Σε μια προσπάθεια να ανατρέψει το αρνητικό κλίμα εναντίον της σχετικά με τη διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού, η κυβέρνηση προχώρησε στην ανακοίνωση μιας σειράς δράσεων. Πιο συγκεκριμένα, στόχοι της κυβέρνησης είναι η αυστηρότερη φύλαξη των συνόρων, η ανακούφιση των νησιών μέσω της μεταφοράς μεταναστών και προσφύγων αλλά και ανταποδοτικών μέτρων, η δημιουργία κλειστών κέντρων και η ενίσχυση των μηχανισμών χορήγησης ασύλου. Παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις των υπευθύνων, τα μέτρα αυτά, ενταγμένα στο σχεδιασμό εγκλωβισμού των προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας δεν είναι παρά μια ανακύκλωση του προβλήματος.
Κλειστά ή ανοιχτά κέντρα: ψευδοδίλλημα
Η εμπειρία της χώρας μας από μεγάλα κέντρα στοιβάγματος μεταναστών και προσφύγων είναι τραυματική. Και το κλειστό κέντρο κράτησης στην Αμυγδαλέζα πριν την προσφυγική κρίση και το κολαστήριο του ΚΥΤ της Μόριας, επί κυβερνήσεων Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα είναι ενδεικτικά. Τώρα η κυβέρνηση έρχεται να εξαγγείλει πέντε (5) νέα κλειστά κέντρα στα νησιά του Β.Α. Αιγαίου, που θα είναι και «Αμυγδαλέζες» και «Μόριες» μαζί. Ενώ ήδη υπάρχουν πληροφορίες ότι ετοιμάζονται άλλα πέντε για το επόμενο διάστημα.
Τα κλειστά κέντρα αυτά είναι η συνέχιση της εγκληματικής πολιτικής για το μεταναστευτικό που ακολουθεί η χώρα μας. Είναι απαράδεκτα από ανθρωπιστικής άποψης, καθώς επιτείνουν το στοίβαγμα χιλιάδων ανθρώπων σε απάνθρωπες συνθήκες. Είναι εκτός του πλαισίου που θέτει το διεθνές δίκαιο, καθώς προβλέπουν τον εγκλεισμό αιτούντων άσυλο, που αποτελεί καταπάτηση των δικαιωμάτων τους. Είναι επικίνδυνο για την κοινωνική ειρήνη, καθώς η συνθήκη εγκλεισμού είναι σίγουρο πως θα δημιουργήσει εντάσεις και βία, λειτουργώντας αντίθετα από τις ανακοινωμένες προθέσεις ελέγχου και ασφάλειας. Είναι εγκληματικό για την εθνική μας ασφάλεια, καθώς δημιουργούν μόνιμες και όχι προσωρινές δομές στην ευαίσθητη περιοχή των νησιών του Β.Α. Αιγαίου, δομές που από φυλακές στην αρχή σύντομα θα μετατραπούν σε μικρές πολιτείες.
Τα πέντε νέα κλειστά κέντρα θα λειτουργήσουν παράλληλα με τα υπάρχοντα ΚΥΤ. Κανείς δεν πείθεται από την εξαγγελία της Κυβέρνησης για σταδιακό κλείσιμό τους. Η εμπειρία με την επιχειρούμενη, από το καλοκαίρι, αποσυμφόρηση των νησιών δείχνει ότι όσο συνεχίζονται οι ροές από την Τουρκία, με την Ευρώπη να έχει κλειστά τα σύνορα, η κρίση θα συνεχίζεται. Ακόμη και αν επιτευχθεί η μεταφορά 20 χιλιάδων στην ενδοχώρα, πολλαπλασιάζοντας τα προβλήματα και εκεί και δημιουργώντας δεκάδες μεσαίου μεγέθους «Μόριες» σε όλη τη χώρα, ο πληθυσμός μεταναστών και προσφύγων δεν πρόκειται να μειωθεί. Χαρακτηριστικά μόνο την τελευταία βδομάδα, στα νησιά, σύμφωνα με τις αρχές έφτασαν πάνω από 1.500 μετανάστες και πρόσφυγες, καθιστώντας τον ρυθμό προσελεύσεων μη διαχειρήσιμο όσο υπάρχει επιμονή στην πολιτική αυτή.
