Δεν είναι απλώς ότι το θερμόμετρο ανεβαίνει πάντα όσο πλησιάζουν οι εκλογικές αναμετρήσεις. Πρέπει να παρατηρήσει κανείς τα χαρακτηριστικά, την ποιότητα αυτής της πόλωσης, όσα υποδηλώνει αλλά και όσα προσπαθεί να αποκρύψει. Οι δυο πλευρές δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν την ένταση. Σαν παιδάκια κατηγορούν η μία την άλλη για το ποιος άρχισε πρώτος. Η αλήθεια είναι ότι τους εξυπηρετεί απολύτως. Αυτό μάλιστα ισχύει ιδιαίτερα για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Μέσα από την τεχνητή πόλωση με την Ν.Δ., ο ΣΥΡΙΖΑ αποπειράται να συσπειρώσει οτιδήποτε μπορεί από την εκλογική «δεξαμενή» της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς. Βασική του στρατηγική, να παρουσιάσει με τα εφιαλτικότερα χρώματα τον ακροδεξιό «μπαμπούλα» που έρχεται. Την εικόνα μιας νεοφιλελεύθερης και ακροδεξιάς Ν.Δ., που θα έρθει στην εξουσία για να τα σαρώσει ρεβανσιστικά όλα. Οι οπαδοί της Θάτσερ και του Πινοσέτ, περιμένουν στη γωνία και ένας τρόπος υπάρχει να τον σταματήσουμε, η ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ!
Το σχήμα αυτό είναι βολικό για τους κυβερνώντες, αλλά πλήρως αποπροσανατολιστικό και εγκλωβιστικό για την κοινωνία, αποχαυνωτικό θα λέγαμε ακόμα καλύτερα. Όχι γιατί η Ν.Δ. είναι ακίνδυνη (ακόμα ένα «επιχείρημα» κληρονομημένο από το ΠΑΣΟΚ: Όποιος δεν μας στηρίζει, αθωώνει τη Δεξιά…). Αλλά γιατί πραγματικά όλα όσα είναι κρίσιμα σήμερα, συσκοτίζονται με μια τέτοια ματιά.
Δεν θα αραδιάσουμε εδώ στοιχεία και νούμερα, κάποια ειπώθηκαν και μέσα στη Βουλή. Κοινωνικό εισόδημα, ύψος μισθών και συντάξεων, μερική απασχόληση και ανεργία, δέσμευση και ιδιωτικοποίηση δημόσιας περιουσίας, φορολογία: Η εικόνα είναι αδιάψευστη. Καμιά στροφή δεν επήλθε τα τελευταία χρόνια. Να μην μιλήσουμε για εξωτερική πολιτική και εθνικά θέματα. Η ευθυγράμμιση με τις υποδείξεις των «ισχυρών», ιδιαιτέρως των ΗΠΑ, είναι πλήρης και ομολογημένη.
Δεν υπάρχουν διαφορές στα κόμματα, είναι όλα ίδια; Υπάρχουν και πρέπει αυτές να διακρίνονται, ώστε να αναδεικνύονται κι οι ειδικές πολιτικές και χειρισμοί που εξελίσσονται. Απλούστατα, αυτές έχουν να κάνουν στη συγκεκριμένη περίπτωση, με το γενικό «ιδεολογικό κλίμα», τις «αφηγήσεις» και τον λόγο που χρησιμοποιείται, όχι με την εφαρμοζόμενη πολιτική.
Διάφορα από όσα συμβαίνουν, χρησιμοποιούνται μάλιστα στοχευμένα, ώστε να επενδύσουν αυτές τις αφηγήσεις. Ας σκεφτούμε μόνο δύο παραδείγματα: Πώς θα είχαν αξιοποιηθεί οι διώξεις της Χ.Α. αν είχαν γίνει επί Τσίπρα και όχι Σαμαρά. Και, από την άλλη, πώς θα ερμηνεύονταν οι εικόνες από το στρατόπεδο της Μόριας, αν ήταν η Δεξιά των Άδωνη-Βορίδη και όχι ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση;
Η αντιπαράθεση καλά κρατεί για το ποιος είναι ή όχι με το ΕΑΜ και τον Βελουχιώτη (παρ’ όλο που ο τελευταίος κάλλιστα θα χαρακτηριζόταν εθνικιστής σήμερα από τους κυβερνώντες…). Στο ουσιαστικό, όμως, ερώτημα «τι Ελλάδα μπορεί να υπάρξει», η απάντηση είναι επί της ουσίας κοινή
Η αντιπαράθεση, λοιπόν, καλά κρατεί για το ποιος είναι ή όχι με το ΕΑΜ και τον Βελουχιώτη (παρ’ όλο που ο τελευταίος κάλλιστα θα χαρακτηριζόταν εθνικιστής σήμερα από τους κυβερνώντες…). Την πυροδότησε άλλωστε ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης, μιλώντας στο πρόσφατο συνέδριο της Ν.Δ., αφού κι εκείνος θέλει να συσπειρώσει το δικό του κοινό. Στο ουσιαστικό, όμως, ερώτημα «τι Ελλάδα μπορεί να υπάρξει», η απάντηση είναι επί της ουσίας κοινή. Είναι μια Ελλάδα περισσότερο «χώρος» παρά χώρα, πλήρως ευθυγραμμισμένη με τα συμφέροντα των ΗΠΑ και απολύτως πιστή στην πολιτική της (απερχόμενης) Μέρκελ και της ΕΚΤ. Με μοναδική προοπτική, να αποτελέσει ένα κάπως εκσυγχρονισμένο μεταπρατικό διαμετακομιστικό κέντρο. Με δεδομένη και ανεπίστρεπτη τη γενικότερη υποβάθμισή της τα τελευταία χρόνια, απολύτως εκτεθειμένη και ευάλωτη απέναντι σε γεωπολιτικές θύελλες και εθνικές απειλές.
