Πώς απαντάει η Αριστερά σήμερα
Του Βασίλη Στόλη*
Το ερώτημα για το αν αυτός ο κόσμος αλλάζει από μόνος του δεν είναι αρκετό. Το ότι αλλάζει είναι απαραίτητη προϋπόθεση, αρκεί όμως να προσδιορίσουμε πως ο άλλος κόσμος θα είναι ένας κόσμος κοινωνικά δίκαιος με ένα οικονομικό σύστημα που θα προσφέρει στο κάθε άτομο σύμφωνα με τις ανάγκες του και το κάθε άτομο θα προσφέρει με βάση τις ικανότητές του. Άρα, μιλάμε για ένα σύστημα που θα υπερβαίνει τον καπιταλισμό.
Το παραπάνω μπορεί να δείχνει στοιχειώδες ως αναφορά, αλλά σήμερα οφείλει να αποτελέσει βασικό θέμα συζήτησης για να γνωρίζουμε πού θέλει να πάει ο καθένας μας και η καθεμιά μας. Αν ο στόχος ενός πολιτικού υποκειμένου είναι το να θέλει να «ανακουφίσει» τη ζωή του φτωχού βασιζόμενο στην καλή θέληση και την ευαισθησία του έχοντος, τότε δεν έχει καμία σχέση με το παραπάνω. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της σημερινής εποχής είναι οι χαμηλές προσδοκίες και η έλλειψη προοπτικής και ονείρων. «Καλά είμαστε κι έτσι, ας μην έχουμε παράπονο», «φαντάσου τι θα είχε γίνει αν… πώς θα τα βγάζαμε πέρα;», «το ζητούμενο είναι να υπάρξει μια καλύτερη διαχείριση αφού δεν υπάρχει εναλλακτική». Φράσεις που δεν αποτυπώνουν κανένα φρόνημα, πόσο μάλλον όταν προέρχονται από φορείς που επέλεξαν να αναλάβουν τον ρόλο της πρωτοπορίας για την κοινωνική αλλαγή. Ο στόχος, λοιπόν, του υποκειμένου που θέλει να λέγεται Αριστερά δεν μπορεί να είναι άλλος από την ανατροπή του συστήματος και της καλυτέρευσης της ζωής των ανθρώπων. Το ερώτημα είναι «τι κάνουμε σήμερα μετά από όλες αυτές τις εξελίξεις των τελευταίων 15 μηνών;».
Το ζήτημα της στρατηγικής ως βασικό του άξονα είναι απαραίτητο να έχει την κινητοποίηση των πολλών ανθρώπων που θέλουν μια καλύτερη ζωή. Νέα μέσα επιβάλλεται να χρησιμοποιηθούν για να δημιουργηθεί αυτή η απαραίτητη υλική προϋπόθεση. Τα μεγάλα προτάγματα και τα μεγάλα λόγια δεν μπορούν πλέον να δημιουργήσουν εμπιστοσύνη και στη θέση τους χρειάζεται μια πιο «καθημερινή» και συνεκτική αφήγηση, γεμάτη ειλικρίνεια που θα περιγράφει το μέγεθος των κινδύνων και των θυσιών που θέλει η αλλαγή της ζωής αλλά και τις αξίες στις οποίες πατάει αυτός ο στόχος. Αυτές εξάλλου είναι οι αξίες που καθιστούν την Αριστερά και τους κοινωνικούς αγώνες κάτι υπαρκτό από την εποχή της δουλοκτησίας.
Βασικό, όσο και πολύ δύσκολο σε πρώτη φάση, είναι το να αποφύγουμε τα δίπολα: στείρος κινηματισμός ή παραδοσιακά κόμματα με μονοσήμαντη την παρέμβαση στους θεσμούς, αποκλειστικός στόχος το 3% στις επόμενες εκλογές ή ουδετερότητα γιατί δεν με χωρούν οι υπαρκτοί σχηματισμοί και άλλα που προσχεδιασμένα ή αυθόρμητα θα προκύψουν. Ο συνδυασμός νέων πρακτικών στη δουλειά του κινήματος (εργατικού και άλλων) και στη δουλειά στη γειτονιά με το να καθίσουμε ξανά όλες οι συλλογικότητες σε ένα τραπέζι, έναν χώρο διαλόγου, όπου θα συζητηθεί ο τρόπος υπέρβασης του παλιού και η δημιουργία ενός νέου τύπου αυτοοργάνωσης και συνεύρεσης εκτιμώ ότι είναι ο πλέον ενδεδειγμένος. Όχι γιατί δίνει κάποια λύση, αλλά γιατί θα βγάλει από το τέλμα και τη μιζέρια μια γενιά αγωνιστών και αγωνιστριών που δεν ενσωματώθηκαν στο TINA. Η υπέρβαση πρώτα στη σκέψη και μετά στην πράξη θα έχει ως αποτέλεσμα να μην απευθυνόμαστε στους συνανθρώπους μας ως πρωτοπόροι και ξερόλες, αλλά ως ένα κομμάτι της κοινωνίας που βιώνει αυτό που βιώνουν κι αυτοί. Δεν θα τους απευθύνεται πια «ο εκπρόσωπος των κινημάτων», αυτός που αρκεί να ψηφίσουν και θα λύσει τα προβλήματά τους.
Για μια τέτοια λειτουργία χειραφέτησης, ώστε να αναγνωρίσουμε ότι η ζωή μας βρίσκεται στα χέρια μας και δεν πρόκειται να αλλάξει αν δεν αναλάβουμε οι ίδιοι και οι ίδιες μιας άλλης μορφής εξουσία, η εποχή της πληροφόρησης, της γνώσης, της επικοινωνίας μας έχει διαθέσιμα πολλά εργαλεία. Δουλειά μας είναι να τα αξιοποιήσουμε, αλλά είναι δουλειά μεγάλη και σκληρή και σ’ αυτή δεν θα λάβουν μέρος μάγοι και χαρισματικοί ηγέτες.
*Ο Βασίλης Στόλης είναι μουσικός, δημοσιογράφος και πολιτικός επιστήμονας
