Στο χρονολόγιο που ακολουθεί γίνεται προσπάθεια να αναφερθούν τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα της επταετίας και να σκιαγραφηθεί η πορεία του αντιδικτατορικού αγώνα, οι μορφές αντίστασης στο καθεστώς που επιλέχθηκαν, αλλά και οι διώξεις, εκτοπισμοί, βασανισμοί, δολοφονίες και καταδίκες των αγωνιστών.

Μέσα από τους σταθμούς στην πορεία του αντιστασιακού κινήματος διακρίνεται ο ιδιαίτερος ρόλος του φοιτητικού κινήματος που λειτούργησε ως βασικός μοχλός του αντιδικτατορικού αγώνα και της πτώσης της χούντας. Παράλληλα, καταγράφονται εργατικές και άλλες κινητοποιήσεις της περιόδου, οι οποίες αναμφίβολα συνιστούν σημαντικό και όχι επαρκώς μελετημένο κομμάτι της αντίστασης, αλλά συνήθως επισκιάζονται από τις «δυναμικότερες» ενέργειες των αντιδικτατορικών οργανώσεων.

1967

Απρίλιος

3/4: Εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Π. Κανελλόπουλο. Ορκίζεται κυβέρνηση της ΕΡΕ. Έχει προηγηθεί στις 30 Μαρτίου η άρση εμπιστοσύνης της ΕΡΕ προς την κυβέρνηση Παρασκευόπουλου και η πτώση της τελευταίας.

14/4: Προκηρύσσονται εκλογές και διαλύεται η βουλή.

21/4: Στρατιωτικό πραξικόπημα. Επικεφαλής του πραξικοπήματος οι συνταγματάρχες Γεώργιος Παπαδόπουλος και Νικόλαος Μακαρέζος και ο ταξίαρχος Στυλιανός Παττακός. Τα ξημερώματα άνδρες της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας (ΕΣΑ) υπό τον συνταγματάρχη Ιωάννη Λαδά συλλαμβάνουν όλο σχεδόν τον πολιτικό κόσμο. Στρατιωτικός νόμος, κατάργηση κομμάτων, προληπτική λογοκρισία. «Πρωθυπουργός» της δικτατορίας ο Κ. Κόλλιας, εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Συλλήψεις χιλιάδων πολιτών.

Δολοφονούνται η 24χρονη Μαρία Καλαβρού στην οδό Πατησίων από τον ανθυπίλαρχο Ιωάννη Αλμπάνη και ο 15χρονος Βασίλης Πεσλής στην πλατεία Αττικής από τον λοχία Λυμπέρη Ανδρικόπουλο. Οι πρώτες εκδηλώσεις εναντίωσης στη δικτατορία γίνονται στα Γιάννενα, όπου διαδήλωση φοιτητών καταλήγει σε συγκρούσεις με την αστυνομία και συλλήψεις, και στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου μαζική διαδήλωση καταλήγει σε συγκρούσεις με την αστυνομία και το στρατό, με έναν τουλάχιστον τραυματία από σφαίρα (Α. Τσαγκαράκης) και 30 συλλήψεις.

24/5: Ιδρύεται το Εθνικό Κίνημα Δημοκρατικής Αντιστάσεως (ΕΚΔΑ).

25/4: Εκτελείται ο 46χρονος Παναγιώτης Ελής στον Ιππόδρομο του Φαλήρου.

30/4: Δημιουργούνται το Πατριωτικό Μέτωπο (ΠΑΜ) και η Δημοκρατική Άμυνα (ΔΑ).

Μάιος

18/5: Δολοφονείται ο Νικηφόρος Μανδηλαράς, συνήγορος υπεράσπισης στην υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ.

Χιλιάδες αριστεροί εξορίζονται στη Γυάρο.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου κρίνεται προφυλακιστέος για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Δημιουργούνται οι αντιστασιακές οργανώσεις Δημοκρατικές Επιτροπές Αντίστασης (ΔΕΑ), Δημοκρατικοί Σύνδεσμοι, Εθνικό Κίνημα Δημοκρατικής Αντίστασης (ΕΚΔΑ).

Αρχίζουν οι καταδίκες για αντιδικτατορική δράση από τα Έκτακτα Στρατοδικεία.

