του Γιώργου Κυριακού
Στα Βαλκάνια αναδεικνύονται με έμφαση κινήσεις στον τομέα της ενέργειας. Αυτές ήταν ήδη στα σκαριά προ της πολεμικής κρίσης, και αναπτύσσονται τώρα ως βεβαιότητες, στο φόντο μιας μεγάλης αμφιταλάντευσης με κεντρικό επίδικο την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Από τη μια, χώρες όπως η Βουλγαρία (ακολουθώντας τη Γερμανία, την Ουγγαρία και την Αυστρία) αντιτίθενται μέχρι στιγμής στο ενεργειακό εμπάργκο κατά της Ρωσίας, ενώ και η Σερβία προβάλλει ως πιθανός κόμβος ρωσικού φυσικού αερίου. Από την άλλη, μια σειρά ενέργειες θέτουν προοπτικά τα Βαλκάνια σε νέες ισορροπίες, αν όχι περιπέτειες. Ενδεικτική είναι η στάση του Green Tank, που εκπροσωπεί πολιτικά το λόμπι των ΑΠΕ και στο οποίο συμμετέχουν «36 περιβαλλοντικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών» από τη Σερβία, το Μαυροβούνιο, τη Βοσνία, την Αλβανία, το Κόσοβο, τα Σκόπια και τη Βουλγαρία: σε επιστολή προς την Φον Ντερ Λάιεν ανέφερε την «αναγκαιότητα απεξάρτησης των Βαλκανίων από τον λιγνίτη και το φυσικό αέριο». Από κάθε άποψη, η εσωτερική σύγκρουση συμφερόντων είναι δύσκολο να παράγει μια καθαρή γραμμή.
Αλβανία και βεβαιότητες
Η Αλβανία υπέγραψε πριν ένα χρόνο συμφωνία με τις αμερικανικές εταιρίες Exxon Mobil και Excelerate Energy για τη μετατροπή του θερμοηλεκτρικού σταθμού της Αυλώνας σε τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Στα αμερικανικά σχέδια, η Αλβανία προορίζεται να γίνει κόμβος εισαγωγής και διακίνησης LNG. Αν και τα σχέδια αυτά προσκρούουν στην ευρωπαϊκή πολιτική εξάπλωσης της πράσινης ανανεώσιμης ενέργειας, προβλέπουν πλωτές μονάδες παραγωγής ενέργειας που θα ενισχύουν την παραγωγή και θα αυξάνουν τις εξαγωγές, ενώ κεντρικός στόχος είναι το έργο ΥΦΑ της Αυλώνας να επεκταθεί και σε άλλες χώρες. «Είμαστε βέβαιοι ότι μια λύση βασισμένη στο LNG θα παρέχει αξιοπιστία στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Excelerate Energy, Στιβ Κόμπος. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι το LNG μπορεί να αποτελέσει το κλειδί για την επίτευξη αυτών των στρατηγικών στόχων», είπε η υπουργός Ενέργειας Μπελίντα Μπαλούκου. Η αλβανική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας εξετάζει τις διασυνδέσεις με το Μαυροβούνιο, το Κόσοβο και τα Σκόπια…
Βουλγαρία διαμέσου Ελλάδας
Πέρα από τη σύμπραξη Ελλάδας-Βουλγαρίας στην αύξηση της δυναμικότητας του πυρηνικού σταθμού στο Κοζλοντούι και στην εγκατάσταση του Μπέλενε, προτεραιότητα παραμένει η ολοκλήρωση του αγωγού εισαγωγής αζέρικου αερίου. Σύμφωνα με τον Βούλγαρο πρωθυπουργό, ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός μεταφοράς του αζέρικου αερίου στη Βουλγαρία θα ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο, και θα έχει τη δυνατότητα να αντικαταστήσει μέχρι και το 90% των βουλγαρικών εισαγωγών ρωσικού αερίου. Σε συνέντευξή του, ο Πέτκοφ τόνισε ότι «ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός θα κόστιζε 250 εκατ. ευρώ και θα εξασφάλιζε στη Βουλγαρία διαφοροποίηση πηγών εφοδιασμού, αλλά επελέγη ένα σχέδιο για το οποίο πληρώσαμε 1,5 δισεκατ. ευρώ. Τώρα όμως ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο, προς όφελος του βουλγαρικού λαού». Την ίδια στιγμή, όσον αφορά το Κοζλοντούι, γίνονται προσπάθειες για «έξωση» της ρωσικής Rosatom και αντικατάστασή της από την τσέχικη Skoda…
