Την ώρα που η Ελληνική θυγατρική ζητάει νέες άδειες για τη Χαλκιδική, η μητρική Εldorado τροποποιεί μονομερώς το Επενδυτικό της Σχέδιο
Στις 12 Ιανουαρίου, ο CEO της Eldorado Πολ Ράιτ ήρθε στην Αθήνα κομίζοντας ένα τελεσίγραφο προς την κυβέρνηση, ο οποίος διατυπώθηκε ως εξής:
«Αναστέλλω την ανάπτυξη των έργων στις Σκουριές επειδή καθυστερείτε την έκδοση αδειών “ρουτίνας”. Αν μέχρι τέλος Μαρτίου δεν μου δώσετε την άδεια αναβάθμισης του εργοστασίου της Ολυμπιάδας, θα κλείσω και την Ολυμπιάδα».
Δεν θα περίμενε βέβαια κανείς από τον CEO της πολυεθνικής να αποκαλύψει τα πραγματικά του κίνητρα και τους σχεδιασμούς. Για παράδειγμα, δεν θα μας έλεγε ότι ο λόγος που «παγώνει» το μεταλλείο χαλκού των Σκουριών είναι η χαμηλή τιμή του μετάλλου και ότι το ίδιο κάνουν όλες οι εταιρείες χαλκού του κόσμου. Η αγορά του χαλκού πάσχει από υπερπροσφορά και μεγάλα αδιάθετα πλεονάσματα διότι, όπως έγραψε το Bloomberg, «η μεταλλευτική βιομηχανία έσκαψε πάρα πολλές τρύπες σε όλο τον κόσμο».
Ούτε θα μας έλεγε ο κ. Ράιτ ότι η εταιρεία του όχι μόνο αδικημένη δεν είναι, αλλά, στην πραγματικότητα, δεν δικαιούται να ζητάει καμία άδεια. Η Ελληνικός Χρυσός έχει μια «επένδυση» στη Χαλκιδική που ρυθμίζεται από τη σύμβαση μεταβίβασης των Μεταλλείων Κασσάνδρας που κυρώθηκε με το νόμο 3220/2004. Από τη σύμβαση απορρέουν υποχρεώσεις, μεταξύ των οποίων η υλοποίηση Επενδυτικού Σχεδίου για την ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας και η κατασκευή – λειτουργία Εργοστασίου Μεταλλουργίας Χρυσού, εντός συγκεκριμένων προθεσμιών που καθορίζονται από τις διοικητικές άδειες και εγκρίσεις. Κάθε στάδιο υλοποίησης της «επένδυσης» απαιτεί νέες άδειες, η έκδοση των οποίων είναι μεν «δέσμια υποχρέωση» της Διοίκησης αλλά μόνον εφόσον η εταιρεία τηρεί τις δικές της υποχρεώσεις και τους νόμους.
Την ώρα λοιπόν που η Ελληνική θυγατρική ζητάει νέες άδειες για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της στη Χαλκιδική, η μητρική Εldorado ξεδιάντροπα ανακοινώνει στο εξωτερικό ότι έχει τροποποιήσει μονομερώς το Επενδυτικό της Σχέδιο και μάλιστα αφαιρώντας το σημαντικότερο κομμάτι της: τη μεταλλουργία χρυσού από την οποία υποτίθεται ότι θα προέλθουν τα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου. Η περίφημη μέθοδος της ακαριαίας τήξης (flash smelting) που κατά την ΚΥΑ ΕΠΟ 201745/2011 είναι «απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση της επένδυσης», αμέσως μετά την έκδοση της ΚΥΑ, εξαφανίστηκε από όλες τις ανακοινώσεις και τις παρουσιάσεις της εταιρείας. Στην περιγραφή του Υποέργου Ολυμπιάδας στο site της Eldorado δεν υπάρχει καμία αναφορά στη μεταλλουργία, ενώ στην ειδική ανακοίνωση του Ιουνίου 2015 για το Υποέργο Ολυμπιάδας γίνεται αναφορά σε «κύκλωμα ανάκτησης χρυσού». Η φράση παραπέμπει σε υδρομεταλλουργία με κυάνωση που είναι η μοναδική παγκόσμια εφαρμοζόμενη μέθοδος, αλλά αλλαγή μεθόδου δεν μπορεί να γίνει χωρίς νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση. Με άλλα λόγια, στο εξωτερικό η εταιρεία παραδέχεται ότι η «θαυματουργή» της μέθοδος, από την οποία κρέμεται όλο το Επενδυτικό Σχέδιο, ΔΕΝ μπορεί να δουλέψει στη Χαλκιδική.