Ιούνιος

22/6: Ο Ρίτσαρντ Νίξον, μετέπειτα πρόεδρος των ΗΠΑ, επισκέπτεται την Αθήνα και έχει επαφές με τα στελέχη του καθεστώτος.

Ιούλιος

6 Ιουλίου: Έκρηξη βόμβας των Δημοκρατικών Επιτροπών Αντίστασης (ΔΕΑ) στην πλατεία Συντάγματος.

27 Ιουλίου: Δύο μαγνητόφωνα σε μπαλκόνι της οδού Πανεπιστημίου 65 μεταδίδουν μηνύματα του ΠΑΜ. Εξαρθρώνεται στα Χανιά ομάδα του ΠΑΜ και καταδικάζεται από το Έκτακτο Στρατοδικείο.

Συντακτική πράξη Θ΄ «περί ελέγχου της νομιμοφροσύνης των υπαλλήλων». Σε διαθεσιμότητα δεκάδες καθηγητές και υφηγητές των ΑΕΙ. Συλλαμβάνονται μέλη και στελέχη του ΕΚΔΑ.

Αύγουστος

3/8: Έκρηξη βόμβας των ΔΕΑ σε δοχείο απορριμμάτων μπροστά στο ξενοδοχείο Χίλτον κατά τη διάρκεια δεξίωσης για τον αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ιάκωβο.

19/8: Στην Ερμού μέλη του ΠΑΜ Νέων πραγματοποιούν αιφνιδιαστική διαδήλωση. 21/8: Συλλαμβάνεται ο Μίκης Θεοδωράκης. Πρόκειται για το πρώτο χτύπημα κατά του ΠΑΜ στην Αθήνα.

Δίκη και καταδίκη συλληφθέντων μελών του ΕΚΔΑ. Εμφανίζονται οι πρώτες αντιστασιακές ομάδες αξιωματικών στο στρατό: Ένωση Εθνικής Σωτηρίας, Υπερασπιστές της Ελευθερίας, Ελεύθεροι Έλληνες.

Σεπτέμβριος

5/9: Δολοφονείται ο Γιάννης Χαλκίδης, στέλεχος του ΠΑΜ Νέων, από την αστυνομία στη Θεσσαλονίκη. Το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδικάζει την Χούντα.

Οκτώβριος

Δικάζονται και καταδικάζονται μέλη των ΔΕΑ, τα οποία καταγγέλλουν βασανιστήρια.

Πρώτες συλλήψεις μελών της ΔΑ.

Νοέμβριος

6/11: Εξάρθρωση της αντιστασιακής οργάνωσης Δημοκρατική Αντίσταση Κρήτης (ΔΑΚ).

7/11: Απέναντι από το Δημαρχείο της Αθήνας ξεδιπλώνεται πανό για τα 5χρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης. Συλλήψεις 30 νέων στους γύρω δρόμους.

Δίκες μελών του ΠΑΜ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Δεκέμβριος

13/12: Το βασιλικό αντιπραξικόπημα αποτυγχάνει και ο Κωνσταντίνος διαφεύγει στη Ρώμη. Αντιβασιλιάς ο Γ. Ζωιτάκης, πρωθυπουργός ο Γ. Παπαδόπουλος και αρχηγός του ΓΕΣ ο Οδ. Αγγελής.

23/12: Γενική αμνηστία για το βασιλικό κίνημα και για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Εξαιρούνται τα μέλη των αριστερών αντιστασιακών ομάδων.

15/12: Ιδρύεται η Πανελλήνια Αντιδικτατορική Οργάνωση Ρήγας Φεραίος και κυκλοφορεί την πρώτη της προκήρυξη.

Αποφυλακίζεται ο Α. Παπανδρέου.

 

1968

Ιανουάριος

Εκκαθαρίσεις στα πανεπιστήμια. Στα τελευταία μαθήματα του απολυμένου από τη χούντα καθηγητή Μάνεση στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιούνται αντιδικτατορικές εκδηλώσεις των φοιτητών.

Πρόταση για αποβολή της Ελλάδας από το Συμβούλιο της Ευρώπης λόγω παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Εξαρθρώνεται κίνημα υπαξιωματικών στο πολεμικό ναυτικό με τη σύλληψη κλιμακίου της ΔΑ. Ανακρίσεις με άγρια βασανιστήρια στο αντιτορπιλικό Έλλη.

Φεβρουάριος

16-17/2: Διάσπαση του ΚΚΕ στη 12η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του.

