Το Σάββατο 21 Μαΐου πέθανε ο Βένιος Αγγελόπουλος. Ξεχωριστός άνθρωπος, με βαθιά καλλιέργεια, σοβαρός επιστήμονας και δάσκαλος, μαθηματικός και γεωμέτρης, αγωνιστής με διάρκεια και χωρητικότητα σκέψης και δράσης, καλοσυνάτος, ευγενής. Προσωπικότητα που δεν μάσαγε τα λόγια του και με πολλά ενδιαφέροντα, πολιτικά και επιστημονικά. Ο ίδιος στο μπλογκ που λειτούργησε (venios.wordpress.com) από τον Οκτώβριο του 2010 μέχρι τον Γενάρη του 2016 αυτοπαρουσιάζεται με τα εξής λίγα λόγια:
«Ο Βένιος Αγγελόπουλος ανήκει σε μια τυχερή γενιά που είδε τον κόσμο να αλλάζει. Δεν εκπροσωπεί κανέναν. Επειδή όμως, παρόμοιες καταστάσεις παράγουν παρόμοια αποτελέσματα, κάποιες φορές συμφωνεί με κάποιους που συμφωνούν κι αυτοί μαζί του».
Ήταν παρών σε όλους τους μικρούς και μεγάλους αγώνες. Έδειξε θάρρος σε στιγμές που πολλοί πάγωσαν (π.χ. στη δίκη της 17 Νοέμβρη, όπως και στις ταλαιπωρίες που υπέστη από το FBI), πήρε μέρος σε όλες τις κινητοποιήσεις για την Παιδεία, και ήταν ενεργός στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Αρθρογραφούσε σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά, μεταξύ των οποίων και στον Δρόμο της Αριστεράς., ενώ υπήρξε και τακτικός επισκέπτης σε όλα τα Resistance Festival. Εξέδωσε δύο βιβλία, το «Θέλουμε παιδεία;» (2008, εκδόσεις Νήσος) και το «Αλφαβητάρι για μεγάλους» (2019, εκδόσεις Άπαρσις).
Στις 3/1/2011 θα αναρτήσει στο μπλογκ του μια ομιλία που είχε κάνει σε μια «αποχαιρετιστήρια τελετή της Συγκλήτου του Πολυτεχνείου για τη συνταξιοδότηση της κλάσης μου», στην οποία μεταξύ άλλων τονίζει:
«Πρέπει, πιστεύω, να μην είναι η Παιδεία εκμάθηση συνταγών, αλλά να μάθουμε να ρωτάμε “γιατί”. Αυτό το βλέπουμε ακόμα και στα πιο ανήσυχα πνεύματα: Έχουν μάθει, διότι έτσι τα έχουμε διδάξει, να λειτουργούν με στερεότυπα, και να μην βάζουν αυτό που λέγαμε παλιά “φαντασία” στην εξουσία. Αλλά παρ’ όλα αυτά είμαι αισιόδοξος. Για έναν πολύ απλό λόγο. Γιατί το ανθρώπινο μυαλό είναι σαν το νερό. Όπου βρίσκει χαραμάδα, περνάει.»
Πραγματικά όσο τον γνωρίσαμε νιώσαμε ότι ο Βένιος Αγγελόπουλος είναι ένας άνθρωπος που βάζει το μυαλό του να δουλέψει, να περνά από χαραμάδες – και αυτό όχι για ίδιον όφελος.
Στη σύζυγό του Έρση και στον γιο του Αδριανό, και σε όλους τους οικείους του, απευθύνουμε τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια.
Η συντακτική επιτροπή του Δρόμου
Ο Βένιος Αγγελόπουλος, έφυγε από τη ζωή το περασμένο Σάββατο σε ηλικία 79 ετών. Υπήρξε σπουδαίος μαθηματικός, καθηγητής στο ΕΜΠ και ταυτόχρονα ένας διανοούμενος που διέθεσε χωρίς φειδώ το χρόνο και το ταλέντο του στον αγώνα κατά της υποτέλειας και της αμερικανοκρατίας.
