«Ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ) είναι μη κερδοσκοπικός αστικός συνεταιρισμός, που λειτουργεί με άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 2121/1993, όπως ισχύει σήμερα, για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας), ανήκει στα μέλη του, συγγραφείς και εκδότες, και διοικείται από αυτά.
Σκοπό έχει τη συλλογική διαχείριση και προστασία των πνευματικών και συγγενικών προς τα πνευματικά δικαιωμάτων των δημιουργών έργων του λόγου, καθώς και των δικαιοδόχων τους, όπως επίσης και των εκδοτών έργων του λόγου και των δικαιοδόχων τους. Τα δικαιώματα αυτά είναι δικαιώματα που για νομικούς ή πρακτικούς λόγους δεν μπορούν να τα διαχειριστούν ατομικά οι δικαιούχοι δημιουργοί και εκδότες»…
Είμαι ένας από τους συμβασιούχους-μέλη και φέτος, για μια ακόμη φορά, είδα να γίνονται πολύ μεγάλες κρατήσεις στα δικαιώματα που θα εισέπραττα. Όπως είναι εύλογο αναρωτήθηκα προς τι οι τόσο μεγάλες κρατήσεις;
Ψάχνοντας στα στοιχεία που παραθέτει ο ίδιος ο ΟΣΔΕΛ στην ιστοσελίδα του άντλησα μερικές πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες:
- Στο Διοικητικό Συμβούλιο υπάρχει υπερ-εκπροσώπηση των εκδοτών (6 στα 12 μέλη) οι οποίοι λαμβάνουν και τη μερίδα του λέοντος από τα διανεμόμενα ποσά.
- Στη διανομή του 2022 οι εκδότες έλαβαν τη μερίδα του λέοντος: 1.785.767,98 ευρώ, έναντι 1.109.986,80 των δημιουργών! Παρόμοια είναι η εικόνα σχεδόν για όλες τις χρονιές από το 2016 μέχρι σήμερα.
- Ο μέσος όρος των χρημάτων που εισέπραξε ένας δημιουργός για την αναπαραγωγή βιβλίων είναι 149 ευρώ, ενώ ένας εκδότης 1.546 ευρώ! (δείτε αναλυτικά στη σελίδα του ΟΣΔΕΛ / Διανομή 2022 -https://www.osdel.gr/ )
- Ο Διευθυντής του ΟΣΔΕΛ είναι παράλληλα και νομικός σύμβουλος. Οι δυο νομικοί σύμβουλοι εισπράττουν 40.000 ευρώ τον χρόνο!
- Οι αμοιβές για προσωπικό 12 ατόμων + τον διευθυντή ανέρχονται στις 365 χιλιάδες ευρώ τον χρόνο.
- Στο 16,3% φτάνουν οι κρατήσεις στα ποσά που υποτίθεται πως διανέμονται. Μαζί με τον ΦΠΑ καταλήγει αν είναι σχεδόν το 1/3 του ποσού…
- Το ποσό που παρακρατείται αγγίζει το μισό εκατομμύριο! Χρήματα που κρατούνται από τους δημιουργούς και τους εκδότες που θεωρητικά εκπροσωπεί.
- Αξιοσημείωτο πως δεν μας επιτρέπεται ούτε να πάμε στα γραφεία του ΟΣΔΕΛ (πρέπει να είναι ο μόνος φορέας στην Ελλάδα που τηρεί ακόμη την καραντίνα του κόβιντ) παρά πρέπει να πληρώσουμε κούριερ από την τσέπη μας για να πάει εκεί το τιμολόγιο για να λάβουμε τα ψίχουλα που απομένουν…
Ένας φορέας που λέγεται Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου θα έπρεπε να περιλαμβάνει και το ζήτημα των συγγραφικών δικαιωμάτων τα οποία –όπως αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο– συχνά δεν καταβάλλονται στους δημιουργούς.
Πώς όμως θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο τη στιγμή που το μισό ΔΣ απαρτίζεται από εκδότες; Πώς εξηγείται άραγε αυτό το γεγονός, μια μειοψηφία των μελών να διοικεί –επί της ουσίας– τον οργανισμό; Τα μέλη-εκδότες είναι ελάχιστα σε σχέση με τα μέλη-δημιουργούς. Πώς καρπώνονται το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων και γιατί καταλήγουν να παίρνουν τις αποφάσεις που αφορούν όλους;
Δεν έχω τις απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα, όμως πιστεύω πως θα πρέπει οι δημιουργοί-μέλη του ΟΣΔΕΛ να διεκδικήσουν έναν πιο ενεργό ρόλο στο άμεσο μέλλον ώστε να αλλάξει πορεία ο Οργανισμός. Διότι σίγουρα κάτι δεν πάει καλά με τα όσα ήδη αναφέρθηκαν.
Ας μη μένουμε ευχαριστημένοι με τα ψίχουλα που διανέμονται. Η σιωπή δεν είναι χρυσός σε καμία περίπτωση.
Μέχρι τις επόμενες εκλογές που είναι σε δυο χρόνια θα πρέπει να συγκροτηθεί μια ομάδα που να ανατρέψει το σκηνικό…