27/2: Ιδρύεται το Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (ΠΑΚ) από τον Α. Παπανδρέου που βρίσκεται στη Σουηδία.

Μάιος

10/5: Κατά τη διάρκεια ανάκρισης δολοφονείται με ξυλοδαρμό ο βουλευτής της ΕΔΑ Γιώργος Τσαρουχάς.

Κατάληψη του ελληνικού περιπτέρου της πανεπιστημιούπολης στο Παρίσι.

Εκκαθαρίσεις στο δικαστικό σώμα.

Αύγουστος

13/8: Απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου από τον Αλέκο Παναγούλη, ο οποίος συλλαμβάνεται λίγο αργότερα.

Συμφωνία συνεργασίας ΠΑΚ-ΠΑΜ.

Σεπτέμβριος

15/9: Ιδρύεται από το ΚΚΕ η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας (ΚΝΕ).

29/9: «Δημοψήφισμα» για την έγκριση του χουντικού «συντάγματος», με αναμενόμενο αποτέλεσμα 93,9% «ναι» και 5,68% «όχι».

Οκτώβριος

Εκπαραθύρωση του Αλ. Ιωσηφίδη στην Ασφάλεια Θεσσαλονίκης.

Νοέμβριος

3/11: Η κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου μετατρέπεται σε μαζική αντιδικτατορική διαδήλωση.

1-18/11: Δίκη της οργάνωσης Ελληνική Αντίσταση. Ο Αλέκος Παναγούλης καταδικάζεται σε θάνατο.

Δεκέμβριος

Καταδικάζονται στελέχη της Δ.Α. Θεσσαλονίκης, του Ρήγα Φεραίου και μέλη της οργάνωσης 29 Μάη στη Θεσσαλονίκη. Συλλαμβάνεται ο Γρηγόρης Φαράκος και άλλα παράνομα στελέχη του ΚΚΕ.

 

1969

Μάρτιος

Εκρήξεις βομβών της ΔΑ στην Αθήνα. Δήλωση Γιώργου Σεφέρη κατά της δικτατορίας. Ο υφηγητής της Γεωπονικής Θ. Φραγκόπουλος αυτοκτονεί διαμαρτυρόμενος κατά της δικτατορίας.

Απρίλιος

8/4: Αγρότες που αντιτίθενται στον αναδασμό της γης τους στα Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων συγκρούονται με την χωροφυλακή. Δεκάδες τραυματίες και από τις δύο πλευρές και συλλήψεις. Ανάλογες αντιδράσεις και επεισόδια σημειώνονται αργότερα στα χωριά Καματερό και Πύλη.

Μάιος

Δίκες μελών και στελεχών του ΚΚΕ στο Στρατοδικείο Αθηνών και μελών του ΠΑΜ και του Ρήγα Φεραίου στη Θεσσαλονίκη και τη Λάρισα. Εκρήξεις βομβών στην πλατεία Συντάγματος.

Ιούνιος

5/6: Ο Αλέκος Παναγούλης δραπετεύει από το Μπογιάτι και ξανασυλλαμβάνεται στις 9/6.

Δίκη μελών του ΠΑΜ στη Θεσσαλονίκη. Συλλήψεις ηγετικών στελεχών των Ελεύθερων Ελλήνων.

Ιούλιος

14/7: Ο καθηγητής Σάκης Καράγιωργας τραυματίζεται όταν βόμβα εκρήγνυται στα χέρια του. Ο ίδιος συλλαμβάνεται και εξαρθρώνεται η Δημοκρατική Άμυνα.

Σεπτέμβριος

Εκρήξεις βομβών στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Προκηρύξεις του Ρήγα Φεραίου και της ΚΝΕ για μποϊκοτάζ των πανευρωπαϊκών αγώνων στίβου στο Καραϊσκάκη.

16/9: Το Ελληνικό Δημοκρατικό Κίνημα (ΕΔΚ) ανατινάζει δύο πυλώνες της ΔΕΗ με σκοπό τη διακοπή του ρεύματος την ώρα της έναρξης των Πανευρωπαϊκών Αγώνων.

Δηλώσεις Κ. Καραμανλή κατά της δικτατορίας από το Παρίσι.

Οκτώβριος

Καταργείται η προληπτική λογοκρισία.

