Στο χώρο της Via Campesina συναντήσαμε τον Νimmo Bassey, περιβαλλοντολόγο, ακτιβιστή και πρόεδρο των Friends of the Earth International και Environmental Rights Action. Πρόσφατα, μάλιστα, τιμήθηκε με το Right Livelihood Award, γνωστό και ως εναλλακτικό βραβείο Νόμπελ.
Nimmo, πώς βλέπεις την πορεία από το Cop15 στο Cop16; Βλέπεις να υπάρχει κάποια ελπίδα;
Η συνάντηση κινείται στα ίδια πρότυπα με αυτή της Κοπεγχάγης. Όλα αφορούν μηχανισμούς του μάρκετινγκ και δεν υπάρχει καμιά πραγματική πρόθεση να ανατρέψουν την κλιματική αλλαγή. Πρόκειται για εμπορικές συμφωνίες, οπότε όλοι αυτοί οι εκπρόσωποι βρίσκονται στο συνέδριο για να συζητήσουν το πώς θα αποφύγουν την απόδοση ευθυνών και τη δέσμευση να δράσουν ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Γι’ αυτό το λόγο έχουμε μια απόλυτη αποτυχία στα χέρια μας και δεν έχω κανένα λόγο προσωπικά, να ελπίζω σε κάτι καλό.
Πέρυσι στην Κοπεγχάγη ανήκες σε ένα από τα γκρουπ των ΜΚΟ που αποκλείστηκαν από τις συζητήσεις. Πώς βλέπεις φέτος το ρόλο των ΜΚΟ; Πιστεύεις ότι μπορούν κάπως να επηρεάσουν την κατάσταση;
Η παρουσία των ΜΚΟ μέσα στις διαπραγματεύσεις ενοχλεί. Κι αυτό συμβαίνει επειδή είναι φυσικό να στηρίζουν κάποιες αντιπροσωπείες που είναι ασθενέστερες και δεν μπορούν να αντιτεθούν σε εκείνες που παρουσιάζονται με εκατοντάδες ανθρώπων. Έτσι, συμμετείχα κι εγώ, ώστε να μπορώ να δω τι, πραγματικά, γίνεται εκεί μέσα. Γιατί όταν έχεις ανθρώπους και κινητοποιήσεις στο δρόμο, πρέπει να έχεις κάποια σύνδεση με το συνέδριο και κάποια πληροφόρηση σχετικά με το τι γίνεται στις συζητήσεις. Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίσουμε αυτά τα δύο διαφορετικά κομμάτια δράσης. Αυτό προϋποθέτει,βέβαια, την ανάγκη να αντιληφθούμε ότι η λήψη αποφάσεων είναι απόλυτα μακριά από εμάς και χρειάζεται να αγωνιστούμε για να αποκτήσουμε πρόσβαση στο χώρο αυτό. Γιατί αυτός είναι ο χώρος με τη μεγάλη σημασία. Χρειάζεται να πετύχουμε την κυριαρχία των ανθρώπων στη λήψη αποφάσεων. Δεν πρόκειται να λυθεί το πρόβλημα όσοι εκπρόσωποι κυβερνήσεων κι αν έρθουν στις συζητήσεις.
Χρειάζεται στις συζητήσεις να συμμετέχουν οι απλοί άνθρωποι. Τότε θα αλλάξουν αληθινά τα πράγματα. Διαφορετικά, αντί να έχουμε οποιαδήποτε πρόοδο, απλά χάνουμε το χρόνο μας.
Σήμερα είδαμε στην ίδια πόλη να γίνονται δύο πορείες με το ίδιο αίτημα για κλιματική δικαιοσύνη. Δεν θα ήταν πιο δυνατή η φωνή τους αν βρίσκονταν στο δρόμο μαζί;
Η όλη εγκατάσταση που έχει στηθεί φέτος από τη Lα Via Campesina μιλάει για χίλια Κανκούν στον κόσμο και έχουμε ανθρώπους να έρχονται από παντού, που φτάνουν εδώ για τον ίδιο σκοπό, οπότε το να έχουμε δύο πορείες για εμένα δεν είναι κακό, εφόσον διαδηλώνουμε για το ίδιο θέμα. Όσο έχουμε λοιπόν δυναμική παρουσία, δεν βλέπω διαφορές και αντιφάσεις. Πιστεύω ότι υπάρχει ελπίδα όσο έχουμε κινητοποιήσεις και χώρους, όπως αυτόν εδώ στο camp της La via Campesina. Εδώ είναι οι λύσεις και οι προτάσεις για το μέλλον του κόσμου.
