Ο κίνδυνος ενός μεγάλου πολέμου, με συμβατικά ή πυρηνικά, δεν αποκλείεται καθόλου. Γιατί το αμερικάνικο κράτος-σύστημα δεν μπορεί να ζήσει αλλιώς. Ο πόλεμος είναι μέσα στη δομή και τον πυρήνα του. Κάθε αποχή από πολέμους το αποσυνθέτει. Γι’ αυτό βλέπει τους πάντες σαν εχθρούς.
Σήμερα, οι χαρακτηρισμένοι ως οι μεγαλύτεροι εχθροί των ΗΠΑ είναι πρωτίστως η Κίνα και η Ρωσία και συμπληρωματικά οι αναδυόμενες χώρες, Βραζιλία, Ινδία κ.λπ. Επίσης, οι χώρες που διατηρούν υψηλό βαθμό ανεξαρτησίας, όπως το Ιράν, η Βενεζουέλα, η Βόρεια Κορέα και η Μιανμάρ, που δεν έχουν καμία δυνατότητα, ούτε πρόθεση, να απειλήσουν τις ΗΠΑ. Αποτελούν, όμως, κακά παραδείγματα, με την ανεξαρτησία τους. Ένας από τους λόγους που ΗΠΑ και ΝΑΤΟ ρήμαξαν τη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, τη Λιβύη, τη Συρία, ακόμα και τη φτωχή Υεμένη. Επίσης, οι ανεξάρτητες χώρες θεωρούνται εκ των πραγμάτων φυσικοί σύμμαχοι της Κίνας και της Ρωσίας, γιατί προσφέρουν ζωτικό χώρο.
Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να υπάρξουν με τη σημερινή τους δομή χωρίς πολεμική βιομηχανία και πολέμους, χωρίς διατήρηση της κουλτούρας του παγκόσμιου ηγεμόνα και με ορατό πια τον κίνδυνο της οικονομικής υποβάθμισής τους. Γι’ αυτό έχουν στήσει, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, μια καινούργια φάμπρικα προπαγάνδας και κατασκευής εχθρών. Για να συντηρούν την πολεμική τους μηχανή, να κρατούν σε εξάρτηση τους συμμάχους τους και υπό έλεγχο την κοινωνική δυσαρέσκεια στην επικράτειά τους. Ο φόβος είναι το μεγάλο ψυχολογικό τους όπλο. Κίνα, Ρωσία, Κορέα, Ισλάμ κ.λπ. είναι οι μπαμπούλες που κρατούν τις κοινωνίες σε καταστολή και κρύβουν τη σαθρότητα του συστήματος.
Ισχυρό κράτος, φτωχοί άνθρωποι
Μερικά στοιχεία από την κατάσταση στο εσωτερικό των ΗΠΑ, είναι αποκαλυπτικά για την παθογένεια του συστήματος. Η καλλιέργεια της τρομοκρατίας και η κατασκευή εχθρών αποτελούν την πεμπτουσία της πολιτικής της αμερικανικής καθεστηκυίας τάξης για την άσκηση της ηγεμονίας, την καταστολή των αντιδράσεων και τον αποπροσανατολισμό του κοινωνικού σώματος.
Οι στατιστικές δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος από την υπερσυγκέντρωση του πλούτου στο 1% του πληθυσμού. Πρόβλημα που εάν συνειδητοποιηθεί η αιτία του μπορεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτες αντιδράσεις εναντίον της ολιγαρχίας. Γι’ αυτό οι κοινωνίες βομβαρδίζονται ακατάπαυστα από κατασκευασμένες πληροφορίες, παραποιημένες ειδήσεις, αλλά και γεγονότα που υπηρετούν τον ίδιο στόχο: τη διαιώνιση του συστήματος επιβολής, εκμετάλλευσης και λεηλασίας. Ο δεύτερος, λοιπόν, λόγος για να κάνουν πολέμους είναι ότι δεν έχουν λύσεις για τις επιπτώσεις των πολιτικών τους στο εσωτερικό των κοινωνιών τους.