Δεκέμβριος

Η Ελλάδα αποπέμπεται από το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Συλλαμβάνονται φοιτητές στελέχη του Ρήγα Φεραίου και της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη (ΔΝΛ).

Το ΠΑΜ καταγγέλλει τη δολοφονία του συνδικαλιστή Χ. Τσίγκα.

 

1970

Ιανουάριος

Τίθεται σε ισχύ ο νόμος «περί Τύπου». Ιδρύεται το Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας (ΕΚΚΕ).

Φεβρουάριος

Η ΕΟΚ διακόπτει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα.

Μέλη της οργάνωσης Λαϊκή Πάλη καταδικάζονται στη Θεσσαλονίκη.

Μάρτιος

Απόπειρα δολοφονίας του Μακάριου. Ο κύριος ύποπτος, πρώην υπουργός Εσωτερικών, Πολ. Γεωρκάτζης βρίσκεται λίγες μέρες αργότερα δολοφονημένος.

Απρίλιος

Το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδικάζει τη χούντα. Καταδικάζονται 35 μέλη της Δημοκρατικής Άμυνας.

Μάιος

11/5: Σε συγκέντρωση για τα 3 χρόνια της χούντας μαθητές αποδοκιμάζουν μαζικά τον Παττακό στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Συλλήψεις στελεχών του ΚΚΕ.

Απαγορεύεται η έξοδος από τη χώρα στην Αμαλία Φλέμιγκ.

Ιούνιος

Η κοινή συνάντηση των οργανώσεων ΠΑΚ, ΠΑΜ και ΔΑ στο εξωτερικό δεν καταλήγει σε συμφωνία. Συλλήψεις μελών του ΠΑΜ στην Αθήνα.

Ιούλιος

Πλήθος δικών στα έκτακτα στρατοδικεία. Καταδικάζονται μέλη του ΚΚΕ, της ΔΝΛ, του ΚΚΕ εσωτερικού, του ΑΑΜΥ, των ΔΕΑ και του ΠΑΜ.

Εκδίδονται τα Δεκαοχτώ Κείμενα, η συλλογή κειμένων δεκαοχτώ ελλήνων λογοτεχνών και διανοουμένων με επικεφαλής τον Γ. Σεφέρη, ως πράξη αντίστασης στη δικτατορία.

Αύγουστος

Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Κίνηση Νέων (ΕΚΙΝ). Απολύονται 500 πολιτικοί εξόριστοι.

Σεπτέμβριος

2/9: Κατά τη διάρκεια απόπειρας να τοποθετηθεί παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητο μπροστά στην αμερικάνικη πρεσβεία στην Αθήνα από την Οργάνωση Άρης του ΠΑΜ, σκοτώνονται οι βομβιστές: ο κύπριος Γιώργος Τσικουρής και η ιταλίδα Μαρία-Έλενα Αντζελόνι.

19/9: Ο φοιτητής Κώστας Γεωργάκης, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη στήριξη της χούντας από τις δυτικές χώρες, αυτοπυρπολείται στη Γένοβα της Ιταλίας.

Οκτώβριος

3/10: Έκρηξη βόμβας του ΠΑΚ κατά τη διάρκεια συνάντησης του Γ. Παπαδόπουλου με τον αμερικανό υπουργό Άμυνας Μέλβιν Λέρντ. Σύλληψη των Ι. Κορωναίου, Γρ. Κασιμάτη, Α. Φραγκιά.

28/10: Έκρηξη βόμβας της οργάνωσης Ελληνική Μαχητική Αντίσταση (ΕΜΑ) στην πλατεία Μητροπόλεως, ενώ αρχίζει η δοξολογία παρουσία του αντιβασιλέα Ζωιτάκη και επισήμων.

Νοέμβριος

Έκρηξη βόμβας της οργάνωσης Κίνημα της 20ής Οκτώβρη στο άγαλμα του Τρούμαν στη Αθήνα. Μαζικές συλλήψεις μελών του ΠΑΚ εσωτερικού.

Στο υφαντουργείο «Γιούλα» στην Κοκκινιά οι εργαζόμενοι με στάση εργασίας επιτυγχάνουν την επαναπρόσληψη των απολυθέντων και αυξήσεις.

 

1971

Ιανουάριος

Ιδρύεται το Εθνικό Αντιστασιακό Συμβούλιο (ΕΑΣ) από το ΠΑΜ, τη ΔΑ, τους Ελεύθερους Έλληνες και τους Υπερασπιστές της Ελευθερίας.

