Ανοίγουν σήραγγα για να πάρουν τα νερά του Οροπεδίου
Του Μάριου Διονέλλη
Με τυμπανοκρουσίες και πανηγυρικούς τίτλους στα τοπικά ΜΜΕ υποδέχτηκε η Κρήτη τον… μετροπόντικα, ένα τεράστιο μηχάνημα ολομέτωπης κοπής που θα διανοίξει τη μεγαλύτερη ώς τώρα σήραγγα στην Ελλάδα, για να δώσει νερό στο αμφιλεγόμενο έργο του Φράγματος Αποσελέμη. Στόχος του έργου, που έχει στοιχίσει χρυσάφι ώς τώρα στους Κρητικούς, είναι να δώσει νερό στις πόλεις του Ηρακλείου και του Αγίου Νικολάου. Ωστόσο, πολλά είναι τα ερωτήματα που μένουν αναπάντητα ως προς τις συνέπειες που θα έχει για τις περιοχές του Οροπεδίου Λασιθίου, από τις οποίες πρόκειται να φέρει τα νερά μέχρι το φράγμα ο τεράστιος αγωγός που μόλις ξεκίνησε να κατασκευάζει ο μετροπόντικας.
Σε έγγραφό τους οι φορείς του Οροπεδίου Λασιθίου και συγκεκριμένα ο Αγροτικός Σύλλογος, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός και ο Κτηνοτροφικός Σύλλογος της περιοχής, διατυπώνουν τις ανησυχίες τους ως προς την αποστέρηση των υπόγειων υδάτων της περιοχής τους που μέχρι σήμερα χρησιμοποιούνται για την άρδευση χιλιάδων στρεμμάτων γης αλλά και για τις κτηνοτροφικές δραστηριότητες.
Αν και από τους τεχνικούς του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης, που έχει αναλάβει το έργο, δίνονται γενικόλογες διαβεβαιώσεις πως θα αντληθούν μόνο τα επιφανειακά ύδατα, στην περιοχή επικρατεί μεγάλη ανησυχία καθώς η παράμετρος αυτή δεν διευκρινίζεται στις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που περιλαμβάνονται στις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις κατασκευής του έργου. Η ανησυχία των παραγωγικών φορέων του Λασιθίου αυξήθηκε και μετά τη σχετική ημερίδα που διοργανώθηκε στην περιοχή τους και κατά την οποία δεν πήραν απαντήσεις σε αρκετά από τα ερωτήματά τους, από τους υπεύθυνους του έργου.
Το θέμα φέρνει στη Βουλή ο ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση βουλευτών του από την Κρήτη, στην οποία τονίζεται πως δεν έχουν τεκμηριωθεί επαρκώς οι συνέπειες της αποστραγγιστικής σήραγγας στην τροφοδοσία των υδροφόρων οριζόντων, ενώ το έργο θα επιβαρύνει αθροιστικά την ισορροπία των υδροφορέων της περιοχής και θα επιδεινώσει το ήδη έντονο πρόβλημα ερημοποίησης της περιοχής. Επιπλέον, όπως καταγγέλλουν οι τοπικοί φορείς, δεν έχει κατατεθεί καμία μελέτη για τις συνέπειες και τις αναγκαίες αναδιαρθρώσεις των καλλιεργειών στο Οροπέδιο Λασιθίου λόγω της λειτουργίας του φράγματος.
Περιορισμοί στους τοπικούς παραγωγούς
Πέρα από τη μείωση του υδατικού δυναμικού του Οροπεδίου, η κατασκευή του φράγματος θα επιφέρει και πλήθος απαγορεύσεων στη γεωργική, κτηνοτροφική, αλλά και στην επιχειρηματική δραστηριότητα μεταποιητικού χαρακτήρα της περιοχής, περιορισμοί που κρίνονται απαραίτητοι προκειμένου να προστατευθεί η ποιότητα του νερού που θα εισέρχεται στο φράγμα. Για παράδειγμα, σοβαροί περιορισμοί θα μπουν στην τυροκομική δραστηριότητα. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δεν έχει υπάρξει κάποιο σχέδιο αντισταθμιστικών οφελών για τους ντόπιους παραγωγούς ενώ ήδη μια καλλιεργούμενη έκταση 6.000 στρεμμάτων έχει υπαχθεί σε καθεστώς πιθανής μελλοντικής απαγόρευσης γεωργικής και κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης.
Με βάση όλα τα παραπάνω και λόγω της ελλιπούς πληροφόρησης οι εκπρόσωποι των αγροτών και των κτηνοτρόφων του Οροπεδίου Λασιθίου, από κοινού με τον τοπικό δήμο και το Επιμελητήριο ετοιμάζονται να αναθέσουν οι ίδιοι σε επιστημονικό φορέα τη μελέτη για τις δυσμενείς επιπτώσεις που θα προκύψουν στις ντόπιες παραγωγικές δραστηριότητες από την κατασκευή και λειτουργία του φράγματος Αποσελέμη. Την ίδια ώρα οι τοπικοί βουλευτές ρωτούν τον υπουργό Υποδομών Μ. Χρυσοχοΐδη, αν υπάρχει οποιαδήποτε άλλη επικαιροποιημένη μελέτη για τις συνέπειες από τη λειτουργία του φράγματος στους υδροφόρους ορίζοντες των γειτονικών περιοχών αλλά και με βάση ποια μελέτη και ποιες μετρήσεις γίνεται η κατασκευή της σήραγγας του Οροπεδίου.
Τεράστιο κόστος, αμφιλεγόμενο έργο
Την Τετάρτη, πάντως, ο συρμός ολομέτωπης κοπής (μετροπόντικας) έπιασε δουλειά ξεκινώντας από τη λεκάνη του φράγματος την ανάβασή του προς την περιοχή του Οροπεδίου. Πρόκειται να διανοίξει μια σήραγγα συνολικού μήκους 3.425,5μ. και διαμέτρου 5μ., μέσα στην οποία θα τοποθετηθεί ο χαλύβδινος αγωγός που θα μεταφέρει τα νερά του Οροπεδίου προς το φράγμα.
Κατά τη φάση της λειτουργίας του ο αγωγός προβλέπεται να μεταφέρει 20 κυβικά νερό το δευτερόλεπτο, ενώ η ολοκλήρωση της σήραγγας αναμένεται σε περίπου ένα χρόνο από σήμερα. Το κόστος κατασκευής της σήραγγας θα φτάσει τα 69 εκατ. ευρώ. Το συνολικό κόστος του φαραωνικών διαστάσεων Φράγματος Αποσελέμη έχει εκτιναχθεί ήδη στα 230 εκατ. ευρώ, 76 εκατ. πάνω από τον αρχικό προϋπολογισμό, ενώ πολλές είναι οι ενστάσεις επιστημόνων και ειδικών που αμφισβητούν την τελική χρησιμότητα και αποδοτικότητά του αφού τα νερά της περιοχής δε φαίνεται καν να επαρκούν για να γεμίσει.
Την ίδια στιγμή τα νερά της περιοχής έχουν μπει στο μάτι πολλών μνηστήρων, αφού από τις ίδιους υδροφόρους ορίζοντες φιλοδοξεί να αντλήσει νερό και το υβριδικό-τέρας της EDF για το οποίο έχουν καταθέσει ήδη προσφυγή στο ΣτΕ 1.134 πολίτες και φορείς του νησιού.