Ήταν φίλος του Αλέκου Γιωτόπουλου, σύντροφός του στα πρώτα χρόνια της πολιτικής τους διαδρομής στη Γαλλία. Ανήκαν και οι δύο στη γενιά των αγωνιστών που απομακρύνθηκαν από την ΕΔΑ επειδή, όπως το έθεσε ο ίδιος στην κατάθεσή του στη δίκη της 17Ν, «η ηγεσία της δεν είχε ούτε τη δυνατότητα, ούτε τη διάθεση να αγωνιστεί για τίποτα παραπάνω παρά για μια θέση στον ήλιο». Όντας ήδη υπέρ της υπέρβασης των ορίων που καθόριζε η μετεμφυλιακή «νομιμότητα», αμέσως μετά το πραξικόπημα του 1967 είδαν την ανάγκη άμεσης αντίστασης, και ένοπλης. Προσπάθησαν να την κάνουν πράξη, ο καθένας με τον τρόπο του. Δυστυχώς ήταν μειοψηφία. Η πλειοψηφία της αριστεράς έμεινε στην παθητική αντίσταση και πήρε τον δρόμο της εξορίας ή ασχολήθηκε με την παράνομη κομματική οικοδόμηση προς χρήση σε κάποιο απώτερο επαναστατικό μέλλον, που φυσικά ποτέ δεν το συνάντησε. Η δημιουργία ενός κινήματος όπως το φαντάζονταν ο Βένιος, ο Γιωτόπουλος και οι λίγες εκατοντάδες αγωνιστών της «29ης Μάη», της «ΛΕΑ» και της «20ής Οκτώβρη» θα ήταν πλήρως νομιμοποιημένη στον ελληνικό λαό και διεθνώς. Και θα μπορούσε, με δεδομένο το τότε διεθνές περιβάλλον, να οδηγήσει την Ελλάδα στην ανεξαρτησία και να αποτρέψει την ντε φάκτο κατάλυση του μη ελεγχόμενου από τη Δύση Κυπριακού κράτους μέσω της κατάληψης του 40% της έκτασής του από την Τουρκία, με τη σύμπραξη της δικής μας χούντας βέβαια.
Μετά τις συλλήψεις της 17Ν, ο Βένιος αναδείχθηκε σε έναν από τους πιο μαχητικούς αντίπαλους της τρομοϋστερίας που μας επέβαλαν οι ΗΠΑ με τους εδώ λακέδες τους. Ανήκε σε αυτή την αριστερά που έβλεπε ότι αυτό που οργάνωναν οι Αμερικανοί, μαζί με ολόκληρο το πολιτικό σύστημα και τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ, δεν αφορούσε στενά τη 17Ν. Δεν επρόκειτο απλά για την εκδίκηση της ελίτ εναντίον αυτών που σκότωναν στελέχη της και ΝΑΤΟϊκούς αξιωματούχους για να καταδείξουν ότι ο εχθρός δεν είναι άτρωτος. Στόχος ήταν να καταστραφεί ολοκληρωτικά η πολιτική κληρονομιά του αντιχουντικού αγώνα και της μεταπολίτευσης, που έθεσε στην ημερήσια διάταξη την απαλλαγή μας από την αμερικανοκρατία, το ΝΑΤΟ, την τότε ΕΟΚ, τις ξένες βάσεις, κοντολογίς την κατάργηση του συστήματος υποτέλειας. Στον αντίποδα θα θυμόμαστε με θυμηδία τους «σωστούς» αριστερούς, που τους περιέφεραν στα ΜΜΕ για να καταδικάζουν «τη βία απ’ όπου και αν προέρχεται», και να παρουσιάζουν τις θυσίες του λαού για ανεξαρτησία και κοινωνική απελευθέρωση σαν μια κακή ανάμνηση που ανήκει στο παρελθόν, αφού τώρα έχουμε δημοκρατία. Να παρουσιάζουν την αντίσταση στις σημερινές συνθήκες σαν ψυχική διαστροφή ή, στην καλύτερη περίπτωση, σαν έγκλημα του κοινού ποινικού δικαίου.