Μάρτιος

Ίδρυση της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (ΕΜΕΠ). Έκρηξη βομβών της οργάνωσης Αντίσταση-Απελευθέρωση-Ανεξαρτησία (ΑΑΑ) στην Αθήνα. Καταδικάζονται μέλη της οργάνωσης Εθνικός Απελευθερωτικού Αντιδικτατορικός Στρατός (ΕΑΣ), ενώ συλλαμβάνονται μέλη του Ρήγα Φεραίου μετά από ανακάλυψη παράνομου τυπογραφείου.

Κινητοποιήσεις στα Μέγαρα ενάντια στις απαλλοτριώσεις γης προς όφελος των ομίλων Ωνάση, Νιάρχου και Ανδρεάδη για βιομηχανική χρήση.

Απρίλιος

Βόμβα της οργάνωσης Μακρυγιάννης εκρήγνυται στη ΓΣΕΕ και στην Αμερικάνικη Υπηρεσία Εφοδιασμού.

Μάιος

14/5: Έκρηξη βόμβας στο άγαλμα Τρούμαν. Σκοτώνεται ο αστυφύλακας Αθ. Κωνστάντακας.

Ιούνιος

23/6: Στη Θεσσαλονίκη καταδικάζονται 5 μέλη της Οργάνωσης Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας (ΟΜΛΕ).

Αύγουστος

Δίκη μελών του Ρήγα και του ΚΚΕ εσωτερικού.

Σεπτέμβριος

22/9: Στην κηδεία του Γιώργου Σεφέρη χιλιάδες κόσμου διαδηλώνουν κατά της δικτατορίας.

 

1972

Ιανουάριος

Αίρεται ο στρατιωτικός νόμος στη χώρα πλην της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Μακαρέζος και Παττακός ορίζονται «αντιπρόεδροι» της «Εθνικής Κυβερνήσεως».

Φεβρουάριος

Δικές και καταδίκες μελών του ΚΚΕ, του ΠΑΜ και άλλων στελεχών του αντιδικτατορικού αγώνα.

Μάρτιος

Αντικατάσταση του «αντιβασιλέα» Γ. Ζωιτάκη από τον Γ. Παπαδόπουλο.

Απρίλιος

19/4: Ανατινάζεται η προτομή του Ι. Μεταξά στη Νίκαια από την ΑΑΑ.

Οι φοιτητές στην Αθήνα προχωρούν σε κινητοποιήσεις διεκδικώντας ελεύθερες εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους και αντικατάσταση των διορισμένων συμβουλίων.

Μάιος

3/5: Συλλαμβάνοντα μέλη της οργάνωσης ΑΑΑ, ο πτέραρχος Αν. Μήνης, ο παιδίατρος Σ. Παντελάκης και ο αρχιτέκτονας Αλ. Ζάννας, για τοποθέτηση βομβών.

15/5: Διαδήλωση μετά από συναυλία του Γιάννη Μαρκόπουλου στο Σπόρτινγκ.

22/5: Διαλύονται οι οργανώσεις Εταιρεία Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (ΕΜΕΠ) και Ελληνοευρωπαϊκή Κίνηση Νέων (ΕΚΙΝ) με απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών. Μέλη τους συλλαμβάνονται και εκτοπίζονται.

Απεργία σπουδαστών της Σιβιτανιδείου Σχολής.

Αύγουστος

29/8: Έκρηξη βόμβας στο υπόγειο της αμερικάνικης πρεσβείας από τον Λαϊκό Επαναστατικό Αγώνα (ΛΕΑ).

Συλλαμβάνεται ο Ν. Μουντής ως ύποπτος για τη δολοφονία της αγγλίδας δημοσιογράφου του BBC Αν Τσάπμαν.

Σεπτέμβριος

Εκρήξεις βομβών και επίθεση με χειροβομβίδες σε στόχους στην Αθήνα από την Ομάδα Άρης του Ρήγα Φεραίου. Βόμβες της ΔΑ και του Δημοκρατικού Απελευθερωτικού Στρατού (ΔΑΣ) στα διυλιστήρια της ΕΣΣΟ Πάππας και στα γραφεία της ΓΣΕΕ.

Μεταγωγή όλων των πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές Κορυδαλλού.

