του Σάλμαν Αμπού Σίτα*
Ναι, θα μπορούσα να ήμουν ένας από εκείνους που έσπασαν τον φράχτη – εάν ήμουν πολύ νεότερος και ζούσα ακόμη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης που λέγεται Λωρίδα της Γάζας. Η ιστορία μου είναι ίδια με τη δική τους. Στις 14 Μαΐου του 1948 η οικογένειά μου δέχτηκε επίθεση στη γη μας, στο Μα’ιν Αμπού Σίτα, από μια ομάδα της Χαγκάνα** που κατέστρεψε και έκαψε τα πάντα. Οι ένοπλοι κατεδάφισαν το σχολείο που ο πατέρας μου έχτισε το 1920, έκλεψαν τη μηχανή και τον εξοπλισμό από τον μύλο αλευριού και την αντλία του πηγαδιού, και σκότωσαν όσους βρήκαν μπροστά τους.
Εκείνη τη μέρα, τη μέρα που ο Μπεν Γκουριόν ανακοίνωσε την ίδρυση του κράτους του, έγινα πρόσφυγας. Μας έσπρωξαν στη φυλακή που ονομάζεται Λωρίδα της Γάζας, 4 χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι μου. Δεν ήμασταν οι μόνοι. Οι Παλαιστίνιοι που ζούσαν σε 247 πόλεις και χωριά στη νότια Παλαιστίνη οδηγήθηκαν σε αυτόν τον θύλακα μετά από σφαγές σε δεκάδες τοποθεσίες. Έτσι η μικροσκοπική Λωρίδα της Γάζας, μόλις το 1,3% της Παλαιστίνης, έγινε προσωρινό σπίτι για 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Οι ισραηλινές επιθέσεις εναντίον τους από ξηρά, αέρα και θάλασσα, και με πλήρη αποκλεισμό, ποτέ δεν σταμάτησαν για 75 χρόνια.
Πήγα σχολείο στην Αίγυπτο. Αλλά τα ξαδέλφια μου δεν δίσταζαν τότε να περάσουν το συρματόπλεγμα που λεγόταν ζώνη εκεχειρίας, προσπαθώντας να γυρίσουν σπίτι – όπως συνέβη και στις 7 Οκτωβρίου 2023. Διέσωσαν έναν ηλικιωμένο συγγενή που είχε μείνει πίσω, έβαλαν νερό στα ζώα που απέμειναν, και γενικά προσπάθησαν να αποκαταστήσουν τη ζωή στο Μα’ιν Αμπού Σίτα, τη γη μας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον ξάδελφό μου Χασάν Μάντι, με το χαμογελαστό του πρόσωπο και την ευχάριστη διάθεση. Επέστρεφε για να μας πει τι έγινε με τις ελιές και τι έκαναν οι έποικοι στον τόπο μας. Ήταν ένας πολύ γενναίος φενταγίν. Γλιστρούσε στο στρατόπεδο των εποίκων και τους άκουγε να μιλούν. Σκοτώθηκε από μια νάρκη που έθαψαν στο μονοπάτι που χρησιμοποιούσε. Άλλοι 15 νέοι από την οικογένειά μου σκοτώθηκαν στα δύο χρόνια μετά το 1948. Το διάστημα από το 1948 ως το 1956, υπολογίζεται ότι 5.000 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν επιχειρώντας να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Εθνοκάθαρση διαρκείας, που τώρα «αναβαθμίζεται» σε γενοκτονία
Οι έποικοι έστησαν προκατασκευασμένα σπίτια στη γη μου, που εξελίχθηκαν σε κιμπούτς. Τα ονόματα αυτών των κιμπούτς εμφανίζονται συχνά στα ΜΜΕ αυτές τις μέρες. Το κιμπούτς Νιρίμ χτίστηκε στη γη του πατέρα μου. Το κιμπούτς Άιν Χασλόσα, λίγα χιλιόμετρα βορειότερα, είναι χτισμένο σε γη που ανήκε στον πατέρα μου και τα ξαδέλφια του. Ήταν ένα τεράστιο κτήμα όπου φυτεύαμε σιτάρι και κριθάρι. Το Νιρ Οζ χτίστηκε στη γη του θείου του πατέρα μου, Χατζ Μαχμούντ. Ο γιος του, ο Χάμεντ, πολιτικός μηχανικός, αφιέρωσε τη ζωή του στην απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Ήταν ένας από τους βασικούς συντελεστές στη δημιουργία της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης το 1964, στην εκτελεστική επιτροπή της οποίας παρέμεινε για πάνω από σαράντα χρόνια. Το τέταρτο κιμπούτς στη γη μας ονομάστηκε Μάγκεν. Αυτό ήταν το μέρος του Σέιχ Νουράν, ενός ιερού τόπου όπου οι γυναίκες ζητούσαν ευχές για τα νεογέννητα: εκεί ζούσε και προσευχόταν τον 4ο αιώνα ο Άγιος Ιλαρίων, κεντρική μορφή της χριστιανικής Παλαιστίνης.