Τους φόβους τους ότι θα πολλαπλασιαστούν οι «Μόριες» στα νησιά εκφράζουν οι ντόπιοι. Ειδικά η ανακοίνωση ότι η Μόρια κλείνει «σταδιακά», θεωρούν ότι είναι η απόδειξη ότι θα φτιαχτούν ταυτόχρονα κλειστά κέντρα-φυλακές που θα λειτουργούν παράλληλα με τα υπάρχοντα ΚΥΤ
Σχέδιο εξαγοράς των νησιωτών
Η ανακοίνωση της δημιουργίας νέων κέντρων κράτησης συνοδεύτηκε και από μια σειρά εξαγγελιών για μέτρα «ανακούφισης» των νησιών, για να καμφθούν οι τοπικές αντιστάσεις. Κατά τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα και τον υφυπουργό Άμυνας, Αλκιβιάδη Στεφανή, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να προχωρήσει στα εξής βήματα:
Πρώτον, την παράταση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ για τα νησιά Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο, Χίο.
Δεύτερον, προσλήψεις για τις νέες δομές, με κριτήριο και την εντοπιότητα, και κατά περιπτώσεις παράκαμψη του τωρινού δικτύου των ΜΚΟ που ως τώρα διαχειρίζονται το μεταναστευτικό, σε μια προσπάθεια, αντιγράφοντας τις μεθόδους των προκατόχων τους, να ξαναμοιραστεί η πίτα των κονδυλίων και να στηθούν φιλικά προς την κυβέρνηση δίκτυα.
Τρίτον, χρηματοδότηση με 50 εκατ. ευρώ, για το «πρόγραμμα αλληλεγγύης, για την στήριξη των δήμων που θα επιβαρυνθούν από τη φιλοξενία προσφύγων και δέσμευση της κυβέρνησης για βελτίωση των δομών Υγείας, Παιδείας, Κοινής Ωφέλειας και Τουρισμού.
Όπως γίνεται εύκολα φανερό τα παραπάνω μέτρα εκτός των άλλων έχουν καταφανώς τον χαρακτήρα της προσπάθειας εξαγοράς των τοπικών κοινωνιών, για να συνεχίσουν να είναι φράχτης και φυλακή της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής.
Αυτό που έχουν ανάγκη τα νησιά είναι μια πολιτική άμεσης προώθησης προς την Ευρώπη και την ελληνική ενδοχώρα για εξέταση των αιτημάτων χορήγησης ασύλου και με παράλληλο κλείσιμο όλων των hot-spot. Αυτό που έχουν ανάγκη άμεσα τα νησιά είναι η ενίσχυση των δημόσιων δομών υγείας, παιδείας, ασφάλειας για να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες ανάγκες και όχι μέτρα εξαγοράς συνειδήσεων.
Αντιδρούν οι τοπικές κοινωνίες
Τους φόβους τους ότι θα πολλαπλασιαστούν οι «Μόριες» στα νησιά εκφράζουν οι ντόπιοι. Ειδικά η ανακοίνωση ότι η Μόρια κλείνει «σταδιακά», θεωρούν ότι είναι η απόδειξη ότι θα φτιαχτούν ταυτόχρονα κλειστά κέντρα-φυλακές που θα λειτουργούν παράλληλα με τα υπάρχοντα ΚΥΤ. Τους φόβους αυτούς επιβεβαιώνουν οι συνεχιζόμενες ροές και η αποτυχία της επιχείρησης αποσυμφόρησης που ενώ έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι, οι πληθυσμοί προσφύγων και μεταναστών στα νησιά αυξάνονται.