Στην Ελλάδα κλείνουμε τα μάτια και τ’ αυτιά σε αυτά που επισήμως, με δελτία Τύπου, ανακοινώνει η εταιρεία στο εξωτερικό και ζούμε ακόμα το μύθο της ακαριαίας τήξης. Εδώ ως μόνη «αλήθεια» αναγνωρίζεται αυτό που λένε τα ελεγχόμενα ΜΜΕ και το Συμβούλιο της Επικρατείας το οποίο, καθ’ υπόδειξιν της εταιρείας, ονόμασε τη μέθοδο-μαϊμού «state of the art». Η υλοποίηση του στόχου της σύμβασης και το «δημόσιο όφελος» από την καταστροφή της Χαλκιδικής μετατίθενται διαρκώς για το απώτερο μέλλον. Σύμφωνα με το δεσμευτικό για την εταιρεία χρονοδιάγραμμα της «επένδυσης», η έναρξη λειτουργίας της μονάδας μεταλλουργίας τοποθετείται στα τρία χρόνια από σήμερα, το 2019. Εξαρτάται όμως από την ολοκλήρωση της στοάς Μαντέμ-Λάκκου Ολυμπιάδας, η οποία, με το ρυθμό που προχωράει, θα χρειαστεί τουλάχιστον 12 χρόνια για να ολοκληρωθεί.
Είναι σαφές ότι η εταιρεία δεν δικαιούται να ζητάει νέες άδειες σε εφαρμογή της ΚΥΑ ΕΠΟ, αφού η ίδια παραβιάζει τόσο την ΚΥΑ όσο και τη σύμβασή της με το κράτος. Τις ζητάει όμως, με το θράσος του αποικιοκράτη και «όπλο» τους εργαζόμενους, δηλώνοντας με θράσος ότι ούτε τηρεί, ούτε προτίθεται να τηρήσει τα συμφωνηθέντα και επιδιώκοντας να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα.
Από τη μέρα της επίδοσης του τελεσιγράφου από τον κ. Ράιτ έχουν εκδοθεί οι εξής άδειες:
- Η άδεια δόμησης της μονάδας εμπλουτισμού στις Σκουριές που κατά το μεγαλύτερο μέρος του είχε ήδη αυθαίρετα χτιστεί και έγινε δυνατή χάρη στη φωτογραφική τροπολογία του Ν. 4280/2014. Όπως όμως κατήγγειλε το «Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων», η εταιρεία υπέβαλε για έγκριση ψευδή και πλαστογραφημένα τοπογραφικά διαγράμματα που δεν ελέγχθηκαν, με αποτέλεσμα να έχει δοθεί στην Ελληνικός Χρυσός άδεια δόμησης πάνω σε ξένες ιδιοκτησίες και σε δημόσιο δάσος. Η άδεια αυτή, από την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Αριστοτέλη, παραβιάζει σωρευτικά: την Απόφαση 219/2016 ΣτΕ, την Απόφαση 1449/2015 ΣτΕ, το Νόμο 4280/2014, την ΚΥΑ ΕΠΟ 201745/2011, την Απόφαση Παραχώρησης 7633/2012 της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακ.-Θράκης και τα άρθρα 101 και 103 του ΚΜΛΕ. Με αυτή την παράνομη άδεια, η εταιρεία προχωράει με ταχύτατους ρυθμούς στην ολοκλήρωση του εργοστασίου.
- Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για την εγκατάσταση γραμμής μεταφοράς ενέργειας και υποσταθμού υψηλής τάξης για την ηλεκτροδότηση των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων Ολυμπιάδας. Το έργο χωροθετείται μέσα σε περιοχή NATURA 2000.
- Άδεια εγκατάστασης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού της μονάδας λιθογόμωσης Ολυμπιάδας.
Επισήμως, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δηλώνει ότι δεν έχει πάρει ακόμα τις αποφάσεις του για το μέλλον της «επένδυσης» της Ελληνικός Χρυσός και οτι «θα κινηθεί με κριτήρια τη νομιμότητα, το περιβάλλον και το δημόσιο συμφέρον». Στην πράξη, παρά τις διακηρυγμένες προθέσεις του Υπουργείου, οι άδειες που ζητά η εταιρεία έχουν αρχίσει να δίνονται. Παραβιάζοντας τη νομιμότητα, με καταστροφή του περιβάλλοντος και χωρίς να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον.
Μαρία Καδόγλου
Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων
