Επιμέλεια: Βάννα Σφακιανάκη
Το Δίκτυο Βοιωτών κόντρα στον ενεργειακό «παροξυσμό» οργάνωσε στις 28.1.2021, διαδικτυακή συζήτηση με τους αιρετούς της Βοιωτίας θέτοντας ερωτήματα σχετικά με την προοπτική του τόπου. Στην εισαγωγική του παρέμβαση που παραθέτουμε, το Δίκτυο περιγράφει τα βήματα σταδιακής μετατροπής της Βοιωτίας σε νέο ενεργειακό κέντρο της χώρας, με επέλαση μονάδων φυσικού αερίου και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τις τραγικές συνέπειες αυτής της διαδικασίας. [1]
Εισαγωγική παρέμβαση
Σχεδόν 15 χρόνια συμπληρώθηκαν, από τότε που αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε ότι η Βοιωτία μετατρέπεται σε νέο ενεργειακό κέντρο της χώρας. Όταν οι κάτοικοι της Αγίας Άννας Ελικώνα έβλεπαν κατάπληκτοι τεράστιες ανεμογεννήτριες να φυτεύονται δίπλα στο χωριό, μέσα στο παρθένο μέχρι τότε ορεινό τοπίο. Από τότε κύλισε νερό στο αυλάκι. Επί αρκετά χρόνια υπήρξαν πολλές κινητοποιήσεις σε διάφορα μέρη της Βοιωτίας, υπήρξε η Συμπαράταξη Βοιωτών που ανέδειξε το σύνολο του προβλήματος, υπήρξαν αγώνες που δικαιώθηκαν και έργα που ματαιώθηκαν, όπως η μονάδα λιθάνθρακα του Μυτιληναίου στην Αντίκυρα, η μονάδα φυσικού αερίου του Κοπελούζου -που προσπάθησε να την εγκαταστήσει πρώτα στη Χαιρώνεια και μετά στον Αλίαρτο-, οι αιολικές εγκαταστάσεις στην Παλιοβούνα και στην Αρβανίτσα και η ακύρωση από το ΣτΕ του αιολικού έργου στη Μεγάλη Λούτσα.
Σήμερα, τόσα χρόνια μετά, η κατάσταση έχει ξεφύγει. Η Βοιωτία είναι ήδη κατάσπαρτη από μεγάλης κλίμακας αιολικά και φωτοβολταϊκά, φιλοξενώντας το 12,3% των εγκαταστάσεων όλης τη χώρας. Πολλαπλάσιες από τις σημερινές μονάδες, είναι στο στάδιο της αδειοδότησης ή της αίτησης. Μόνο στο τελευταίο πακέτο αιτήσεων που ανακοίνωσε η ΡΑΕ, περιλαμβάνονται 152 νέα έργα, που παραπάνω από τα μισά αφορούν πολύ μεγάλα ιδιωτικά φωτοβολταϊκά σε αχανείς δημόσιες εκτάσεις. Έξι (6) μεγάλες μονάδες φυσικού αερίου, με συνολική ισχύ 2.556 MW, το 32,1% της πανελλαδικής. Μονάδα διπλής ισχύος από τις άλλες κατασκευάζεται στον κόλπο της Αντίκυρας, όπου υπάρχουν άλλες δύο. Και ενώ το ένα τρίτο των μονάδων φυσικού αερίου της χώρας είναι ήδη στη Βοιωτία, κατατέθηκε αίτηση για μια νέα μονάδα στη Θίσβη.
