ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην Ιωάννα Κλεφτόγιαννη
«Η Ελλάδα δεν πρέπει να υποχωρήσει στις διαπραγματεύσεις», τονίζει στον Δρόμο της Αριστεράς ο Γάλλος φιλόσοφος, αρθρογράφος των εφημερίδων Le Monde και Liberation και αρχισυντάκτης της ενότητας Ιδέες στην L’autre Journal Φιλίπ Πετίτ, θεωρώντας μονόδρομο το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους και λύση για το ευρωπαϊκό αδιέξοδο τη δημιουργία συμμαχίας μεταξύ Γαλλίας και ευρωπαϊκού Νότου.
Η συζήτηση που ακολουθεί έγινε στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας, όπου ο Γάλλος στοχαστής συμμετείχε στη Νύχτα της Φιλοσοφίας, προλογίζοντας το φιλμ για τον Πολ Ρικέρ.
Ως άνθρωπος, μεταξύ άλλων, και του Τύπου, πώς κρίνετε τη στάση των ευρωπαϊκών Μέσων απέναντι στην Ελλάδα και στο χρέος της;
Το ελληνικό χρέος είμαι σίγουρος ότι θα κουρευτεί. Δεν είναι βιώσιμο, οπότε δεν υπάρχει άλλη λύση. Γερμανικό Τύπο δεν διαβάζω. Τα γαλλικά Μέσα είναι μοιρασμένα στους ευρωπαϊστές (τα περισσότερα) και σε αυτούς που προσπαθούν να αναλύσουν την κατάσταση με έναν πιο ρεαλιστικό τρόπο. Παρ’ όλα αυτά, το σοκαριστικό, κατά τη γνώμη μου, είναι ο τρόπος που η Le Monde παρουσιάζει την Ελλάδα: τις περισσότερες φορές η αρθρογραφία της για την Ελλάδα εντάσσεται στο ένθετο Οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική κατάσταση σπάνια αντιμετωπίζεται με πολιτικούς όρους, ακόμα και στις σχέσεις της με τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς. Επίσης, το ερώτημα των ελληνικών συλλογικών συμβάσεων δεν το χειρίστηκε πολύ άσχημα ο γαλλικός Τύπος. Η γαλλική κυβέρνηση είναι συνέταιρος του νεο-ιμπεριαλισμού και σοσιαλιστική κατ’ όνομα μόνο. Και τα γαλλικά Μέσα, δυστυχώς, έχουν την τάση να αντικατοπτρίζουν τη γνώμη της -δεν αρθρώνουν τη δική τους. Ειδικά η ελληνική κρίση αντανακλά την ανυπαρξία της πολιτικής Ευρώπης.
Πώς βρίσκετε τους χειρισμούς της νέας ελληνικής κυβέρνησης μέχρι στιγμής;
Θεωρώ ότι είναι η πρώτη φορά που η ελληνική κυβέρνηση επιτρέπει πρακτικά στον ελληνικό λαό να ξεφύγει απ’ τον εθνικισμό του, να μην είναι τυφλωμένος από τη εθνικότητά του. Για παράδειγμα, προτίθεται να επιτρέψει να έχουν δικαίωμα ψήφου οι μετανάστες δεύτερης γενιάς. Κάτι εξαιρετικά σημαντικό όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για τα Βαλκάνια. Θα μπορούσε, με άλλα λόγια, η Ελλάδα να δώσει το παράδειγμα στις βαλκανικές χώρες με αυτή τη στάση. Σε σχέση με τη διαπραγμάτευση, η ελληνική κυβέρνηση δεν πρέπει να υποχωρήσει. Ο λόγος της ελληνικής κυβέρνησης θα πρέπει να γίνει όμως πολιτικός, να μην είναι επικεντρωμένος στο χρέος. Υπάρχουν, κατά τη γνώμη μου, δυο λύσεις: ή ερχόμαστε σε ρήξη, πράγμα που προϋποθέτει τη δυνατότητα του ελληνικού λαού να την αντιμετωπίσει (παρ’ όλο που ελπίζω η Ελλάδα να τα καταφέρει να μην μείνει έξω από το ευρώ), ή συζητάμε μια ευρωπαϊκή συνθήκη με τις χώρες του Νότου: Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα. Αλλά στην περίπτωση αυτή, χρειάζεται να συμπράξει και η Γαλλία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μιλήσουμε στη Γαλλία σε όλους τους τόνους, προκειμένου να μπορέσει να δημιουργηθεί ένα αντίβαρο ενάντια στη Γερμανία. Θα πρέπει οι Γάλλοι πολίτες να υπερασπιστούν την ιδέα αυτής της συνθήκης.
