Ευρω-αμερική… Μια σημαντική πρόσφατη εξέλιξη. Του Δημήτρη Μπελαντή
Μια σημαντική διπλωματική πρωτοβουλία της Γερμανίας, κατά το τελευταίο διάστημα, η οποία θα μπορούσε να έχει πολύ σημαντικές στρατηγικές επιπτώσεις για τη διεθνή καπιταλιστική οργάνωση, δεν ελήφθη υπ’ όψιν ή μάλλον παρασιωπήθηκε από τα ελληνικά ΜΜΕ. Ίσως γιατί αυτή η πρωτοβουλία αλλάζει σημαντικά τα δεδομένα ως προς την εικόνα που έχουμε για τη Γερμανία, την πολιτική της και την Ευρωζώνη.
Όπως αναφέρει ο έγκυρος γερμανικός ιστότοπος german-foreign-policy.com, την 7/11/2012, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γκουίντο Βέστερβέλε απευθύνθηκε λίγο μετά τις τελευταίες αμερικανικές εκλογές προς την αναδειχθείσα κυβέρνηση των ΗΠΑ, προτείνοντας τη σύσφιγξη των διατλαντικών οικονομικών σχέσεων στην προοπτική συγκεκριμένων διαπραγματεύσεων για τη σύναψη μιας συμφωνίας Διατλαντικής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών. «Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει νέα ανάπτυξη. Οι ειδικοί εκτιμούν τα πρόσθετα κέρδη σε επίπεδα δισεκατομμυρίων δολαρίων… Εκτός αυτού, θα μπορούσε η στενότερη συνεργασία να ενισχύσει την κοινή βάση συμφερόντων στο διεθνή ανταγωνισμό».
Υπόβαθρο αυτής της πρότασης, κατά τον ιστότοπο, αποτελεί η ρητή ανακοίνωση της Ουάσιγκτον ότι θα στραφεί στο μέλλον οικονομικά κατά προτεραιότητα στην Ασία και ιδίως στη Νοτιοανατολική Ασία. Η γερμανική κυβέρνηση αντιδρά με την επέκταση των ασιατικών δραστηριοτήτων της αλλά, ταυτόχρονα, και με την προσπάθεια να διασφαλίσει τη διεθνοπολιτική συμμαχία της με τις ΗΠΑ. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η Γερμανία θέτει ιδιαίτερες προϋποθέσεις για τη συμφωνία αυτήν. Ο υπουργός Βέστερβελε δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει στον αγώνα τους κατά της κρίσης να λάβουν ως πρότυπο τη γερμανική πολιτική λιτότητας. Παρατηρούμε, εδώ, μια προσπάθεια της Γερμανίας όχι μόνο να αναδειχθεί σε διεθνή ιμπεριαλιστική δύναμη αλλά και να επιβάλει όρους ηγεμονίας στην πιθανή συνεργασία.
Διαπραγματεύσεις ετών
Οι συνομιλίες για μια πιθανή Διατλαντική Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών (TAFTA) ξεκίνησαν ήδη από τη δεκαετία του 1990. Και τότε είχαν ως υπόβαθρο την στροφή των ΗΠΑ προς τη ζώνη του Ειρηνικού και την προσπάθεια της Γερμανίας να διασφαλίσει την προτεραιότητα των γερμανοαμερικανικών οικονομικών σχέσεων. Οι τότε διαπραγματεύσεις δεν είχαν αποτέλεσμα, καθώς οι ΗΠΑ ενδιαφέρονταν περισσότερο για μια διεθνή και όχι διατλαντική οικονομική και εμπορική ρύθμιση.
Το ζήτημα της διατλαντικής συμφωνίας ξαναμπήκε στο τραπέζι μετά την αποτυχία των διεθνών διαπραγματεύσεων για το ελεύθερο εμπόριο το 2006 στην Ντόχα. Με πρωτοβουλία της Γερμανίας συστήθηκε, την 30/4/2007, ένα Διατλαντικό Οικονομικό Συμβούλιο (TEC), το οποίο, όμως, δεν προχώρησε ουσιαστικά τις εργασίες του μέχρι σήμερα. Η αποστολή του TEC έγκειται στη σύσφιγξη των οικονομικών σχέσεων μεταξύ της Ε.Ε. και των ΗΠΑ και ιδίως στην κατάργηση των διατλαντικών φόρων και δασμών.
Όμως, όπως επισημαίνει ο ιστότοπος, αυτή η πλευρά δεν είναι η πιο σημαντική. Σημαντικότερη είναι η κατοχύρωση κοινών προδιαγραφών ασφάλειας και ποιότητας για τα εμπορευόμενα αγαθά, πράγματα και υπηρεσίες. Ήδη, η κατάργηση των φόρων και δασμών θα επιφέρει αύξηση του εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. κατά 120 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα σε πέντε χρόνια. Αλλά και οι διαφορετικές προδιαγραφές ποιότητας κοστίζουν δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο στις συμβαλλόμενες πλευρές. Από τον Νοέμβριο του 2011 έχει συσταθεί μία «υψηλού επιπέδου ομάδα εργασίας μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. για τις θέσεις εργασίας και την ανάπτυξη», που επρόκειτο να καταλήξει σε προτάσεις ώς τον Νοέμβριο του 2012. Ήδη το Βερολίνο ζητά την επίσπευση των διαδικασιών, υπό το φόβο ότι οι ΗΠΑ θα εγκαταλείψουν οικονομικά την Ευρώπη και θα στραφούν κατ’ απόλυτη προτεραιότητα στην Ασία έναντι της Κίνας, ως ανταγωνιστή και ως ανερχόμενη δύναμη. Ο Βέστερβέλε δήλωσε ότι «η πρώτη επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ στην Ευρώπη θα πρέπει να αφορά, σε σημαντικό βαθμό, τη σύναψη της Διατλαντικής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών. Και αυτό όχι μόνο γιατί μ’ αυτό τον τρόπο θα υπάρχουν και για τις δυο πλευρές τεράστια πρόσθετα οικονομικά οφέλη, αλλά και επειδή θα ενισχυθεί το κοινό θεμέλιο συμφερόντων («gemeinsames Interessenfundament»).
* Ο Δημήτρης Μπελαντής είναι διδάκτωρ Νομικής