Η κοινωνία όρθια;
Η υποβάθμιση αυτή, όμως, δεν αφορά μόνο το γεωπολιτικό «στάτους», αλλά και την κατάσταση της ίδιας της κοινωνίας, του λαού. Στο σημείο αυτό, επιχειρείται ακόμα ένα προπαγανδιστικό τρικ. Ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται ότι μπορεί μεν να έκανε μια «έξοδο» παρόμοια με αυτή που υποσχόταν κι ο Αντ. Σαμαράς το 2014, με μια όμως διαφορά. Με την «κοινωνία όρθια». Το ζήτημα αυτό έχει δύο πλευρές που μόνο ακροθιγώς θα αναφέρουμε.
Η πρώτη είναι ότι σε επίπεδο οικονομικό και διαβίωσης, καθόλου η κοινωνία δεν έχει ορθοποδήσει. Οι απώλειες των τελευταίων χρόνων, έχουν σήμερα συσσωρευτεί και γίνονται ακόμα βαρύτερες, αφού και διάφορα αποθέματα έχουν εξαντληθεί. Με τον μανδύα της «ταξικής μεροληψίας», ο ΣΥΡΙΖΑ ξέκανε κι άλλο τα «μεσαία στρώματα». Τα οποία στην Ελλάδα της κρίσης, δεν είναι φυσικά κάποιοι… «μικροκαπιταλιστές», αλλά η φτωχοποιημένη έως εξαθλιωμένη πλειοψηφία της κοινωνίας. Κι αυτά που πήρε, δεν τα έδωσε βέβαια στους «προλετάριους», αλλά εκεί που πάνε χρόνια τώρα.
Δεν είναι όμως μόνο το οικονομικό. Ποια είναι σήμερα η κατάσταση της κοινωνίας σε σχέση με τη γενικότερη προοπτική της, την ελπίδα για έναν διαφορετικό κόσμο, τη δημοκρατία, την ενεργοποίηση και τη συμμετοχή της; Η «δουλειά» που έχει βγάλει σε αυτό το πεδίο η «κυβερνώσα Αριστερά» είναι ακόμα μεγαλύτερη («μνημόνιο χωρίς πεζοδρόμιο») και εκτιμάται ιδιαιτέρως στην Ευρώπη.
Ένα τελευταίο ιστορικό παράδειγμα. Δεν ήταν το «διάλειμμα Μητσοτάκη» το 1990-93 που έκρινε την πορεία της χώρας τις προηγούμενες δεκαετίες. Έπαιξε σαφώς τον ρόλο του, σε μια όμως ακολουθία και όχι σαν «ασυνέχεια». Η μεγαλύτερη δουλειά ξεθεμελιώματος, αλλοτρίωσης και ενσωμάτωσης, σε κοινωνικό και ιδεολογικό πεδίο, έγινε από το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ τα χρόνια που ακολούθησαν, ενώ ρυθμίσεις που άνοιγαν τον δρόμο είχαν ήδη δρομολογηθεί από τις κυβερνήσεις συνεργασίας (1989-90).
Η έξοδος λοιπόν από τα αποχαυνωτικά διλήμματα και μια πιο συνθετική ματιά σε όσα συμβαίνουν, είναι πρώτιστο καθήκον. Όχι για να κυριαρχήσει ένας γενικόλογος «μαξιμαλισμός». Αλλά για να βρεθεί ένας άλλος δρόμος, με την κοινωνία πραγματικά όρθια και όχι υποβασταζόμενη.