Οκτώβριος

17/10: Κάτοικοι των Σπάτων πραγματοποιούν συγκέντρωση ενάντια στα σχέδια για δημιουργία νέου αεροδρομίου της πρωτεύουσας στην περιοχή.

Δίκη και καταδίκη μελών της 20ής Οκτώβρη.

Οι διορισμένες διοικήσεις της ΕΦΕΕ και ΦΕΑΠΘ αναγγέλλουν ότι θα διεξαχθούν αρχαιρεσίες στους φοιτητικούς συλλόγους.

30/10: Στη Θεσσαλονίκη γίνονται νόθες φοιτητικές εκλογές. Αποχή και διαδήλωση φοιτητών στο κέντρο της πόλης. Συγκρούσεις με την αστυνομία.

Νοέμβριος

20/11: Η αστυνομία επεμβαίνει στη Νομική Αθηνών για να καταστείλει τις αντιδράσεις για τις φοιτητικές εκλογές. Γενικές συνελεύσεις σε φοιτητικούς συλλόγους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη εκλέγουν αντιπροσώπους σε αντιπαράθεση με τα διορισμένα δ.σ.

Δεκέμβριος

Αποχή διαρκείας των σπουδαστών της Σχολής Υπομηχανικών. Αίρεται ο στρατιωτικός νόμος στη Θεσσαλονίκη, ενώ δίνεται το δικαίωμα αναθεώρησης σε όσους έχουν καταδικαστεί από τα στρατοδικεία. Νέος γενικός γραμματέας του ΚΚΕ ο Χαρίλαος Φλωράκης.

 

1973

Ιανουάριος

7/1: Εκρήξεις βομβών της ΕΑΝ, σε δυο αυτοκίνητα αξιωματικών της στρατιωτικής αποστολής των ΗΠΑ. Βόμβες των οργανώσεων ΔΑ και Ανεξάρτητη Αριστερά σε αμερικανικά οχήματα στην Κηφισιά.

26/1: Η σύγκλητος του ΕΜΠ αναστέλλει τη λειτουργία του ιδρύματος επ’ αόριστον. Διαδήλωση διαμαρτυρίας φοιτητών από το ΕΜΠ στη Νομική.

29/1: Το ίδρυμα ανοίγει και πάλι μετά την αναδίπλωση της Συγκλήτου.

Φεβρουάριος

12/2: Με το νομοθετικό διάταγμα 1347 ανακαλούνται οι αναβολές φοιτητών που απέχουν από τα μαθήματά τους.

14/2: Διαμαρτυρίες φοιτητών στο Πολυτεχνείο κατά των στρατεύσεων, συγκρούσεις με την αστυνομία, συλλήψεις και παραίτηση της συγκλήτου.

16 και 21-22/2: Διαδοχικές καταλήψεις της Νομικής Αθηνών. Συγκρούσεις με την αστυνομία και παρακρατικούς ΕΚΟΦίτες, συλλήψεις. Η διήμερη κατάληψη (21-22/2) λήγει με έξοδο των φοιτητών υπό την κάλυψη χιλιάδων συγκεντρωμένων έξω από τη Νομική.

22/2: Πολλές συλλήψεις σε φοιτητική διαδήλωση στη Θεσσαλονίκη που χτυπιέται από την αστυνομία.

Μάρτιος

Φοιτητικές διαδηλώσεις σε Αθήνα, Πάτρα και Θεσσαλονίκη. Επεισόδια και συλλήψεις.

20/3: Νέα κατάληψη της Νομικής Αθηνών. Εισβολή της αστυνομίας στο κτίριο, επεισόδια, τραυματίες και περισσότερες από 100 συλλήψεις.

Απρίλιος

6-10/4: Νέες φοιτητικές κινητοποιήσεις. Κλείνει το Πανεπιστήμιο Αθηνών και παραιτείται η σύγκλητος.

13/4: Μαζική διαδήλωση φοιτητών στην Πάτρα.

14/4: Οι αγρότες στα Μέγαρα διώχνουν τα συνεργεία ισοπέδωσης απαλλοτριωμένων κτημάτων.

16/4: Διαδήλωση στο Αγρίνιο κατά της παρέμβασης της αστυνομίας στις αρχαιρεσίες των συνδικάτων.

