«Θεωρώ ότι οι πράξεις μας ως αρχηγών κρατών θα συνεχίσουν να ευνοούν την ενίσχυση της στρατηγικής σύμπραξης ανάμεσα στις χώρες μας, προς το κοινό συμφέρον των αδελφών λαών μας» (συγχαρητήριο τηλεγράφημα του Πούτιν στον Βούτσιτς για την επανεκλογή του)
Οι σερβικές προεδρικές, κοινοβουλευτικές και δημοτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής, με αυξημένη συμμετοχή, επιβεβαίωσαν την αποδοχή που απολαμβάνει ο Βούτσιτς. Σύμφωνα μάλιστα με δηλώσεις που έκανε ο ίδιος, έλαβε πάνω από 90% των ψήφων των Σέρβων του Κοσόβου-Μετοχίων και σχεδόν το 90% των Σερβοβοσνίων. Ο Βούτσιτς, αντιμετωπίζοντας 7 ανθυποψήφιους, έλαβε σχεδόν 60% (αύξηση 5% από το 2017). Αντίθετα, στις βουλευτικές κάλπες το κόμμα του έλαβε περίπου 43%: σημείωσε δηλαδή σημαντικές απώλειες σε σχέση τις βουλευτικές εκλογές του 2020, κυρίως προς τρία ακροδεξιά και ανοιχτά φιλορωσικά κόμματα, που έλαβαν συνολικά 13%. Ο Βούτσιτς μάλλον θα συγκυβερνήσει με το Σοσιαλιστικό Κόμμα Σερβίας, το οποίο βγήκε τρίτο με 11,5%.
Δεύτερος στις προεδρικές εκλογές αναδείχθηκε ο απόστρατος στρατηγός Ζντράβκο Πόνος, που υποστηρίχθηκε από μια πολυκομματική συμμαχία της αντιπολίτευσης («Ενωμένοι για τη Νίκη της Σερβίας») αλλά περιορίστηκε στο 19%. Ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης βγήκε δεύτερος και στις βουλευτικές κάλπες, όμως με ακόμη χαμηλότερο ποσοστό (14%). Σημαντική είναι η επιτυχία του πράσινου-αριστερού συνασπισμού ΜΟΡΑΜΟ, που υποστηρίχθηκε από το 5% περίπου των ψηφισάντων. Οι συνιστώσες του έχουν πετύχει νίκες στους περιβαλλοντικούς αγώνες ενάντια στην «πράσινη ανάπτυξη» στη Στάρα Πλανίνα (οροσειρά Αίμου), όπως και ενάντια στις «επενδύσεις» της πολυεθνικής Rio Tinto. Τέλος, το Σερβικό Ριζοσπαστικό Κόμμα του Σέσελι καταποντίστηκε και βρέθηκε εκτός Βουλής.
Ισορροπιστής και νικητής
«Ειρήνη» και «σταθερότητα» είναι δύο υποσχέσεις που ακούστηκαν προεκλογικά από τον Βούτσιτς, ιδιαίτερα μετά τη ρωσική επέμβαση. Η απόφασή του για καταδίκη της, αλλά χωρίς κυρώσεις προς τη Ρωσία (μέσω της οποίας εξασφαλίζει μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών της Σερβίας), όπως και η θερμή στήριξη των Σέρβων του Κοσόβου και της Βοσνίας, έπαιξαν ρόλο στην άνετη νίκη του. Η οικονομική ανάπτυξη, η ανοικοδόμηση της χώρας τα τελευταία 10 χρόνια που είναι ηγέτης της, τα δημόσια έργα, όπως και ο περιορισμός του πληθωρισμού, ενίσχυσαν το προεκλογικό του οπλοστάσιο. Ρόλο έπαιξε επίσης το γεγονός ότι ο Βούτσιτς ελέγχει τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά δίκτυα, τις λαϊκές εφημερίδες (που κατονομάζουν τους αντιπάλους του ως «κλέφτες και προδότες»), τις κρατικές επιχειρήσεις και την τοπική αυτοδιοίκηση, όπως και τους δημοσίους υπαλλήλους (το κόμμα του, με 700.000 μέλη, ελέγχει σε μεγάλο βαθμό τον κρατικό τομέα).
Ο Σέρβος πρόεδρος αντιμετώπισε με σχετική ευκολία τόσο τις ακραίες φιλορωσικές τάσεις, όσο και τις φιλοευρωπαϊκές. Οι τελευταίες αντιπολιτεύτηκαν κυρίως κριτικάροντας τη διαφθορά και τους πλαστούς εκλογικούς καταλόγους, αλλά χωρίς να πείσουν ευρύτερα στρώματα. Η 10χρονη παρουσία του Βούτσιτς μπορεί να μην έχει φέρει την «όαση σταθερότητας» που υποσχόταν – αλλά, μετά και τη νίκη του Ορμπάν στην Ουγγαρία, η εκ νέου επικράτησή του μπορεί να θεωρηθεί έκφραση κάποιων αντιφάσεων στη γειτονιά μας όσον αφορά την απόλυτη επιλογή της «σωστής πλευράς της ιστορίας». Τα θερμά συγχαρητήρια και προς τους δύο από τον Πούτιν το επιβεβαιώνουν.
Γ.A.