Αδιέξοδα
Η μείωση των θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, δεν οφείλεται μόνο στη μεταφορά εργοστασίων και υπηρεσιών σε χώρες του εξωτερικού. Το ισχυρίστηκε ο Τραμπ για να αποσπάσει την ψήφο των μισών ψηφοφόρων. Δεν ήθελε να πει όλη την αλήθεια, ότι οι θέσεις μειώνονται λόγω: α) της ανισόρροπης ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας με τη μεγέθυνση των αναδυόμενων οικονομιών που αποσπούν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας πίτας, β) του κορεσμού στις αναπτυγμένες χώρες που καθηλώνει την κατανάλωση, και γ) της ραγδαίας επέκτασης του αυτοματισμού, της ρομποτοποίησης. Εάν τα έλεγε αυτά, οι ψηφοφόροι του θα απογοητεύονταν. Ήδη, στην Αμερική, υπηρεσίες που απασχολούσαν εκατομμύρια ανθρώπους, στον τραπεζικό τομέα, τις επικοινωνίες, τις μεταφορές, την εκπαίδευση, την ιατρική, αλλά και στη βιομηχανία και σε όλο και περισσότερους κλάδους, εκτελούνται από αυτόματες μηχανές. Η υπόσχεση του Τραμπ ότι θα γυρίσουν τα εργοστάσια στις ΗΠΑ ακούγεται πιο ρεαλιστική και είναι πιο εύληπτη από τους απογοητευμένους πολίτες που δεν θέλουν να ακούν δυσάρεστα νέα για αδιέξοδες καταστάσεις.
Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης με βάση μια μελέτη του για την οικονομία των ΗΠΑ, καταλήγει στη διαπίστωση ότι στις επόμενες δύο δεκαετίες το 50% επτακοσίων δύο (702) επαγγελμάτων θα έχει αυτοματοποιηθεί. Και η διεθνής εταιρία συμβούλων McKinsey αποφαίνεται ότι σε πολλά επαγγέλματα δεν θα χρησιμοποιούνται καθόλου εργαζόμενοι. Πλέον είναι καθαρό ότι οδηγούμαστε σε μια νέα εποχή για τις αναπτυγμένες δυτικές οικονομίες που το ανθρώπινο δυναμικό δεν θα είναι τόσο αναγκαίο όσο ήταν χτες στα περισσότερα επαγγέλματα.
Ε-banking, τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα, αυτοκίνητα χωρίς οδηγούς και εισπράκτορες, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, σπουδές από το σπίτι και σκούπες ρομπότ είναι μόνο λίγες από τις χιλιάδες εφαρμογές του αυτοματισμού που συνεχώς επεκτείνεται. Η οικονομία στο κόστος παραγωγής, η ευκολία στη χρήση και το γρήγορο αποτέλεσμα κάνουν τον αυτοματισμό ελκυστικό, αλλά τι θα γίνει με τους ανθρώπους που χάνουν την εργασία τους;
Οι εταιρίες που κερδίζουν απ’ αυτή την εξέλιξη ισχυρίζονται ότι η ανάπτυξη θα δημιουργεί συνεχώς νέες θέσεις εργασίας που θα αναπληρώνουν τις χαμένες. Αλλά η πραγματικότητα διαψεύδει αυτόν τον ισχυρισμό. Οι εταιρίες αυξάνουν την παραγωγικότητα και τα κέρδη τους, αλλά οι θέσεις εργασίας δεν αυξάνονται. Με κάθε νέο software αχρηστεύονται μεγάλοι αριθμοί εργαζομένων. Εξ ου και το άγχος των Αμερικάνων.
Η υπερανάπτυξη του καπιταλισμού ταυτίζεται με την υπερσυγκέντρωση του πλούτου και τη φτωχοποίηση ακόμα και των μεσαίων στρωμάτων που για μερικές δεκαετίες εξασφάλιζαν ένα ικανοποιητικό μερίδιο ευζωίας.
Κουπόνια, τροχόσπιτα και συντάξεις
Είναι γνωστό ότι στις ΗΠΑ 43,5 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με κουπόνια τροφίμων. Πριν από δύο χρόνια ήταν 46,5 εκατ., αλλά μειώθηκαν γιατί έγινε περικοπή κονδυλίων από την κυβέρνηση και αυστηροποιήθηκαν τα κριτήρια από τις πολιτειακές αρχές. Αυτό που δεν είναι ευρύτερα γνωστό είναι ότι μόνο το 60% των Αμερικανών έχει δικό του σπίτι και ότι απ’ αυτούς το 6,4% έχει σπίτι χωρίς θεμέλια και μόνιμη τοποθεσία, δηλαδή κατοικεί σε κινητά σπίτια (mobile homes), τροχόσπιτα, σκάφη και βαν! Υπάρχουν 44.000 πάρκα κινητών σπιτιών, όπου οι ιδιοκτήτες των κινητών σπιτιών πληρώνουν ενοίκιο στον επιχειρηματία που εκμεταλλεύεται το «πάρκο». Και, βέβαια, πολλά απ’ αυτά τα «σπίτια» είναι σε μια διαρκή μεταφορά επειδή οι κάτοικοί τους αναζητούν εργασία και φτηνότερη θέση για τη στάθμευση του «σπιτιού» τους!