Εκρήξεις βομβών σε αυτοκίνητα ξένων αποστολών. Οι εφημερίδες Βραδυνή και Θεσσαλονίκη κατάσχονται λόγω της δημοσίευσης δηλώσεων του Κ. Καραμανλή κατά της Χούντας.

Μάιος

Εκρήξεις βομβών της ΕΑΝ. Εξάρθρωση της οργάνωσης.

22/5: Ο ταγματάρχης Σπύρος Μουστακαλής συλλαμβάνεται βασανίζεται απάνθρωπα στο ΕΑΤ-ΕΣΑ.

23-25/5: Καταστολή αντιδικτατορικού κινήματος Ναυτικού στην Αθήνα. Μαζικές συλλήψεις αξιωματικών που συνδέονται με τον βασιλιά Κωνσταντίνο.

25/5: Ανταρσία στο αντιτορπιλικό «Βέλος» που συμμετείχε σε άσκηση του ΝΑΤΟ. Ο κυβερνήτης Ν. Παπάς και 36 μέλη του πληρώματος ζητούν πολιτικό άσυλο στην Ιταλία.

Ιούνιος

26/6: Κάτοικοι των Αγίων Θεοδώρων διαδηλώνουν κατά της ιδιοποίησης των νερών του χωριού από την εταιρεία Motor Oil.

29/7: Η μοναρχία καταργείται μετά από δημοψήφισμα και εγκαθιδρύεται «Κοινοβουλευτική Προοδευτική Δημοκρατία». Το υπουργικό συμβούλιο εγκρίνει τη διεξαγωγή βουλευτικών και δημοτικών εκλογών το 1974. Πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας έως το 1981 ορίζεται ο Γ. Παπαδόπουλος και αντιπρόεδρος ο Οδυσσέας Αγγελής.

Ιούλιος

Διεξάγεται δημοψήφισμα για την εγκαθίδρυση προεδρικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Υπέρ 78,4%. Κατά 21,6%.

Αύγουστος

20/8: Γενική αμνηστία στους πολιτικούς κρατούμενους και άρση του στρατιωτικού νόμου. Απόδοση χάρης στον Αλ. Παναγούλη. Ταυτόχρονα, παραγράφονται τα αδικήματα –δηλαδή τα βασανιστήρια– που διέπραξαν τα ανακριτικά όργανα.

Σεπτέμβριος

4 και 17/9: Κάτοικοι στους Αντιφιλίππους Καβάλας και στην Ελευθερούπολη διαδηλώνουν ενάντια στις απαλλοτριώσεις των χωραφιών τους για να γίνουν ορυχεία.

19/9: Οι εμποροϋπάλληλοι διαδηλώνουν για το ωράριο στην Αθήνα. Επεισόδια με την αστυνομία και συλλήψεις. Ωστόσο, κερδίζουν την ημιαργία της Τετάρτης.

22/9: Κάτοικοι της Ελευσίνας διαδηλώνουν κατά της επέκτασης των διυλιστηρίων της Πετρόλα.

25/9: Φοιτητές διαδηλώνουν στην Αθήνα, ύστερα από απαγόρευση συγκέντρωσης κατά των στρατεύσεων από τη Σύγκλητο. Η διαδήλωση διαλύεται βίαια και γίνονται συλλήψεις.

Οκτώβριος

8/10: Απόπειρα «φιλελευθεροποίησης» του καθεστώτος. Πρωθυπουργός διορίζεται ο Σπύρος Μαρκεζίνης.

14/10: Συλλαλητήριο 12.000 κατοίκων στα Μέγαρα κατά των σχεδίων για εγκατάσταση εργοστασίου αλουμίνας και διυλιστηρίου στην πόλη.

27/10: Μετά από απαγόρευση φοιτητικής συγκέντρωσης στη Νομική, γίνεται αντιαμερικανική διαδήλωση στα Προπύλαια.

29/10: Οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ στην Αθήνα προχωρούν σε 24ωρη απεργία κατά του νέου κανονισμού εργασίας, με συμμετοχή 97%.

Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών επιτρέπει την επανεγγραφή των φοιτητών που είχαν αποβληθεί για πολιτικούς λόγους.

Νοέμβριος

4/11: Συγκέντρωση κατοίκων του Σκαραμαγκά εναντίον της εγκατάστασης στην περιοχή διυλιστηρίου του ομίλου Ανδρεάδη.