Σήμερα, όταν ακούτε τα ονόματα αυτών των κιμπούτς, πρέπει να θυμάστε σε ποιων τη γη χτίστηκαν. Κι ότι αυτοί οι άνθρωποι, περισσότεροι από δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιοι εγκλωβισμένοι στη Λωρίδα της Γάζας, ποτέ δεν εγκατέλειψαν το δικαίωμά τους να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Κι όταν ακούτε για ομήρους, να θυμάστε ότι οι Παλαιστίνιοι είναι οι αληθινοί όμηροι, επί 27.000 ημέρες. Προέρχονται από 247 πόλεις και χωριά της νότιας και κεντρικής Παλαιστίνης, και στοιβάχτηκαν σε στρατόπεδα προσφύγων: 8.000 άνθρωποι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Όχι μόνο εκδιώχτηκαν και έγιναν πρόσφυγες το 1948, αλλά υπέφεραν από συνεχείς επιθέσεις: το 1953, το 1956, το 1967, το 1971 και το 1987. Και διαρκώς από το 2006 έως σήμερα. Τώρα δε, σε μια διαστροφή πρωτοφανή στην ιστορία της αποικιοκρατίας, η εθνοκάθαρση «αναβαθμίζεται» σε γενοκτονία εξωφρενικών διαστάσεων. Η έκταση της αγριότητας, ο αριθμός των παιδιών και των γυναικών που δολοφονούνται, οι περιοχές που καταστρέφονται και ο αριθμός των βομβών που ρίχνονται σε μια στενή λωρίδα γης υπερβαίνει οτιδήποτε γνωστό σε δύο παγκόσμιους πολέμους.
Μια Λωρίδα την οποία το Ισραήλ συνεχώς συρρικνώνει
Η Λωρίδα της Γάζας ορίζεται από τη ζώνη εκεχειρίας που υπογράφηκε ανάμεσα στην Αίγυπτο και το Ισραήλ στις 24 Φεβρουαρίου 1949 (βλ. χάρτη). Το άρθρο 2 της σχετικής συμφωνίας ορίζει ότι η γραμμή της εκεχειρίας δεν προσδίδει ούτε αφαιρεί δικαιώματα στα εμπόλεμα μέρη. Αποτελεί απλά τη γραμμή όπου τα εμπόλεμα μέρη βρίσκονταν την ημέρα που σταμάτησαν οι εχθροπραξίες.
Το Ισραήλ επισήμως δεν έχει σύνορα, ούτε κατά δήλωσή του ούτε σε οποιοδήποτε άρθρο του διεθνούς δικαίου. Το 1948, το Ισραήλ κατέλαβε 20.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα (το 80% της Παλαιστίνης), από τα οποία μόνο το 6% αποκτήθηκε με τη συναίνεση της Βρετανικής Εντολής. Το υπόλοιπο αποκτήθηκε με στρατιωτική βία.
Ένα χρόνο μετά την επίσημη συμφωνία εκεχειρίας, τον Φεβρουάριο του 1950, το Ισραήλ παραπονέθηκε ότι πολλοί πρόσφυγες περνούσαν τη γραμμή. Και πρότεινε στην Αίγυπτο, προκειμένου να αποφευχθούν συγκρούσεις, να οριστεί μια νέα προσωρινή γραμμή, που αποκλήθηκε modus vivendi, διατηρώντας όμως ενεργούς όλους τους όρους της αρχικής συμφωνίας. Αυτό μείωσε ντε φάκτο την έκταση της Λωρίδας της Γάζας, από 555 τετραγωνικά χιλιόμετρα στα σημερινά 365 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Όπως δείχνει ο χάρτης, αυτή η προσωρινή γραμμή μετατράπηκε ανεπίσημα σε «κανονική» γραμμή, που απεικονίζεται σε χάρτες και συντηρείται από το Ισραήλ.