Μία άλλη «βόμβα» στα θεμέλια της κοινωνίας είναι ότι το 56% των Αμερικανών διαθέτει λιγότερα από 10 χιλιάδες δολάρια για τη συνταξιοδότησή του, ενώ το ένα τρίτο δεν διαθέτει ούτε ένα δολάριο! Που σημαίνει ότι τα γηρατειά δεκάδων εκατομμυρίων Αμερικανών θα είναι εφιαλτικά εφόσον για μια αξιοπρεπή σύνταξη χρειάζεται αποταμίευση ποσού που πρέπει να είναι τουλάχιστον οκταπλάσιο του ετήσιου εισοδήματος ενός εργαζόμενου και, πάντως, όχι κάτω από 100.000 δολάρια.
Ο «άλλος κόσμος»
Παράλληλα, στις ΗΠΑ, ζει ένας «άλλος κόσμος». Στα 125 εκατομμύρια νοικοκυριά, υπάρχουν 2 εκατ. σπίτια που η αξία τους υπερβαίνει το ένα εκατ. δολάρια. Στη Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες, το Σαν Φραντσίσκο, τη Βοστώνη και σε άλλες μεγαλουπόλεις, απομονωμένοι σε συγκροτήματα και φυλασσόμενες συνοικίες περνούν διαφορετικά τη ζωή τους οι πλούσιοι που η αξία των σπιτιών τους ξεκινάει από 6-7 εκατ. και φτάνει σε δεκάδες εκατ. δολάρια, το 0,1% του πληθυσμού της χώρας πλαισιωμένο από ένα μικρό στρώμα εύπορων μεσαίων που αποτελούν το μαξιλάρι προστασίας και αναπαραγωγής των ολιγαρχών που κυβερνούν τη χώρα με την οικονομική, πολιτική και κοινωνική τους ισχύ.
Μια μικρή ολιγαρχία, μια περιορισμένη μεσαία τάξη κι από κει και πέρα το χάος. Αυτό μεταβάλλει το καπιταλιστικό σύστημα όπως το έχουμε γνωρίσει, δημιουργώντας μία νέα πραγματικότητα με μόνη προβλεπτή εξέλιξη τη διεύρυνση της φτωχοποίησης με ό,τι άλλο αυτό συνεπάγεται για το πολίτευμα, την παραγωγική διαδικασία, την αντίδραση και την καταστολή, το αστικό και φυσικό περιβάλλον, τον πολιτισμό, την ειρήνη και τον πόλεμο…
Το «καινούργιο» στην πολιτική του Τραμπ είναι ότι επιτείνει την παραπλάνηση και την καταστολή. Ενώ κατήγγειλε τους δαπανηρούς πολέμους και το ρεπουμπλικανικό κατεστημένο, σχημάτισε μια κυβέρνηση και ένα προεδρικό περιβάλλον από τους πιο φιλοπόλεμους και νεοφιλελεύθερους απόστρατους στρατηγούς, διπλωμάτες, τραπεζίτες, επικοινωνιολόγους κ.λπ. Ο σάκος του μποξ για τη λαϊκή Δεξιά του Τραμπ είναι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, το Ισλάμ και οι χώρες «παρίες». Πάρα πολλοί πολίτες απογοητευμένοι από τις πολιτικές δυνάμεις που έφεραν τις κοινωνίες σε αδιέξοδα, όπως φάνηκε στις αμερικάνικες και τις γαλλικές εκλογές, γίνονται εύκολη λεία των δημαγωγών που επιλέγουν εύκολους και ανυπεράσπιστους στόχους, συνήθως τα θύματα του ίδιου συστήματος που οι δημαγωγοί συγκαλύπτουν και προστατεύουν.