4/11: Στο μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου χιλιάδες άνθρωποι διαμαρτύρονται κατά της δικτατορίας. Συγκρούσεις με την αστυνομία και συλλήψεις.

14-15/11: 48ωρη απεργία των εργαζομένων στη ΔΕΗ στο λεκανοπέδιο, με συμμετοχή 99%.

14-17/11: Κατάληψη του Πολυτεχνείου από τους φοιτητές. Συρροή κόσμου και μετατροπή της σε μαζική εξέγερση. Συγκρούσεις στο κέντρο της Αθήνας με νεκρούς και τραυματίες. Ο στρατιωτικός νόμος και η προληπτική λογοκρισία επιβάλλονται και πάλι. Εισβολή των τανκς στο Πολυτεχνείο.

16-17/11: Κατάληψη και εκκένωση της Πολυτεχνικής σχολής στη Θεσσαλονίκη.

17-19/11: Άγρια καταστολή των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας στο κέντρο της Αθήνας, με νεκρούς.

25/11: Πραξικόπημα Δ. Ιωαννίδη. Πρόεδρος δημοκρατίας ο Φ. Γκιζίκης. Πρωθυπουργός ο Αδ. Ανδρουτσόπουλος.

Δεκέμβριος

Απόπειρα σιωπηλής πορείας για κατάθεση λουλουδιών στο ΕΜΠ καταστέλλεται βίαια από την αστυνομία.

31/12: Απόλυση όλων των συλληφθέντων για το Πολυτεχνείο.

 

1974

Ιανουάριος

4-5/11: Κάτοικοι του Καματερού αντιστέκονται στην προσπάθεια κατεδάφισης των σπιτιών τους από συνεργεία του υπουργείου Δημοσίων Έργων.

Φεβρουάριος

Μαζικές συλλήψεις στελεχών του ΚΚΕ, της ΚΝΕ και της Α/ΕΦΕΕ.

Μάρτιος

Συλλήψεις μελών της Εργατικής Διεθνιστικής Ένωσης (ΕΔΕ) και της Σοσιαλιστικής Φοιτητικής Πρωτοπορίας (ΣΦΠ). Εκτοπίσεις στο στρατόπεδο της Γυάρου.

Μάιος

Συλλήψεις μελών της ΑΑΣΠΕ και του ΕΚΚΕ.

Ιούλιος

Πραξικόπημα της Εθνοφρουράς στην Κύπρο. Ανατρέπεται ο Μακάριος και ανακηρύσσεται πρόεδρος της δημοκρατίας ο Ν. Σαμψών.

23/4: Τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Κηρύσσεται γενική επιστράτευση στην Ελλάδα. Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν τμήμα της Κύπρου. Ανακωχή. Κατάρρευση Χούντας. Παραίτηση Σαμψών.

24/7: Ο Κ. Καραμανλής φτάνει στην Ελλάδα. Ορκίζεται πρωθυπουργός και σχηματίζει κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας από την οποία αποκλείονται τα κόμματα της αριστεράς και ο Α. Παπανδρέου.

Απελευθερώνονται οι πολιτικοί κρατούμενοι.

 

Για τη σύνταξη του χρονολογίου ανατρέξαμε στα ακόλουθα: Η Καθημερινή – Επτά Ημέρες, Η Ελλάδα τον 20ό αιώνα: 1965-1970, 12/12/1999, σ. 3-7. Η Καθημερινή – Επτά Ημέρες, Η Ελλάδα τον 20ό αιώνα: 1970-80, 19/12/1999, σ. 3-7. Εφ. Ελευθεροτυπία, «Η γνωστή – άγνωστη αντίσταση στη χούντα», 21-22/4/1997, διαθέσιμο στην ιστοσελίδα www.iospress.gr/extra/antistasi.htm. Βαγγέλης Καραμανωλάκης (επιμ.), Έξι στιγμές του 20ού αιώνα: Η στρατιωτική δικτατορία 1967-1974, εκδ. Τα Νέα – Ιστορία, Αθήνα 2010, σ. 13-20ι.

Στο χρονολόγιο που ακολουθεί γίνεται προσπάθεια να αναφερθούν τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα της επταετίας και να σκιαγραφηθεί η πορεία του αντιδικτατορικού αγώνα, οι μορφές αντίστασης στο καθεστώς που επιλέχθηκαν, αλλά και οι διώξεις, ε

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!