του Πέτρου Πιζάνια*
Αν, παρά τις πολλές κυβερνητικές αθλιότητες, αποκαλέσει κανείς τη Ν.Δ. φασιστικό κόμμα (και αντιστοίχως τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη), θα υπέρβαλλε. Μονολεκτικός όρος ο οποίος θα απέδιδε τον τρόπο άσκησης κυβερνητικής εξουσίας από τον Κ. Μητσοτάκη και τη σημερινή δεξιά δεν υπάρχει. Εμπράκτως ο Κ. Μητσοτάκης έχει καταφέρει να ανασυνθέσει όλα τα χαρακτηριστικά στην άσκηση εξουσίας όπως αυτά διαμορφώθηκαν μετά την πτώση της χούντας το 1974. Αλλά τα έχει εξακοντίσει στα άκρα, προσθέτοντας τα δικά του στοιχεία. Πρώτα από όλα είναι η σιωπηρή απογείωση της προσωπικής εξουσίας του πρωθυπουργού, που έχει ουσιαστικά ακυρώσει το σύνολο του υπουργικού συμβουλίου, φτάνοντας έως και την ακύρωση όλων των αρμόδιων κρατικών επιτροπών για οποιοδήποτε ζήτημα προκύψει, εφόσον αυτό ενδιαφέρει τον ίδιο τον πρωθυπουργό ή κάποιον σύμμαχό του στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Ακολούθως είναι η λαϊκή κυριαρχία, η καταβαράθρωση της οποίας είναι συλλογικό έργο του πολιτικού προσωπικού αρχής γενόμενης από το 2009 έως το δημοψήφισμα του 2015, διάστημα κατά το οποίο ό,τι και να ψήφιζαν οι Ελληνίδες και οι Έλληνες πολίτες το αποτέλεσμα ήταν πάντα «μνημόνιο». Το μόνο που απομένει σήμερα από την αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι η υποτυπώδης αρχή της πλειοψηφίας, όχι ασφαλώς στην κοινωνία αλλά μόνο ως δεδηλωμένη πλειοψηφία στη Βουλή. Προς ώρας τουλάχιστον.
ΑΝΤΙΘΕΤΑ, προσωπικό έργο του Κ. Μητσοτάκη συνιστά η πλήρης υποκατάσταση του κράτους – όχι από το κόμμα του όπως παλαιά, αλλά από τον ίδιο και τον στενό του κύκλο. Επιπλέον, επί Κ. Μητσοτάκη η υποκατάσταση αυτή εμπλουτίστηκε με τη δημιουργία προσωπικών παρακρατικών μηχανισμών υπό τη διεύθυνση ή την ανοχή του ίδιου. Σήμερα οι παρακρατικοί μηχανισμοί παραλλάσσουν εκείνους που υπήρχαν μετά τον Εμφύλιο πόλεμο. Στις μέρες μας οι μηχανισμοί αυτοί έχουν την ειδοποιό διαφορά ότι δεν οργανώθηκαν έξω από το κράτος ή στις παρυφές του. Αντιθέτως, οργανώθηκαν με τον μετασχηματισμό κρατικών θεσμών σε παρακρατικούς μηχανισμούς του πρωθυπουργού και υπό την κάλυψη της εξουσίας του. Έτσι τα πρόσωπα του κράτους-παρακράτους ρυθμίζουν τη λειτουργία των κρατικών θεσμών με όρους παρακρατικούς, αλλά έχοντας τη νομιμοφανή κάλυψη των θεσμών. Όπως έγινε στην Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, στην Αστυνομία, στα Υπουργεία, στην κορυφή του Στρατεύματος κ.α. Αυτή η εκτροπή σχημάτισε τεράστια δίκτυα με δυνατότητες αλληλοεκβιασμών, αλλά αδρανοποίησε επίσης τους ήδη αδύναμους κρατικούς μηχανισμούς ελέγχου, και απελευθέρωσε τη διαφθορά. Και η διαφθορά εκτείνεται πλέον από τον κρατικοδίαιτο ελληνικό καπιταλισμό, έως και τη μικρή κομματική κλίμακα ή, ακόμη, και σε συγγενείς κομματικών προσώπων. Ταυτοχρόνως, διευρύνθηκε κατά το είδος, και από τις πολλές απλές αρπαχτές στον δημόσιο προϋπολογισμό έφτασε να αγγίξει έως και την ικανοποίηση των πιο τρελών επιθυμιών και βίτσιων των εμπλεκόμενων.
