Της Αριάδνης Αλαβάνου.
Στη Γαλλία εξελίσσεται εδώ και δύο εβδομάδες μια μεγάλη αναμέτρηση ανάμεσα στους εργαζόμενους και το κράτος των τραπεζών και της μεγάλης εργοδοσίας με αντικείμενο την αύξηση του ηλικιακού ορίου της συνταξιοδότησης. Τροφοδοτείται δε με τα ορμητικά ρεύματα δυσαρέσκειας από το σύνολο της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που εφαρμόζει η κυβέρνηση Σαρκοζί.
Τρεισήμισι εκατομμύρια εργαζόμενοι κατέβηκαν για έκτη συνεχή φορά σε εθνική απεργία στις 19/10. Σε 277 πόλεις της Γαλλίας έγιναν διαδηλώσεις. Μαζί οι μαθητές 1.400 λυκείων, οι φοιτητές έξι πανεπιστημίων, αυτοαπασχολούμενοι και επαγγελματίες.
Οι έξι μεγαλύτερες συνομοσπονδίες, ύστερα από κοινή σύσκεψη την Πέμπτη 21/10, κάλεσαν σε δύο ακόμη πανεργατικές απεργίες, στις 28 Οκτωβρίου και στις 6 Νοεμβρίου, κλιμακώνοντας τις μεγαλύτερες σε μαζικότητα και πιο διαρκείς κινητοποιήσεις στην Ευρώπη ενάντια στα μέτρα λιτότητας και δίνοντας το σήμα ότι δεν πρόκειται να σταματήσει τους αγώνες η ενδεχόμενη ψήφιση του νομοσχεδίου για τη συνταξιοδότηση.
Ταυτόχρονα συντάσσονται όλο και πιο μαζικά στον αγώνα και τα πανεπιστήμια με το σύνθημα «Τα πανεπιστήμια δεν είναι επιχειρήσεις, η γνώση δεν είναι εμπόρευμα».
Τα κύρια χαρακτηριστικά του κινήματος είναι η αυτόβουλη δράση των ίδιων των εργαζομένων, η εμφάνιση ενωτικών διασυνδικαλιστικών και διεπαγγελματικών συντονιστικών επιτροπών κατά τόπους, που καλούν τον πληθυσμό σε γενική επαναλαμβανόμενη απεργία. Ομάδες απεργών, κυρίως εργαζομένων στην ενέργεια, στις μεταφορές, στην εκπαίδευση, στην υγεία, μαθητές και φοιτητές μπλοκάρουν για μερικές ώρες οδικούς άξονες, αεροδρόμια (Τουλούζη, Κλερμόν-Φεράν, Νάντη, Παρίσι, Μασσαλία κ.ά.), σιδηροδρομικές γραμμές, κέντρα εφοδιασμού των σούπερ μάρκετ, τράπεζες, μέσα μεταφοράς. Μέσα από αυτή τη διαδικασία προωθούνται ενωτικές διαδικασίες των αριστερών δυνάμεων πέραν του Σοσιαλιστικού Κόμματος, με την κατά τόπους σύγκληση κοινών συγκεντρώσεων και δράσεων.
«Δεν μπορούμε να σταματήσουμε»
Ένα γεγονός παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην απεργιακή επιμονή των συνεργαζόμενων συνδικαλιστικών συνομοσπονδιών CGT, CFDT, CFTC, FO, FSU (εκπαιδευτικών), Solidaires και UNSA.: Η εκτεταμένη και αυτενεργός συμμετοχή της βάσης τους, που ανακόπτει πιθανές ολιγωρίες, ενθαρρύνοντάς τες να διατηρήσουν την ενότητα στη δράση και να συνεχίσουν. Ως προς αυτό ενδεικτική είναι η απορία του Ζακ Καπντεβιέ, πολιτικού επιστήμονα, που παρατήρησε ότι ενώ μόνο το 4% των εργατών είναι συνδικαλισμένοι, τις απεργίες υποστηρίζει η πλειοψηφία των εργαζομένων (New York Times 21/10). Η κινητοποίηση της βάσης, αλλά και η διεύρυνση του κινήματος με νέα κοινωνικά στρώματα ώθησε στο να αγνοηθεί ακόμη και η ενδεχόμενη ψήφιση του ν/σ, γεγονός που την περασμένη εβδομάδα συνιστούσε ένα όριο στη δράση ορισμένων συνομοσπονδιών.
