editorial

Οι πολιτικές δυνάμεις που στηρίζουν το Μνημόνιο, ανοικτά ή έμμεσα, επέλεξαν να αναμετρηθούν σε δευτερεύοντα θέματα και με ομάδες πολιτικών στελεχών δεύτερης γραμμής, σε μια εμφανή προσπάθεια εμπέδωσης ενός κλίματος αποπολιτικοποίησης των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Το καλοκαίρι λειτούργησε ως ένα μεσοδιάστημα για μια επιφανειακά πανίσχυρη κυβέρνηση, η οποία μέσα σε λίγους μήνες είχε προωθήσει και ψηφίσει όσα καμία άλλη αστική κυβέρνηση δεν είχε τολμήσει στο παρελθόν. Για μια κυβέρνηση που επέβαλλε την προσφυγή στο μηχανισμό στήριξης (Ε.Ε.-ΔΝΤ-ΕΚΤ) και την συνεπακόλουθη καλπάζουσα διάλυση της οικονομίας και της κοινωνίας.

Δόθηκε στη δημοσιότητα η «επικαιροποιημένη» εκδοχή του Μνημονίου (δηλαδή τα πρόσθετα μέτρα που παίρνονται ή το Μνημόνιο ΙΙ όπως αποκαλείται) που δείχνουν ότι τίποτα δεν συγκρατεί την όρεξη τρόικας και κυβέρνησης να κτυπήσουν κι άλλο το λαϊκό εισόδημα, να κατεδαφίσουν κατακτήσεις, να «απελευθερώσουν» την αγορά εργασίας οδηγώντας τη χώρα στη βαθιά, μη ανατάξιμη, ύφεση. Μια «πραγματικά ανόητη» επιλογή όπως λέει και ο Στίνγκλιτς, ο νομπελίστας οικονομολόγος, άτυπος σύμβουλος του ΓΑΠ. Μια επιλογή που εκτοξεύει από τώρα κιόλας το χρέος πάνω από 135%, για να το οδηγήσει σε αστρονομικά κι απροσδιόριστα ύψη τα αμέσως επόμενα χρόνια υποθηκεύοντας για πάντα τις οικονομικές προοπτικές της χώρας. Στο μεταξύ τα αναμενόμενα μέτρα δεν είναι ασήμαντη προσθήκη αλλά πολύ σοβαρές αντιδραστικές ρυθμίσεις σε πολλούς τομείς:
• Ανοίγει διάπλατα το δρόμο για την καθιέρωση ατομικών συμβάσεων εργασίας, σχεδόν καταργώντας τις συλλογικές συμβάσεις
• Περικόπτει σημαντικά το επίδομα ανεργίας
• Μειώνει κι άλλο σημαντικά τις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων
• Καταργεί κάθε περιορισμό για την εξάπλωση της μερικής εργασίας
• Επιβάλλει νέες αυξήσεις στον ΦΠΑ, διευρύνει τη φορολογική αφαίμαξη
• Δίνει νέες παροχές στο μεγάλο κεφάλαιο (25 δισ. ξανά στις τράπεζες που θα δοθούν στις μεγάλες επιχειρήσεις μέσα από τον αναπτυξιακό νόμο)
• Ακριβαίνει τα εισιτήρια και τα τιμολόγια σε τομείς στρατηγικής σημασίας όπως οι μεταφορές και η ενέργεια
Αυτά τα μέτρα, που έχουν αρχίσει να προκαλούν αντιδράσεις μέχρι και εντός του αστικού στρατοπέδου (π.χ. ο Μίχαλος κριτικάρει το Μνημόνιο και την επικαιροποίησή του, το Βήμα ανακαλύπτει «γκάφες» και ο Μπόμπολας αρχίζει να γκρινιάζει στα ΜΜΕ του), παίρνονται μαζί με άλλα με μια πρωτοφανή φόρα και ταχύτητα. Ο Γ. Παπανδρέου και το επιτελείο του διακατέχονται από μια εντελώς αλαζονική και υπερφίαλη συμπεριφορά. Η ψυχολογία τους έχει αλλάξει εντελώς από τους προηγούμενους μήνες και από την «άμυνα» περνούν στη διαρκή επίθεση. Δεν υπάρχει καμιά αντιπολίτευση, το ΠΑΣΟΚ παίζει μόνο του, η ΝΔ έχει τα χάλια της και η Αριστερά μάλλον το ίδιο και χειρότερα… Έτσι οι κυβερνώντες αισθάνονται ότι έχουν μεγάλα περιθώρια και φουλάρουν σε όλα τα μέτωπα. Έρχεται αμέσως ο νέος εκλογικός νόμος, οι αποκρατικοποιήσεις σε μεταφορές και ενέργεια, νέος νόμος για τα πανεπιστήμια…
Αυτή η αλαζονική συμπεριφορά ξεχνά ή θέλει να ξεχνά τη συσσωρευμένη λαϊκή οργή. Δεν μπορεί να αντιληφθεί πόσο βράζει το καζάνι και πόσο εύκολο είναι να τιναχθεί το καπάκι. Εφησυχάζει με το ότι οι αντιδράσεις δεν εμπόδισαν την ψήφιση κρίσιμων νομοσχεδίων. Λησμονεί ότι ο «αφελληνισμός» όχι μόνο της οικονομικής αλλά πλέον και της πολιτικής ζωής (πραγματικός κυβερνήτης η τρόικα, η βουλή σε εντελώς συμβολικό ρόλο, όλο και περισσότεροι ξένοι σύμβουλοι και παράγοντες σε θέσεις κλειδιά της οικονομίας και της πολιτικής) λειτουργεί περίεργα στη συνείδηση του λαού. Επιχαίρει μεν γιατί μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν τη στηρίζει πλέον μόνο το ΛΑΟΣ αλλά και η Αριστερά (το «κόμμα» του Φ. Κουβέλη) που θεωρεί αναγκαία τα μέτρα και ζητά συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν «ακούει» πια τη δυσφορία και την οργή του λαού που γιγαντώνεται. Σχεδιάζει μάλιστα να εμφανίσει κάποια επιτυχία στις αυτοδιοικητικές σαν επιβράβευση της πολιτικής του και της λαϊκής στήριξης που έχει το πρόγραμμά του. Μέσα στην αλαζονεία του ξεχνά τα «κραξίματα» που έφαγαν πολλά πρωτοκλασάτα στελέχη όπου κι αν εμφανίστηκαν το καλοκαίρι. Μέσα στην αλαζονεία του ξεχνά, ότι σε λίγες μέρες ανοίγουν τα σχολεία, τελειώνει το «διάλειμμα» του καλοκαιριού και ο κόσμος δεν ανέχεται την πολλή και χοντρή κοροϊδία και θα το εκφράσει παντοιοτρόπως…