Αφανισμός του ανθρώπου
Κρίνοντας από το τι κάνουν και όχι από το τι λένε, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Μόνο μέσα στο 2016, οι Αμερικανοί έριξαν 12.000 βόμβες στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Συνεχίζουν με αμείωτη ένταση την επίθεσή τους, 16 χρόνια από την εισβολή στο Αφγανιστάν και 14 από την ολοκληρωτική καταστροφή και το διαμελισμό του Ιράκ, αλλά και κοντά 6 χρόνια από τη διάλυση της Λιβύης. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο πόλεμος, η διάλυση κρατών και η εξαφάνιση πολιτισμών αποτελούν επιλεγμένους στόχους και όχι παράπλευρες απώλειες.
Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με τη φτώχεια που κατατρώει τους λαούς δεκάδων χωρών με καπιταλιστικά καθεστώτα, εξαρτημένα σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό από τα χρηματοπιστωτικά κέντρα των μητροπόλεων, αποδεικνύει ότι σε εξέλιξη βρίσκεται μια πολιτική αφανισμού όχι μόνο κρατών και πολιτισμών, αλλά και της βιολογικής ύπαρξης μεγάλων μερίδων του παγκόσμιου πληθυσμού. Φαίνεται ότι το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο σ’ αυτή τη φάση συσσώρευσης εκτιμά ότι η αποσύνθεση των οργανωμένων κοινωνιών επιταχύνει τη λεηλασία του φυσικού τους πλούτου και περιορίζει το ζωτικό χώρο που έχουν ανάγκη οι ανταγωνιστές για να αναπτυχθούν. Επίσης, εκτιμά ότι ένας μεγάλος αριθμός του παγκόσμιου πληθυσμού δεν είναι ωφέλιμος για τις επιχειρήσεις τους, είναι πληθωριστικός. Οπότε ούτε οι πόλεμοι, ούτε οι γενοκτονίες, ούτε οι λιμοί και οι λοιμοί είναι ανεπιθύμητοι, εφόσον στη διάρκειά τους τα κέρδη πολλαπλασιάζονται και συσσωρεύονται στα πλούσια «γκέτο» των μητροπόλεων.
Με βάση τα κέρδη της, η ολιγαρχία έχει διαπιστώσει ότι με την αποσύνθεση και φτωχοποίηση πολύ μεγάλων τμημάτων του παγκόσμιου πληθυσμού συσσωρεύει μεγαλύτερο πλούτο και ταχύτερα απ’ ό,τι σε κατάσταση ειρήνης και εκτεταμένης -πέρα από τις μητροπόλεις- ευημερίας.
Σήμερα, δύο ολιγάρχες, ο Bill Gates και ο Warren Buffet, έχουν περιουσιακά στοιχεία όσο είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Ελλάδας!
Οι πολιτικές των κέντρων εξουσίας μεταφέρουν αδιάκοπα μερίδια πλούτου από τους πολλούς στους λίγους. Το γεγονός ότι οχτώ ολιγάρχες έχουν πλούτο ίσο με τα περιουσιακά στοιχεία του 50% του πληθυσμού της γης, δηλαδή 3,6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων (εφημ. The Guardian, στοιχεία Oxfam, Ιαν. 2017), δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τους πολέμους, τις σφαγές, τους λιμούς και τις καταστροφές που προκάλεσαν πάνω από 100 εκατομμύρια νεκρούς μέσα σε έναν μόνο αιώνα. Σήμερα που τα κέρδη των ολιγαρχών έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, οι πολεμικοί εξοπλισμοί βρίσκονται στο απόγειό τους, ενώ σε δέκα χώρες στην Ανατολική Μεσόγειο η πολεμική επίθεση διαρκεί ήδη πάνω από 15 χρόνια.
Είναι πλέον αντιληπτό ότι όχι μόνο η ανεργία και η φτώχεια, αλλά και η εξαφάνιση κρατών και πολιτισμών, ακόμα και ο βιολογικός αφανισμός μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού της γης, είναι φαινόμενα που δημιουργούνται από την επιδίωξη της μεγιστοποίησης του κέρδους προς όφελος μιας πολύ μικρής ομάδας ολιγαρχών.
Με αυτά τα δεδομένα, η διάλυση των ψευδαισθήσεων και η συνειδητοποίηση της αλήθειας είναι το πιο σημαντικό βήμα για την εξέγερση των λαών.
Στέλιος Ελληνιάδης