Την ίδια στιγμή συνεχίζονται οι δηλώσεις δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων, που από διαφορετικές αφετηρίες, εκφράζουν την αντίθεση τους στα κλειστά κέντρα μόνιμης διαμονής στα νησιά, ενώ πολλοί απ’ αυτούς φαίνεται να διαψεύδουν τον ισχυρισμό της κυβέρνησης ότι ενημερώθηκαν οι τοπικές αρχές. Παρακάτω παρουσιάζουμε τρεις ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις αυτοδιοικητικών από το Β.Α. Αιγαίο.
Γιώργος Στάντζος, δήμαρχος Σάμου: «Casus belli ο αριθμός των προσφύγων που θα έρθουν στον νησί. Δεν είναι διαχειρίσιμο αυτό το νούμερο. Θέτω την παραίτησή μου αν δεν παρθεί πίσω η απόφαση μετατροπής ενός νησιού σε ανοιχτή φυλακή. Σταθείτε δίπλα μου. Ο κόσμος με έβγαλε δήμαρχο και θα με ρίξει το σύστημα.»
Παναγιώτης Χριστόφας, περιφερειακός σύμβουλος και επικεφαλής του συνδυασμού «Τολμάμε για το Βόρειο Αιγαίο»: «Είναι κοινώς αποδεκτό πως το ζήτημα της διαχείρισης εισόδου και φιλοξενίας των μεταναστών και προσφύγων είναι εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό. Τα νησιά μας ακόμη επιβαρύνονται δυσανάλογα με την κοινωνία να παλεύει σε ευαίσθητες ισορροπίες και συμφωνίες να φαίνεται πως γίνονται κάτω από το τραπέζι σε βάρος του παρόντος και του μέλλοντός μας. Ας επικρατήσει η λογική ότι κανένα νέο κέντρο στα νησιά μας δεν μπορεί όχι μόνο να λύσει το πρόβλημα, αλλά ούτε να αποτελέσει μέρος της λύσης του προβλήματος.»
Δυο ειδήσεις που πέρασαν στα ψιλά
Κύπρος
Αυξημένες είναι οι μεταναστευτικές ροές και στην Κύπρο. Συγκεκριμένα με μεθοδικότητα η Τουρκία, στέλνει αεροπορικώς εκατοντάδες ανθρώπους από την Κωνσταντινούπολη, στα Κατεχόμενα, και από εκεί, αφού τους παραχωρήσει βίζα τριών ημερών, τους προωθεί προς την γραμμή του Αττίλα, και από εκεί στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου και καταθέτουν αίτηση ασύλου. Με αυτή την τακτική, οι αιτούντες άσυλο έφτασαν το πρώτο εξαμηνο του 2019 τους 3.500, δηλαδή το 1,8% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Αριθμός που αυξάνεται συνεχώς, καθιστώντας την Κύπρο την πρώτη χώρα της Ευρώπης σε αναλογία αιτούντων άσυλο προς πολίτες της χώρας. Μιλάμε για έναν σχεδιασμό με καταφανέστατους στόχους από πλευράς της Τουρκίας και μια ωρολογιακή βόμβα για το νησί.
Συρία
Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Άμυνας 200 άνθρωποι, οι οποίοι είχαν φύγει προς τις βορειοδυτικές επαρχίες επέστρεψαν στα σπίτια τους σε περιοχή που βρίσκεται εντός της αποκαλούμενης «ζώνης ασφαλείας». Την περιοχή δηλαδή απ’ όπου οι τουρκικές δυνάμεις, μετά την εισβολή με την ονομασία «Πηγή της Ειρήνης» και τις συμφωνίες με την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα, εκδίωξαν του Κούρδους πολιτοφύλακες. Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι άλλοι 300 άνθρωποι είναι καθ’ οδόν προς την Τελ Αμπιάντ, προκειμένου, όπως λέει, να επιστρέψουν και αυτοί στα σπίτια τους με τη θέλησή τους. Την ίδια ώρα, έγινε γνωστό ότι περίπου 100.000 Σύριοι, οι οποίοι διέμεναν στην Κωνσταντινούπολη, χωρίς άδεια, έχουν «φύγει» από την πόλη προς άλλες περιοχές της Τουρκίας, οι περισσότεροι κοντά στα σύνορα με τη Συρία.