Την ώρα που οι Ευρωπαίοι «σφυροκοπούσαν» την Ελλάδα, ο Έλληνας πρωθυπουργός επέλεξε να αναθερμάνει τις σχέσεις της χώρας με τον Βλ. Πούτιν. Η συμμαχία με τη Ρωσία θα ήταν λύση για την Ελλάδα στην παρούσα συγκυρία;
Συμμαχία με τη Ρωσία σημαίνει ακόμα «ξεφεύγουμε απ’ την ηγεμονία των Αμερικάνων». Οι Γάλλοι που είναι υπέρ των Ρώσων υπερασπίζονται την έξοδό μας από το ΝΑΤΟ. Αυτό είναι το πρώτο. Κατόπιν έρχονται τα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: πώς συμπεριφέρεται στην ρωσική αντιπολίτευση ο Πούτιν; Παρ’ όλα αυτά, αναμφίβολα είναι καλύτερο να είσαι σύμμαχος της Ρωσίας, για λόγους ισορροπίας.
Τι πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να κάνει η Ε.Ε. για το μεταναστευτικό; Ποιες είναι οι ευθύνες της για τα χιλιάδες ανθρώπινα κουφάρια που ξεβράζονται στη Μεσόγειο;
Είναι μεγάλες. Αλλά οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αποφασίζουν κινούμενες από το βαρόμετρο της κοινής γνώμης. Στη Γαλλία η κοινή γνώμη είναι μοιρασμένη σε αυτούς που θέλουν να αναγνωριστούν οι μετανάστες και σε εκείνους που θέλουν να αποκλειστούν τα σύνορα. Πέρα πάντως από την ανθρωπιστική πλευρά του ζητήματος, δεν πιστεύω ότι υπάρχει πιθανότητα να δοθεί πολιτική λύση όταν δεν υπάρχει πολιτική Ευρώπη.
Συμμετείχατε στη Νύχτα της Φιλοσοφίας, με θέμα Βίος: να στοχαστούμε τη ζωή. Ο φιλοσοφικός στοχασμός μπορεί με κάποιο τρόπο να γίνει οδηγός διαβίωσης στον ανυπεράσπιστο και, σε πολλές περιπτώσεις, διαταραγμένο σύγχρονο άνθρωπο;
Το τελευταίο βιβλίο του Ρικέρ λέγεται Ζωντανός ως το θάνατο. Ζωή δεν είναι το ζω, το βιολογικώς ζειν, αλλά η ζωή που μπορούμε να αφηγηθούμε, η αφηγούμενη ζωή. Για να βρούμε λύσεις στο παρόν και στο μέλλον θα πρέπει να ξέρουμε τι έχει συμβεί στο παρελθόν. Ο Ρεμπόε στα 17 του ήξερε πολύ καλά τη λατινική ποίηση, γι’ αυτό μπόρεσε να συνθέσει τη νεότερη ποίηση. Ο 21ος αιώνας πρέπει να γνωρίζει τον 20ό. Ο Νίτσε μιλούσε για παθητικό και ενεργητικό μηδενισμό. Ακόμα και την άκρα Δεξιά μπορούμε να την κερδίσουμε. Αυτό που δεν μπορούμε να παλέψουμε είναι ο παθητικός μηδενισμός. Ισοπεδώνει τα πάντα. Αυτός είναι ο κίνδυνος των ημερών μας.
