Οι σχεδιασμοί για την ΠΓΔΜ και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών σε ρόλο… αβανταδόρου
Του Γιώργου Τζαφέρη
Η έντονη πολιτική κρίση που ταλαιπωρεί εδώ και δύο τουλάχιστον χρόνια την γειτονική ΠΓΔΜ, φαίνεται να περνάει σε μια διαφορετική φάση μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης από την φιλοδυτική Σοσιαλδημοκρατική Ένωση με την στήριξη των αλβανικών κομμάτων. Η παρέμβαση ΗΠΑ και Ε.Ε. (κυρίως Γερμανίας) τους τελευταίους μήνες ήταν καθοριστική. Η προσπάθεια άρσης της ρώσικης επιρροής, λόγω των σημαντικών ερεισμάτων της στην προηγούμενη κυβέρνηση, καθιστούσε αναγκαία την ανατροπή της τελευταίας με κάθε τρόπο. Η αναβάθμιση του αλβανικού παράγοντα σε καθοριστικό, ακόμη και για την ίδια την ύπαρξη της χώρας, ήταν το τελευταίο και πιο δυνατό χαρτί.
Αφού ολοκληρώθηκε η πολιτική εναλλαγή μέσα από μήνες αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων, η ταχύτητα που παίρνουν οι εξελίξεις είναι εντυπωσιακή. Πρώτος απ’ όλους βέβαια, μίλησε ο αν. βοηθός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Χ. Γι που συνεχάρη τη νέα κυβέρνηση και υπαγόρευσε (με συνέντευξη του στην Φωνή της Αμερικής!) τα επόμενα βήματά της: Να επιλυθούν άμεσα τα ανοιχτά ζητήματα με την Ελλάδα και να ολοκληρωθεί η ένταξη στο ΝΑΤΟ, ακόμη και εντός της άνοιξης του 2018. Για την ένταξη στην Ε.Ε. δεν ήταν τόσο βιαστικός, αλλά θεωρεί ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να πάρουν τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για να προχωρήσει άμεσα και αυτή η διαδικασία.
Έτσι, μετά και την ολοκλήρωση της ένταξης στο ΝΑΤΟ του Μαυροβουνίου, αν επιτευχθεί και αυτή της ΠΓΔΜ, ολόκληρη σχεδόν η Βαλκανική θα είναι υπό την στρατιωτική ομπρέλα της ευρωατλαντικής συμμαχίας. Εκτός, παραμένει ουσιαστικά μόνο η Σερβία, αφού η Βοσνία επιτροπεύεται από Δυτικές δυνάμεις ασφαλείας και πολλοί αμφιβάλλουν για την συνέχιση της ύπαρξής της ως αυτόνομο κράτος την επόμενη περίοδο.
Σε σχέση με τον άλλο εταίρο του προβλήματος, την Ελλάδα, ο Χ. Γι έδειξε να μην ανησυχεί καθόλου, δηλώνοντας στην ίδια συνέντευξη ότι τον χαροποιεί ιδιαίτερα η ετοιμότητα του Έλληνα ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιά για συνεννόηση που να εξασφαλίζει την ευρωατλαντική πορεία της ΠΓΔΜ! Και γιατί να ανησυχεί άλλωστε; Όντως, ο Έλληνας ΥΠΕΞ έδειξε την αφοσίωσή του στο ΝΑΤΟ και την ηγέτιδα δύναμη του τις ΗΠΑ, από τις πρώτες μέρες που ανέλαβε τα καθήκοντα του, τραγουδώντας συμβολικά με τους άλλους υπουργούς το περιβόητο «We are the world», με την προσήλωσή του στην στρατηγική συμμαχία με το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ και τον τοποτηρητή των Αμερικάνων στη Μ. Ανατολή δικτάτορα της Αιγύπτου Σίσι, με τη στάση ραγιαδισμού απέναντι στην Ερντογανική Τουρκία, τις απλόχερες παραχωρήσεις στο Αιγαίο με πρόσχημα το προσφυγικό και τις γύρες ανά τον κόσμο για να διαφημίσει τη σταθερότητα που εξασφαλίζει το ΝΑΤΟ στη Ν.Α. Μεσόγειο.
Η νέα κυβέρνηση της ΠΓΔΜ δεν έχασε χρόνο και ξεκίνησε αμέσως την εφαρμογή των εντολών όσων την υποστήριξαν. Από την πρώτη τους κιόλας μέρα ο νέος πρωθυπουργός και ο νέος υπουργός εξωτερικών έκαναν δηλώσεις για την ανάγκη επίλυσης της διαφοράς με την Ελλάδα για το όνομα και προσφέρθηκαν για τους αναγκαίους συμβιβασμούς που θα επιτρέψουν την άμεση πρόσδεση της χώρας τους στο άρμα του ΝΑΤΟ. Συμβιβασμούς που περιλαμβάνουν από μεγαλόστομες δηλώσεις περί γκρεμίσματος των αγαλμάτων του Μ. Αλέξανδρου, μέχρι την εντυπωσιακά σύνθετη κωλοτούμπα περί αλλαγής της συνταγματικής τους ονομασίας (Μακεδονία) σε αυτήν που αναγνωρίζει ο ΟΗΕ (ΠΓΔΜ) ως προσωρινή για την ένταξή τους, και μόνο, στο ΝΑΤΟ, ώστε να ξεπεραστεί το πρόβλημα.
Οι γείτονες δεν έμειναν στις δηλώσεις, ο ΥΠΕΞ Ν. Ντιμιτρόφ (βασικός διαπραγματευτής το 2008 από πλευράς της ΠΓΔΜ για την ονομασία) επισκέφθηκε την Αθήνα, πρώτη όπως είπε επίσημη επίσκεψή του εκτός ΠΓΔΜ, αφού αυτή στην Ολλανδία δεν μετράει(!), για να προωθήσει το νέο πνεύμα συνεργασίας. Νέο πνεύμα που με εντυπωσιακό τρόπο υπηρέτησαν και εξέφρασαν και οι δύο ΥΠΕΞ στις δηλώσεις τους αμέσως μετά την συνάντησή τους. Η αφαίρεση ήταν το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των δηλώσεων. Αφαίρεση όλων των παραμέτρων που καθορίζουν τις εξελίξεις στα Βαλκάνια και γενικόλογες, αόριστες, αλλά και αποπροσανατολιστικές για τους κινδύνους που συσσωρεύονται, αναφορές στα βήματα που θα κάνουν.
Στο τέλος Αυγούστου, στα Σκόπια, θα παιχτεί το επόμενο φανερό επεισόδιο με την επίσκεψη του Ν. Κοτζιά. Μέχρι τότε όμως τα ΝΑΤΟϊκά γεράκια θα έχουν επιβάλλει όσες υποχωρήσεις και αναγκαίες προσαρμογές απαιτηθούν και από τις δύο πλευρές για να επιτευχθεί ο στόχος τους. Οι πρόθυμοι υπάρχουν και στις δύο πλευρές και απ’ ό,τι φαίνεται δεν υπολογίζουν ούτε τη νέα περιπέτεια στην οποία μπαίνει η Βαλκανική ούτε τις συνέπειές της για τους λαούς.