Σήμερα οι μηχανισμοί του παρακράτους συναντάνε και αναγκαστικά συμφύρονται με το οργανωμένο έγκλημα (το οποίο μετατράπηκε εμπράκτως σε φυσικό σύμμαχο του κυβερνητικού παρακράτους) και λειτουργούν με όρους αλληλοϋποστήριξης. Αυτό αποτυπώθηκε στη χρήση δημόσιων μέσων μεταφοράς για λαθρεμπόριο, την άρνηση των αστυνομικών όπως και των φορολογικών αρχών να διερευνήσουν τα όσα «αδιαφανή» ζητήματα ανέκυπταν, έως και τις ανεμπόδιστες δολοφονικές εκτελέσεις στα κέντρα των ελληνικών πόλεων (χωρίς καμία επίπτωση επί της ουσίας, εκτός για τα ασήμαντα πιόνια).
Η βασική αντινομία του συστήματος εξουσίας του Κ. Μητσοτάκη είναι ότι δεν ελέγχει αυτός τα μέσα ισχύος της χώρας. Τα μέσα ισχύος της χώρας τα ελέγχουν ξένες δυνάμεις και εσωτερικοί παράγοντες του κεφαλαίου
Όπου αυτή η μορφή οργάνωσης του παρακράτους δεν είναι δυνατή –όπως στο Δικαστικό σώμα– οι κομματικά πρόθυμοι δικαστές, ιδίως στα ποινικά ζητήματα, ανέλαβαν να ξεπλύνουν, να συγκαλύψουν, να στρεβλώσουν και, τέλος πάντων, να κάνουν ό,τι ήταν απαραίτητο για την υπεράσπιση του Κ. Μητσοτάκη – αλλά και του συστήματος των ισχυρών (ή απλώς των κολλητών) που αυτός υποδεικνύει ή που διάφοροι απαιτούν από το κομματικό κύκλωμα της δεξιάς στο Δικαστικό σώμα, ξεκινώντας από την κορυφή της δικαιοσύνης. Αυτό το κομματικό καθεστώς στους δικαστές θα πρέπει με τη σειρά του να πολλαπλασίασε, πολύ πέραν του συνήθους αριθμού, τους δικαστές οι οποίοι δικάζουν για ίδιον όφελος, ενώ άλλοι είτε ονειρεύονται να ενταχθούν στο κομματικό κύκλωμα της δεξιάς είτε, οι περισσότεροι, φοβούνται να μιλήσουν ή ακόμη και να δικάσουν δύσκολες υποθέσεις.
ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ εξουσίας του Κ. Μητσοτάκη έχει απροσμέτρητες ηθικές και κοινωνικές συνέπειες. Αφενός διαχέει ένα πνεύμα ηθικής αποχαλίνωσης και αγριότητας και αφετέρου πυροδοτεί την αποδιάρθρωση μιας κοινωνίας ήδη ελάχιστα συνεκτικής και με υποτυπώδεις κοινές βάσεις αναφοράς. Ωστόσο, θα έλεγε κανείς πως το σύστημα εξουσίας Κ. Μητσοτάκη, του οποίου απλώς περιγράφουμε πολύ αδρά τα βασικά χαρακτηριστικά, διαθέτει ένα ακόμη γενικό τρόπο εξασφάλισης της εξουσίας του. Πρόκειται για την προσφορά της ίδιας της χώρας, κομματιασμένης σε αντίδωρα, προς κάθε πόλο ισχύος. Συγκεκριμένα, η γεωπολιτική υπεραξία της χώρας παραχωρείται δωρεάν στα αμερικανικά συμφέροντα με αντάλλαγμα την υποστήριξη του Κ. Μητσοτάκη και ενίοτε το πέταμα ενός οστού για γλείψιμο, όπως η πρόσκληση για ομιλία στην αμερικανική Γερουσία. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με τα γερμανικά πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Και από εδώ αρχίζουν οι βαριές αντινομίες του συστήματος Κ. Μητσοτάκη. Οι δύο αυτοί ισχυροί εξωτερικοί σύμμαχοι απαιτούν πλήρη ρήξη της Ελλάδας με τη Ρωσία και εξομάλυνση με την Τουρκία. Οπότε ο πρωθυπουργός παραχώνει το σύμφωνο με τη Γαλλία, ετοιμάζει παραχωρήσεις προς την Τουρκία εγκαταλείποντας αρχικά την Κύπρο και αφοπλίζοντας από κρίσιμα οπλικά συστήματα τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου – πλησιάζοντας έτσι επικίνδυνα το όριο της προδοσίας σύμφωνα με το Σύνταγμα. Στο εσωτερικό, έχοντας δώσει τα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης και την ελευθερία οικονομικής λεηλασίας των λαϊκών εισοδημάτων και περιουσιών στους Έλληνες ολιγάρχες και σε ξένες εταιρείες, έχοντας χαρίσει δισεκατομμύρια στις τράπεζες, αγγίζει και εδώ τα όρια αρμοδιότητας του Ειδικού Δικαστηρίου.
Η ΒΑΣΙΚΗ αντινομία του συστήματος εξουσίας του Κ. Μητσοτάκη είναι ότι δεν ελέγχει αυτός τα μέσα ισχύος της χώρας. Τα μέσα ισχύος της χώρας τα ελέγχουν ξένες δυνάμεις και εσωτερικοί παράγοντες του κεφαλαίου. Ενίοτε μάλιστα τμήματά τους ελέγχονται από ισχυρές μαφίες, αλλά και εκβιαστές που παραμονεύουν, και τους οποίους ο Κ. Μητσοτάκης έχει ευεργετήσει με δισεκατομμύρια απευθείας αναθέσεις και πάσης φύσεως χάρες και εξυπηρετήσεις. Όλοι αυτοί και άλλοι αφανείς απαιτούν περαιτέρω παραχωρήσεις, περισσότερες διευκολύνσεις και ισχυρότερη προστασία. Παραχωρήσεις γεωπολιτικές, οικονομικές, θεσμικές (έως και κάλυψη παιδεραστών!), κάλυψη διά της δικαστικής οδού άλλων εγκληματιών, όπως και μεγάλων φοροφυγάδων ή μικρών καταχραστών και άλλα ανάλογα. Με δυο λόγια, ο Κ. Μητσοτάκης είναι έρμαιο του συστήματος που δημιούργησε για να στηρίξει την εξουσία του. Μαζί με αυτόν, όμως, είναι έρμαιο και η χώρα.
* Ο Πέτρος Θ. Πιζάνιας είναι ομότιμος καθηγητής ιστορίας, στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Σπούδασε ιστορία, προπτυχιακά και μεταπτυχιακά, στο Παρίσι στην E.H.E.S.S και έχει υπάρξει επισκέπτης καθηγητής σε διάφορα γαλλικά πανεπιστήμια, διευθυντής μεταπτυχιακού προγράμματος καθώς και κάτοχος της Έδρας Unesco. Έχει συγγράψει άρθρα και βιβλία σχετικά με τη νεότερη ελληνική ιστορία με πιο πρόσφατα βιβλία του «Η ιστορία των Νέων Ελλήνων. Από το 1400 έως το 1820» και «Η Ελληνική Επανάσταση. 1821-1830» και τα δύο από τις εκδόσεις της Εστίας. E-mail: [email protected].