Να αποτρέψουμε τη μετατροπή της χώρας σε φράκτη και αποθήκη
Ο δήθεν «ρεαλισμός» των κυβερνώντων, δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι η αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης είναι θέμα μιας διευθέτησης. Κλειστά και όχι ανοιχτά κέντρα, σε όλη την επικράτεια και όχι μόνο στα νησιά, ελεγχόμενες δομές και όχι καταλήψεις, φύλαξη των συνόρων και μεγαλύτερη αστυνόμευση. Αυτός είναι ο ορίζοντας της Ν.Δ. που εκμεταλλευόμενη την χαοτική κατάσταση που δημιούργησε η προηγούμενη διαχείριση αλλά και οι νέες αυξημένες ροές, παρουσιάζει την αναπαραγωγή της κρίσης ως λύση.
Επί της ουσίας, ίσως με άλλο ιδεολογικό πρόσημο, σίγουρα με άλλη επικοινωνιακή διαχείριση, μένει πιστή στον βασικό σχεδιασμό της Ε.Ε. για την χώρα μας που δεν είναι άλλος από τον εγκλωβισμό, χωρίς κάποια προοπτική διεξόδου, αρκετών δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων σε όλη την επικράτεια. Στα νησιά θα έχουμε και «Μόριες» και κλειστά κέντρα και νέες ροές, ενώ στην ηπειρωτική χώρα, τόσο στα αστικά κέντρα όσο και σε δομές –ανοιχτές ή κλειστές– της επαρχίας θα διασπαρθεί ο κύριος όγκος του πληθυσμού.
Προοπτική επίλυσης του μεταναστευτικού μπορεί να αναζητηθεί μόνο στην πολιτική σύγκρουση με αυτούς που δημιουργούν το πρόβλημα. Με την Ευρώπη που σχεδίασε και κατά κύματα υλοποιεί την μετατροπή της χώρας σε ένα σύγχρονο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ευρώπης, με την Τουρκία που χρησιμοποιεί τις μεταναστευτικές ροές ως γεωπολιτικό όπλο εκβιασμού της Δύσης και γκριζαρίσματος των νησιών του Αιγαίου, με την ιμπεριαλιστική μηχανή που με την καταλήστευση και τους πολέμους δημιουργεί τα νέα καραβάνια προσφύγων και μεταναστών.
Συντεταγμένα η χώρα μας πρέπει να διεκδικήσει να απεγκλωβιστούν από την Ελλάδα, οι πρόσφυγες/μετανάστες και να αναλάβουν όλες οι χώρες της Ε.Ε. το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί. Η αρχή για αυτό πρέπει να γίνει από τα ελληνικά νησιά όπου παράλληλα πρέπει να κλείσουν όλα τα hot-spot και να μην δημιουργηθούν άλλα. Όποια άλλη πολιτική, είτε ντύνεται τον μανδύα του ανθρωπισμού είτε του ρεαλισμού, οδηγεί στο αδιέξοδο του εγκλωβισμού, που το μόνο που εγγυάται είναι τον κοινωνικό αυτοματισμό, τις εντάσεις, την περαιτέρω υποβάθμιση των όρων διαβίωσης στη χώρα μας. Αυτό που ενστικτωδώς αντιλαμβάνεται η ελληνική κοινωνία, πρέπει να γίνει πολιτική πρόταση και κίνηση, ικανή να υπερβεί τα αυτοκαταστροφικά δίπολα που τώρα κυριαρχούν.