Υπάρχει ένα ανατριχιαστικό στοιχείο σε αυτό το γεγονός: πολλά από τα κιμπούτς που υπέστησαν επίθεση στις 7 Οκτωβρίου, όπως τα Νιρίμ, Νιρ Οζ και Άιν Χασλόσα, τα οποία χτίστηκαν στη γη της οικογένειάς μου, στην πραγματικότητα βρίσκονται στην αρχική έκταση της Λωρίδας της Γάζας, όπως ο χάρτης δείχνει ξεκάθαρα.
Σήμερα, όταν ακούτε τα ονόματα των διαφόρων κιμπούτς, πρέπει να θυμάστε σε ποιων τη γη χτίστηκαν. Κι ότι αυτοί οι άνθρωποι ποτέ δεν εγκατέλειψαν το δικαίωμά τους να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Κι όταν ακούτε για ομήρους, να θυμάστε ότι οι Παλαιστίνιοι είναι οι αληθινοί όμηροι, επί 27.000 ημέρες…
Τι θα δείξει η ιστορία όταν κατακαθίσει ο κουρνιαχτός
Το Ισραήλ ακατάπαυστα προσπαθεί να καταπιεί όλο και περισσότερη από τη Λωρίδα της Γάζας, ορίζοντας διαρκώς όλο και περισσότερα τμήματά της ως «νεκρή ζώνη». Κανείς διεθνής οργανισμός δεν αντέκρουσε ποτέ τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση της έκτασης της Λωρίδας της Γάζας από το Ισραήλ.
Εν τω μεταξύ, συνεχίζεται ο πόλεμος ενάντια σε αυτούς τους νέους που πέρασαν τη γραμμή. Πρέπει να αντιμετωπίσουν τις βόμβες που πέφτουν στη Γάζα, αλλά και μια αδυσώπητη συκοφαντική εκστρατεία στο εξωτερικό.
Οι αναληθείς ισχυρισμοί και οι απεχθείς κατηγορίες που τους αποδίδονταν, όπως τα περί αποκεφαλισμού παιδιών και βιασμού γυναικών, αποδείχθηκαν τελείως ψευδείς. Αλλά η επίδρασή τους συνεχίζεται, παρόλο που, όποιος γνωρίζει τους ανθρώπους στη Γάζα, ξέρει ότι έχουν έναν αυστηρό ηθικό κώδικα.
Τίποτα δεν μπορεί να λυγίσει την αποφασιστικότητα και το κουράγιο αυτών των νεαρών. Αντέχουν εδώ και 90 μέρες: περισσότερο από όσο κράτησε οποιοσδήποτε άλλος πόλεμος του Ισραήλ με τους γείτονές του.
Όταν κατακαθίσει ο κουρνιαχτός, αν αυτό συμβεί ποτέ, η ιστορία θα δείξει ποιος υπερασπίστηκε ηρωικά την πατρίδα του και ποιος, από την άλλη, διέπραξε τόσα πολλά και αποτρόπαια εγκλήματα. Αυτή η μνήμη θα μείνει βαθιά χαραγμένη στην ιστορία και των δύο λαών.
* Ο Σάλμαν Αμπού Σίτα είναι ιδρυτής της Palestine Land Society και συγγραφέας πολλών βιβλίων και εργασιών. Του πιστώνεται η εκτεταμένη τεκμηρίωση και χαρτογράφηση της γης και του λαού της Παλαιστίνης επί 40 χρόνια. Το παρόν άρθρο του, που εδώ αποδίδεται ελαφρά συντετμημένο, δημοσιεύθηκε στις 4/1/2024 στον δικτυακό τόπο Mondoweiss (mondoweiss.net). Οι μεσότιτλοι είναι της Σύνταξης.
** Σιωνιστική τρομοκρατική οργάνωση. Μετά το 1948 αποτέλεσε τον πυρήνα του ισραηλινού κατοχικού στρατού.