Ύστερα από την εθνική απεργία της περασμένης Τρίτης, συγκλήθηκαν συνελεύσεις των επαγγελματικών και τοπικών οργανώσεων της μεγαλύτερης εργατικής συνομοσπονδίας, της CGT, και κατέληξαν στην πρόταση για νέες απεργίες και διαδηλώσεις. Η κινητοποίηση διευρύνεται, ανέφερε ηγετικό στέλεχος, και δεν μπορεί να σταματήσει εδώ. Έχει σημασία να σημειώσουμε ότι οι εργαζόμενοι στην ενέργεια, στις μεταφορές, στους δήμους που κρατούν την πιο μαχητική και αποφασιστική στάση με συνεχείς απεργίες και συγκρούονται με την αστυνομία ανήκουν στη CGT. Η ηγεσία της λαμβάνει αυτό το μήνυμα. Η CFDT, ο ηγέτης της οποίας (Φ. Σερέκ) είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα ότι οι εργαζόμενοι δεν αντέχουν επανειλημμένες ημέρες απεργίας, στη συνεδρίαση του συμβουλίου της διαπίστωσε επίσης ότι η «βάση είναι εξαιρετικά κινητοποιημένη», και η ηγεσία της επανέλαβε για πολλοστή φορά ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να σταματήσουμε χωρίς τη CGT» (Liberation 21/10), γεγονός που δηλώνει ότι τηρείται η δέσμευση του «όλοι μαζί». Την ίδια στάση κράτησαν και οι άλλες συνομοσπονδίες, με πιο μαχητική τη Solidaires (ριζοσπαστική Αριστερά) που δίνει μεγάλη σημασία στην καθημερινή κινητοποίηση σε πολλά σημεία της χώρας, τη FSU (συνομοσπονδία εκπαιδευτικών) κ. ά. Έτσι η διασυνδικαλιστική επιτροπή κατέληξε στον νέο γύρο πανεθνικών απεργιών και κινητοποιήσεων. Ακόμη και η CFF-CGC (ομοσπονδία συνδικάτων στελεχών), η μόνη που είχε δηλώσει πριν από την απεργία της 19/10 ότι γι’ αυτή θα ήταν η τελευταία, υποστήριξε ότι «δεν πρέπει να δώσουμε την εντύπωση ότι είμαστε ένα κίνημα που σταματά εν όψει διακοπών». (Το Σάββατο αρχίζουν οι δεκαήμερες φθινοπωρινές διακοπές των μαθητών.)
Η συμμετοχή των μαθητών και των φοιτητών που συνεχώς διευρύνεται δίνει νέες διαστάσεις στο απεργιακό κίνημα. Στις 18/10, παραμονή της απεργίας, δύο εθνικές ενώσεις μαθητών και μία φοιτητών (FIDL, UNL και UNEF,) συμμετείχαν στη διασυνδικαλιστική επιτροπή των εργατικών συνομοσπονδιών και συνυπέγραψαν την κοινή ανακοίνωση που καλούσε στην κινητοποίηση.
Στην απεργία της Τρίτης, συμμετείχαν 1.400 λύκεια και 6 πανεπιστήμια . Την Τετάρτη 600 λύκεια συνέχισαν και η πανεπιστημιακή κινητοποίηση κλιμακώθηκε. Εκπρόσωποι των 31 (από τα 83) πανεπιστήμια της Γαλλίας πρόκειται να συναντηθούν στη Ρεν το Σαββατοκύριακο για να αποφασίσουν τον πανεθνικό συντονισμό τους.
Η μεγάλη συμμετοχή των νέων στις εργατικές κινητοποιήσεις έχει επαναφέρει το φόβο που κατατρύχει το κατεστημένο από το 1968 και μετά, όταν όλες οι κυβερνήσεις περπατούσαν σε τεντωμένο σκοινί από τη στιγμή που έμπαιναν στη μάχη οι νέοι. Μια καινούργια γενιά νέων, με ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά που διαμορφώθηκαν στα χρόνια του νεοφιλελευθερισμού, ρίχνει το βάρος της, σε μια αναμέτρηση, στο πλευρό των εργαζομένων και μπορεί να επιδράσει σημαντικά στα δεδομένα του συσχετισμού δύναμης.
Τι φοβάται ο Νικολά Σαρκοζί;
Μπορεί οι Γάλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι να παρουσιάζονται γεμάτοι αυτοπεποίθηση μπροστά στις κάμερες και να περισσεύουν οι δηλώσεις πυγμής ότι το ν/σ για την αύξηση του χρονικού ορίου συνταξιοδότησης θα ψηφιστεί οπωσδήποτε και με διαδικασία εξπρές, που σημαίνει τη διαμιάς ψήφιση των 228 τροπολογιών που έχουν απομείνει. Όμως, η κυβέρνηση Σαρκοζί είναι αντιμέτωπη με ένα βαθιά δυσαρεστημένο εργαζόμενο πληθυσμό και η αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Οι Γάλλοι εργαζόμενοι καλούνται να εργάζονται περισσότερο, έναντι κατώτερων απολαβών, ενώ οι τράπεζες διασώζονται με τα χρήματά τους και οι πλούσιοι πήραν επιστροφή φόρου 586 εκατ. ευρώ το 2010.
