Με πολύ ταρατατζούμ εισέβαλαν πριν 20 χρόνια οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους στο Αφγανιστάν. Τώρα φεύγουν με περισσή «σεμνότητα» και με την ουρά κάτω από τα σκέλια, έχοντας υπογράψει συμφωνία με τους Ταλιμπάν κι αφήνοντας πίσω τους συντρίμμια. Ας σημειωθεί ότι τουλάχιστον 50.000 άμαχοι σκοτώθηκαν, είτε από τις δυνάμεις κατοχής είτε από τους Ταλιμπάν, από το 2009 (οπότε ο ΟΗΕ εδέησε να αρχίσει την καταγραφή των αμάχων θυμάτων) μέχρι σήμερα. Πρόκειται για τις περίφημες «παράπλευρες απώλειες», με βομβαρδισμούς γάμων και κηδειών… Και η οικονομία; Ανύπαρκτη, πλην της παραγωγής και εμπορίας οπίου, που ξανάνθισε από τότε που οι ΗΠΑ «απελευθέρωσαν» τη χώρα: υπολογίζεται ότι το 90% του παράνομου οπίου παγκοσμίως προέρχεται σήμερα από το Αφγανιστάν!
Οι περίπου 100 τόνοι οπίου που «παραδοσιακά» παρήγαγε το Αφγανιστάν ετησίως εικοσαπλασιάστηκαν, κατόπιν συμβουλών της CIA, την περίοδο του πολέμου εναντίον των Σοβιετικών (2.000 τόνοι το 1989). Η καλλιέργεια συνεχίστηκε και μετά την αποχώρηση του ηττημένου ρωσικού στρατού, και υπερδιπλασιάστηκε (4.600 τόνοι το 1999). Η απαγόρευση που επέβαλαν οι Ταλιμπάν μόλις κατέλαβαν την εξουσία σχεδόν εξαφάνισε την παραγωγή (185 τόνοι το 2000), η οποία όμως ξαναπήρε φόρα χάρη στην αμερικανική κατοχή: ακόμη και στελέχη της εγκάθετης κυβέρνησης επιδόθηκαν στο «άθλημα», ενώ πλέον και οι Ταλιμπάν αναμίχθηκαν σε αυτό. Σήμερα το κατά τα άλλα διαλυμένο Αφγανιστάν παράγει ετησίως 6.300 τόνους οπίου*.
Η συμφωνία ΗΠΑ-Ταλιμπάν προέβλεπε μεταξύ άλλων την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από την τεράστια βάση Μπαγκράμ (που στις «χρυσές εποχές» της ήταν έδρα δεκάδων χιλιάδων ΝΑΤΟϊκών στρατιωτών και εκατοντάδων αεροσκαφών). Αυτή ολοκληρώθηκε τη Δευτέρα: σύμφωνα με τις καταγγελίες εκπροσώπων του αφγανικού στρατού, οι Αμερικανοί έφυγαν κυριολεκτικά νύχτα, χωρίς να τους ειδοποιήσουν. Πήραν μαζί τους όλο τον βαρύ οπλισμό, κατέστρεψαν ό,τι δεν μπορούσαν να μεταφέρουν, κι έπειτα απλά… κατέβασαν τον διακόπτη. Η βάση βυθίστηκε στο σκοτάδι, και οι Αφγανοί που ζουν στην περιοχή εισέβαλαν και «λεηλάτησαν οτιδήποτε δεν ήταν καρφωμένο στο έδαφος», σύμφωνα με ανταπόκριση του Associated Press! Αμερικανικά στρατεύματα παραμένουν προσωρινά στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ, αναμένοντας μια πολιτική συμφωνία μεταξύ της στριμωγμένης Ουάσιγκτον και μιας Άγκυρας πρόθυμης να αποδείξει τη χρησιμότητά της (και να επεκταθεί περαιτέρω): η «προστασία» του αεροδρομίου σχεδιάζεται να ανατεθεί στον τουρκικό στρατό! Στο μεταξύ οι Ταλιμπάν προελαύνουν και προειδοποιούν ότι, αν οι «ομόδοξοι» Τούρκοι διαδεχθούν τους Αμερικανούς, θα αντιμετωπιστούν όπως και οι τελευταίοι…
* UN Office on Drugs and Crime, «Afghanistan Opium Survey 2020» (www.unodc.org).