Είμαι αισιόδοξος γιατί το ανθρώπινο μυαλό είναι σαν το νερό. Όπου βρίσκει χαραμάδα, περνάει.
Ο Βένιος έβλεπε καθαρά ότι η καταστροφή των αντιστάσεων και ο πλήρης έλεγχος του δημόσιου λόγου από την αμερικανική πρεσβεία θα οδηγούσε εκεί που τελικά οδήγησε: στη σημερινή άνευ όρων υποτέλεια, στην ολοκληρωτική παράδοση της χώρας. Για τη στάση του αυτή τον συνέλαβαν στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης, ενώ πήγαινε σε επιστημονικό συνέδριο. Ανακρίθηκε δεμένος με αλυσίδες στα χέρια και πόδια. Άντεξε την ανάκριση με αξιοπρέπεια και δύναμη, εξευτέλισε τους ανακριτές του που θέλησαν να τον ταπεινώσουν, τους ανάγκασε να τον απελευθερώσουν, και μόλις επέστρεψε συνέχισε πιο δυναμικά τη δράση του.
Ήταν από τους βασικούς υπερασπιστές του Αλέκου Γιωτόπουλου στον δημόσιο χώρο. Με δεκάδες άρθρα και συνεντεύξεις έδειξε πόσο φτηνή και ανιστόρητη επινόηση ήταν η απόδοση στον Γιωτόπουλο ηθικής αυτουργίας σε όλες συλλήβδην τις ενέργειες της 17Ν και σε όλους όσοι συμμετείχαν σ’ αυτές. Να θυμίσουμε ότι ο Αλέκος Γιωτόπουλος δεν κατηγορήθηκε για συμμετοχή σε κάποια ενέργεια της 17Ν, τουλάχιστον σε αυτές που δικάστηκαν, γιατί προέκυπτε με βεβαιότητα ότι δεν είχε πάρει μέρος σε καμία! Για να τον καταδικάσουν επινόησαν ένα ρόλο αρχηγού που… δεν συμμετείχε ποτέ στη δράση της οργάνωσής του. Ο Βένιος έδωσε την ίδια δύσκολη μάχη και μπροστά στο δικαστήριο που θεσμοθετήθηκε ειδικά για τη συγκεκριμένη υπόθεση, με μια σύνθεση που καταλάβαινε σαν αποκλειστικό καθήκον της την επιβεβαίωση των επιχειρημάτων του επικοινωνιακού επιτελείου, που δεν ένοιωθε την ανάγκη να τηρεί ούτε στοιχειώδη προσχήματα. Κατόρθωσε κυριολεκτικά να τους βάλει στη θέση τους, να διαλύσει τα κλισέ τους.
Μετά το 1ο μνημόνιο εντάχθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ, και μάλιστα εκλέχθηκε στην κεντρική του επιτροπή. Υπήρξε και εκεί μια ενοχλητική φωνή. Πίεζε για ανεξαρτησία από τους δανειστές και μονομερείς ενέργειες υπέρ των λαϊκών στρωμάτων, μέχρι που τα πράγματα έγιναν ξεκάθαρα. Αποχώρησε το 2015, παραμένοντας μέχρι το τέλος της ζωής του ένας προσηνής και ευχάριστος άνθρωπος, ιδιαίτερα ευφυής και πάντα αφοσιωμένος στην προσπάθεια να πάρει η χώρα μια διαφορετική, ανεξάρτητη πορεία.
Γιάννης Ραχιώτης