Τα προβλήματα που, πριν 15 χρόνια, περιγράφαμε ως ζοφερό μέλλον, έχουν γίνει οδυνηρό παρόν. Οι βουνοκορφές καταλαμβάνονται η μια μετά την άλλη και μετατρέπονται σε βιομηχανικά τοπία, τα δάση κατακερματίζονται με δρόμους, δίκτυα μεταφοράς, υποσταθμούς και πυλώνες, γιγάντιες ανεμογεννήτριες, που πλέον αγγίζουν τα 200 μέτρα ύψος, τοποθετούνται παντού: στον Ελικώνα και στον Κιθαιρώνα, σε λοφοσειρές, δίπλα σε χωριά, σε ακτές και σε παραλίες, σε ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους. Γίνεται μια πρωτοφανής αλλαγή των χρήσεων γης και μια πρωτοφανής αρπαγή των δημόσιων εκτάσεων δασικών και μη δασικών. Τα φωτοβολταϊκά, αφού πρώτα ξεκίνησαν να μπαίνουν σε ιδιοκτησίες ακόμη και σε γη υψηλής παραγωγικότητας, επεκτείνονται πλέον σε δημόσιες εκτάσεις, όπως και τα αιολικά. Το τοπίο, η ταυτότητα, το περιβάλλον και η παραγωγική φυσιογνωμία της Βοιωτίας, αλλάζουν βίαια, με αποκλειστικό κριτήριο την κερδοσκοπία μεγάλων εταιρειών.
Παράλληλα, καμιά από τις υποσχέσεις που δόθηκαν στις τοπικές κοινωνίες δεν έγινε πραγματικότητα. Η ανάπτυξη δεν ήρθε, η ανεργία τραβάει την ανηφόρα, τα χωριά ερημώνουν, τα περίφημα ανταποδοτικά αποδείχθηκαν ψίχουλα, ενώ αντίθετα το κόστος του ρεύματος ανεβαίνει διαρκώς. Οι αιρετοί εκπρόσωποι όχι μόνο δε στάθηκαν ικανοί να ανακόψουν αυτές τις εξελίξεις, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις τις προώθησαν ανοιχτά, παπαγαλίζοντας τα επιχειρήματα των μεγάλων εταιρειών, που -όπως όλοι γνωρίζουμε- ανησυχούν για το μέλλον του πλανήτη και την πράσινη ανάπτυξη. Σιγοντάρησαν την καταστροφή της φύσης, με το επιχείρημα ότι τη διασώζουν! Τα Δημοτικά Συμβούλια σε πολλές περιπτώσεις δεν συζήτησαν καθόλου, το Περιφερειακό Συμβούλιο ανέθεσε όλες τις γνωμοδοτήσεις στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, που περιορίστηκε να επικυρώνει το ένα νέο έργο μετά το άλλο.
Οι βουλευτές σήκωσαν σημαίες ευκαιριακής αντίθεσης, μόνο στις περιπτώσεις που υπήρχε μεγάλη τοπική αντίδραση, επισημαίνοντας παρ’ όλα αυτά ότι είναι υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θαρρείς και υπάρχει κανένας που να έχει πρόβλημα με τον ήλιο και τον άνεμο. Φτάσαμε έτσι στο σήμερα, που ο εφιάλτης είναι ήδη ορατός και πρέπει όλοι να αναμετρηθούμε ξανά με τις ευθύνες μας. Να ενημερώσουμε τους συμπολίτες μας, να ανοίξουν οι διαδικασίες πραγματικής συζήτησης και διαβούλευσης στις τοπικές κοινωνίες, στα τοπικά και δημοτικά συμβούλια, στην Περιφέρεια και στη Βουλή. Να αποτιμηθεί τι συνέβη μέχρι σήμερα, ποιες είναι οι επιπτώσεις με τις οποίες θα πρέπει να ζήσουμε, όχι μόνο εμείς, αλλά και οι επόμενες γενιές, μέχρι πότε θα δίνονται άδειες σε νέες, ολοένα και μεγαλύτερης κλίμακας, ολοένα και πιο βαριές εγκαταστάσεις.
[1] Δίκτυο Βοιωτών κόντρα στον ενεργειακό “παροξυσμό”: Μια συζήτηση με τους αιρετούς
