Με αφορμή τη δημιουργία Χώρων Εποπτευόμενης Χρήσης Ναρκωτικών, η ψυχίατρος Κατερίνα Μάτσα μίλησε στον Δημήτρη Καλαντζή. Αναδημοσιεύουμε από την ιστοσελίδα postmodern.gr.

Η κυρίαρχη αντίληψη είναι ότι η τοξικοεξάρτηση είναι περίπου σαν μία χρόνια ασθένεια…

Είναι μία αντίληψη που θέλει να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι «αφού είναι μία αρρώστια, χρειάζεται ένα φάρμακο για να αντιμετωπιστεί». Έτσι περνάμε στην πολιτική που λέει «απλά να μην πεθαίνουν. Ας τους δώσουμε λοιπόν ένα υποκατάστατο και ας ζήσουν με την εξάρτησή τους». Αυτή είναι η λεγόμενη πολιτική της «μείωσης της βλάβης». Αντιμετωπίζει δηλαδή αυτόν τον πληθυσμό σαν να μην μπορεί να απεξαρτηθεί, φροντίζοντας μόνο να μην πάθει overdose και να μην πάρει τον ιό του AIDS. Αυτή η αντίληψη είναι λάθος. Μπορεί να εμφανίζεται ως μία ανθρωπιστική στάση απέναντι σε ένα πρόβλημα, αλλά στην πραγματικότητα δεν λύνει κανένα πρόβλημα.

Δεν είναι αποτελεσματική τουλάχιστον στο θέμα των θανάτων από υπερβολική δόση;

Το πρόβλημα που υπάρχει σήμερα στον χώρο των ναρκωτικών είναι η πολυτοξικομανία, δηλαδή η παράλληλη χρήση πολλών ναρκωτικών. Μία τελευταία έρευνα που έγινε στην Ελλάδα και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εξαρτήσεις» του ΚΕΘΕΑ, δείχνει ότι η πλειοψηφία των overdose συμβαίνουν στο σπίτι γιατί η πλειοψηφία των παιδιών μένει πια στην πατρική εστία. Συνδυάζουν ηρωίνη, βενζοδιαζεπίνες, κάνναβη με αλκοόλ. Πρόκειται για θανατηφόρο συνδυασμό. Πως θα σταματήσεις αυτά τα overdose με τους Χώρους Επιτηρούμενης Χρήσης, όταν ο πολυεξαρτημένος θα κάνει χρήση πριν πάει στον χώρο ή αφού φύγει με κάποια άλλη ουσία; Εκείνο όμως που είναι ακόμα πιο καταστροφικό είναι ότι περνάει στα ίδια τα παιδιά την αντίληψη ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στα ναρκωτικά. Αυτός είναι ο χώρος σου, ο χώρος των ναρκωτικών, και σε αυτόν θα ζήσεις με κάποια μικρή διαχείριση/επιτήρηση».

 

Και η πρόληψη; Δεν θα έπρεπε να υπάρχει ένα δίχτυ πρόληψης για να προλαβαίει το «γλίστρημα»;

Η πρόληψη πάσχει στην Ελλάδα. Ό,τι κάνουν, το κάνουν με φιλοτιμία κάποια κέντρα πρόληψης, αλλά χωρίς έναν κεντρικό σχεδιασμό, μία κεντρική κατεύθυνση. Και ξέρετε, πρόληψη δεν είναι μόνο η ενημέρωση. Πρόληψη είναι ο τρόπος ζωής που επιλέγουν οι γονείς. Είναι τι ορίζοντες ανοίγονται στο παιδί. Πρόληψη δεν είναι να λέμε «μη» και «μη» και «μη»… Όταν λέμε πολλά «μη», έχουμε αντίδραση… Πρόληψη είναι να έχει το παιδί ορίζοντα ανοιχτό, να αισθάνεται ότι έχει μέλλον, να μην πνίγεται στην πραγματικότητα και τις απαγορεύσεις… Πρόληψη είναι η κοινωνία να έχει ανοιχτές αντιλήψεις, να παίρνει τους νέους και να τους δίνει φτερά και όχι να τους φυλακίζει με φόβους. Να δίνει πρότυπα, να ανοίγει δρόμους. Είναι πολύ πιθανό όλα τα παιδιά να συναντηθούν κάποτε με τις ουσίες. Δεν πρόκειται να εξαρτηθούν από αυτές, εάν υπάρχει το πλαίσιο της πρόληψης που θα τους έχει δώσει αυτοπεποίθηση, σιγουριά για τον εαυτό τους, τις βάσεις για να προσπεράσουν τις ουσίες γιατί θα έχουν κάτι πολύ καλύτερο ως στόχο τους. Αυτός είναι ο ρόλος της πρόληψης.

Μήπως δεν είναι τυχαίο και ότι τώρα έχουν ξεφυτρώσει πολλές ΜΚΟ που «τρέχουν» την προπαγάνδα υπέρ των Χώρων Εποπτευόμενης Χρήσης Ναρκωτικών με χρήματα φαρμακευτικών εταιριών;

Μα όλα πια τα καθορίζουν οι φαρμακευτικές εταιρείες. Και την εκπαίδευση των γιατρών και την ιατρική έρευνα… Τα πάντα και σε αυτόν τον τομέα. Αυτή είναι η μεγάλη υποκρισία. Το θεωρώ πραγματικά απαράδεκτο για αυτούς που σχεδιάζουν την κυβερνητική πολιτική, να αποσιωπούν τον ρόλο των φαρμακευτικών εταιρειών στην ίδια την τοξικομανία. Πάρτε για παράδειγμα τις βενζοδιαζεπίνες. Κάνουν θραύση. Βρίσκονται σε κάθε σπίτι και σε όλες τις πιάτσες. Κανείς δεν το λέει. Και είμαι σίγουρη ότι κάποιες από αυτές τις εταιρείες που θα χρηματοδοτήσουν το όλο εγχείρημα, παράγουν βενζοδιαζεπίνες. Θέλουν να αναπαράγεται διαρκώς το πρόβλημα. Υπάρχει μία πολύ μεγάλη υποκρισία. Και δεν έχει βγει κανένα μάθημα από τον ρόλο των ΜΚΟ στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση, που θάφτηκε από τις στρατηγικές τους, τον ρόλο των ΜΚΟ στο θέμα του προσφυγικού, που έφαγαν τόσα λεφτά και οι πρόσφυγες ζουν σε τραγικές συνθήκες… Τώρα το επαναλαμβάνουν… Πιστεύω ότι είναι μία καταστροφή, μία καταστροφική πολιτική με ΜΚΟ που φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια…

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!