Ο Σαρκοζί θέλει να τελειώσει τη «βρόμικη δουλειά» πριν από τη σύνοδο των G20 στη Σεούλ (11-12/11), κάτι σημαντικό για έναν πρόεδρο που δεν έχει απήχηση στους εργαζόμενους και εξαιτίας αυτού χάνει τα ερείσματά του στο παραδοσιακό ακροατήριο των ελίτ και της Δεξιάς, παρόλο που χαϊδεύει τα ακροδεξιά αφτιά.
Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού θεωρήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση το μεγάλο όπλο για τη διαίρεση των πολιτικών της αντιπάλων και την κάμψη του ηθικού των εργαζόμενων. Όμως, ο νόμος των ακούσιων συνεπειών οδήγησε στο αντίστροφο αποτέλεσμα. Συνένωσε τους εργαζόμενους όλων των οικονομικών τομέων, δημόσιου και ιδιωτικού, όλες τις περιοχές της χώρας, με ένα αίτημα που υιοθετείται από όλα τα εργαζόμενα κοινωνικά στρώματα και οδηγεί στον αγώνα πολλές γενιές. Οι απεργίες για το συνταξιοδοτικό συσπειρώνουν μισθωτούς, αυτοαπασχολούμενους, νέους και συνταξιούχους.
Παρά τις συνεχείς προσπάθειες αντιπερισπασμού στη διάρκεια του καλοκαιριού, το νόμο για την μπούρκα, την αφαίρεση υπηκοότητας για επιθέσεις εναντίον αστυνομικών, τις απελάσεις των Ρομά, δεν κατόρθωσε να διασπάσει το μέτωπο των εργαζομένων, ποντάροντας στο ρατσισμό και στο φόβο. Η κινητοποίηση φαίνεται ανθεκτική. Η δυσαρέσκεια εντείνεται λόγω των χαμηλών εισοδημάτων, της ανεργίας, των συνεπειών της κρίσης στην καθημερινή ζωή, της αλαζονείας των κυβερνώντων, της διαφθοράς τους. Η «μεταρρύθμιση» κατόρθωσε να ενώσει τα ρεύματα αυτά, να δημιουργήσει έναν ιστό συλλογικών δράσεων που εξαπλώνεται με μεγάλη ταχύτητα.
Ο Σαρκοζί βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα πολύ αποφασιστικό εργατικό-σπουδαστικό κίνημα. Πού μπορεί να ποντάρει; Στο «ξανάνοιγμα των διαπραγματεύσεων», ακόμη και μετά την ψήφιση του ν/σ για τη συνταξιοδότηση, όρο που θέτει το Σοσιαλιστικό Κόμμα και η συνομοσπονδία CFDT.
Αυτή θα ήταν μια τακτική διεμβόλισης του συνδικαλιστικού μετώπου. Ήδη ο Ζ. Λαρσέρ, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κυβερνώντος συνασπισμού στη Γερουσία, έχει αναφερθεί στο ενδεχόμενο προσαρμογών για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων. Ο Τύπος γράφει ότι δόθηκε «πράσινο φως» για εισαγωγή τροπολογίας που ορίζει ότι από το 2013 θα πραγματοποιηθεί εθνικός διάλογος για τη «συστημική διάρθρωση» του συνταξιοδοτικού, χωρίς βεβαίως να θιγούν τα ηλικιακά όρια.
Επίσης μπορεί να ποντάρει στη δυσαρέσκεια που δημιουργείται λόγω των εκτεταμένων ελλείψεων στα καύσιμα, αλλά και στο φόβο, που τεχνηέντως διογκώνεται, από κάποιες βίαιες συγκρούσεις νέων και εργαζομένων με την αστυνομία. Το κρίσιμο ζήτημα είναι τι θα ηγεμονεύσει στην ευρύτερη κοινωνία: ποιος θα θεωρηθεί υπεύθυνος, η κυβέρνηση ή τα συνδικάτα; Μέχρι τώρα, η κοινωνία τάσσεται στη συντριπτική της πλειοψηφία με τα συνδικάτα και η δική τους ενωτική αντίδραση απέναντι στην καταστολή και τους ελιγμούς της κυβέρνησης θα παίξει καθοριστικό ρόλο.
Τα ενδεχόμενα είναι τα εξής: είτε να σκληρύνει η αντίθεση των εργαζομένων στη «μεταρρύθμιση» και να αναγκαστεί ο Σαρκοζί να βάλει νερό στο κρασί του ή και να αποσύρει το ν/σ. Αυτή θα είναι η πρώτη λαϊκή νίκη στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού με πολλαπλό αντίκτυπο σε όλη την Ευρώπη. Είτε να πετύχει η επιδιωκόμενη εκτόνωση των απεργιών και τότε θα κριθεί η αποφασιστικότητα των συνδικάτων και της Αριστεράς και η ικανότητά τους να εκφράζουν τη βούληση του κόσμου και να μην αφήνουν τους ταξικούς αντιπάλους τους να χειραγωγούν την κοινωνία. Και στις δύο περιπτώσεις όμως, ο Σαρκοζί θα πληρώσει μεγάλο πολιτικό τίμημα.