Τα στοιχεία του ρεπορτάζ από την Ευρώπη είναι σαφή: Μεγάλη υστέρηση στα έσοδα, που μας βγάζει, επιβεβαιωμένα πλέον, έξω από τους στόχους του Μνημονίου. Αύξηση εσόδων 5,9% το πρώτο εξάμηνο έναντι ετήσιου στόχου 15,9%. Οι συγκαλυμμένες απειλές διατυπώθηκαν κιόλας κι όπως όλα τα δυσοίωνα, σερβιρίστηκαν γαρνιρισμένες με πολλά μπράβο.

Δεκαπενταύγουστος, ευκαιρία για ξεκούραση, διακοπές, επανεκτιμήσεις αλλά και ξελαμπικάρισμα. Τορπιλισμένες, φέτος, οι διακοπές. Δεν είναι μόνο ότι τις έφαγε η λιτότητα. Τις έφαγε η κατάθλιψη και κυρίως τις έφαγαν οι έγνοιες.

Μόλις τρεις μήνες μετά τον «σεισμό» του Μνημονίου και οι εξελίξεις τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Η κυβέρνηση, βέβαια, διαθέτει το προνόμιο να κατεδαφίζει, ενώ η κοινωνία έχει να χτίσει αναχώματα, πράγμα πιο χρονοβόρο. Το πεδίο των αντιθέσεων έχει γενικευτεί και πλέον η καθημερινότητα περιγράφεται μόνον σε ορολογία πολεμική: Σενάρια και διαρροές, ξένοι απεσταλμένοι, κρατική προπαγάνδα, βομβαρδισμός με νομοσχέδια, στοχοποίηση ενόχων, μετά διάλογος (κάτι σαν τελευταία επιθυμία) και προσχηματικές διαπραγματεύσεις, μηχανορραφίες, λοιδορία του αντιπάλου και τελικά επιστράτευση, η σκληρή, αλλά πάντα αναγκαία εκκαθάριση των εχθρών, προς παραδειγματισμό και των υπολοίπων. Με διαδοχικές στοχευμένες κινήσεις απέναντι σε κάθε κοινωνική ομάδα, το χρήμα μαζεύεται και ρέει εκεί που πρέπει, ενώ τα ολιγο-μονοπωλιακά προνόμια νομοθετούνται και εξασφαλίζονται.

Ο τίτλος προέρχεται από την ομώνυμη συλλογή διηγημάτων του Μενέλαου Λουντέμη με θέματα από την Κατοχή.
Στο διήγημα που έδωσε τον τίτλο του στη συλλογή H καταχνιά, η οποία σκεπάζει όλη τη χώρα και τους ανθρώπους, είναι η Kατοχή. Σήμερα, διαλέξαμε αυτό τον τίτλο για να μιλήσουμε για αυτούς οι οποίοι βυθίζουν τη χώρα και τους ανθρώπους της σε μια νέα καταχνιά.

Η απαγγελία κατηγοριών σε βαθμό κακουργήματος στον υπεύθυνο του γραφείου του πρώην πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή, Γιάννη Αγγέλου, και η καταβολή εγγύησης 400.000 ευρώ για να μην επιχειρήσει να φύγει από τη χώρα αποτελούν την τελευταία ψηφίδα στο παζλ της πολιτικής κρίσης και της απόπειρας μερίδας του πολιτικού κόσμου να «ξεπλυθεί» μέσω των εξεταστικών επιτροπών της Βουλής και των διώξεων πολιτικών αντιπάλων της.

Μόλις έκλεισε η αυλαία με τα θέματα του Ασφαλιστικού και του Εργασιακού, είχαμε τρία «μικρά» γεγονότα που σηματοδότησαν ένα νέο γύρο. Όχι κινητοποιήσεων αλλά διεργασιών, νέων συμμαχιών, ανταγωνισμών, κομπίνων, μεγάλων καραμπινάτων σκανδάλων.

Η έκφραση αυτή, που είχε χρησιμοποιήσει ο Σημίτης απευθυνόμενος προς τη Ν.Δ. του Κ. Καραμανλή πριν λίγα χρόνια, ταιριάζει γάντι για ολόκληρη την Kοινοβουλευτική Oμάδα του ΠΑΣΟΚ, η οποία χωρίς αιδώ, χωρίς ντροπή ψήφισε (γκρέμισε καλύτερα) την κοινωνική ασφάλιση σε λίγη ώρα μέσα στο «ναό» της Βουλής.