Γίνεται μεγάλη συζήτηση για το Πρωτόκολλο του Κιότο και αν θα ανανεωθεί η ισχύς του. Στην πράξη, ωστόσο, οι εγκληματίες του κλίματος, όπως για παράδειγμα ο Καναδάς, παρ’ ότι το έχουν υπογράψει, συνεχίζουν να επιβαρύνουν το περιβάλλον με μεγαλύτερα κάθε φορά νούμερα. Τι νομίζεις για τη διεκδίκηση αυτή και πόση πρακτική σημασία βλέπεις να έχει για το περιβάλλον;
Το Πρωτόκολλο του Κιότο δεν είναι και τόσο καλή συμφωνία. Ωστόσο, είναι το μοναδικό πλαίσιο νομικών περιορισμών ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Οι εκπομπές λοιπόν των ανεπτυγμένων βιομηχανικών χωρών, εξαιτίας αυτού, περιορίζονται σε συγκεκριμένα επίπεδα. Βέβαια, οι δεσμεύσεις που έχουν υπογραφεί δεν είναι ιδιαίτερα φιλόδοξες, ενώ βλέπουμε μετά από τόσα χρόνια, ότι οι πιο πολλοί δεν τις τηρούν καν. Δεν υπάρχει, δηλαδή, καμία αίσθηση υπευθυνότητας. Οπότε, στο σημείο που είμαστε, αν δεν πρόκειται να ακολουθήσει μια δεύτερη φάση ανανέωσης όσων συμφωνήθηκαν στο Κιότο, θα έχουμε ένα καθεστώς εθελοντικής δράσης ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Το κάθε κράτος, λοιπόν, θα μπορεί να μειώσει τις εκπομπές στο βαθμό που θεωρεί ότι είναι χρήσιμο ή ακόμη και να τις αυξήσει, με προοπτική να επενδύσει σε εναλλακτικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Αν, λοιπόν, δεν υπάρξει κάποιος στόχος που να βασίζεται στο σύνολο των επιστημονικών μας δεδομένων, κάτι που στηρίζεται από χώρες σαν τις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία που έχουν ήδη δηλώσει ανοιχτά ότι θα υπέγραφαν κάτι προς αυτήν την κατεύθυνση, οι αναλυτές μιλούν για αύξηση της θερμοκρασίας κατά 4-5 βαθμούς πάνω από αυτήν της προ-βιομηχανικής εποχής. Η πρώτη συνέπεια που με αφορά και προσωπικά ως Αφρικανό, είναι ότι η Αφρική θα ψηθεί. Σε παγκόσμιο επίπεδο η θερμοκρασία θα φτάσει σε επίπεδα στα οποία κανείς δεν θα είναι ικανός να προσαρμοστεί ή με κάποιον τρόπο να μετριάσει το κακό. Η βιοποικιλότητα του πλανήτη θα αλλοιωθεί τόσο, που και αν ακόμη είναι δυνατό να επιζούμε, δεν θα μπορούμε να την αναγνωρίσουμε όπως την έχουμε γνωρίσει.
Είναι, λοιπόν, τόσο στενόμυαλο για τις ανεπτυγμένες χώρες να αρνούνται να προχωρήσουν σε αληθινές, μετρήσιμες δεσμεύσεις. Είναι η αλαζονεία των μεγάλων δυνάμεων και πιστεύω είναι το αποτέλεσμα του γεγονότος ότι οι κυβερνήσεις του κόσμου είναι οι υπηρέτες των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις έχουν τον απόλυτο έλεγχο, έχουν αποικίσει ολοκληρωτικά τις αναπτυσσόμενες χώρες. Κλείνοντας να πω ότι η ελπίδα για το μέλλον του κόσμου είναι οι άνθρωποι, όταν αγωνίζονται με αλληλεγγύη, όταν οργανώνονται και συναντιούνται στο δρόμο. Όταν ασκούν πίεση σ’ εκείνους που διαμορφώνουν την πολιτική σκηνή, για να καταλάβουν επιτέλους ότι το μέλλον της ανθρωπότητας δεν βρίσκεται ούτε στον ανταγωνισμό ούτε στις επιχειρήσεις.
