Του Θανάση Κάππου. Μια μεγάλη μερίδα της ελληνικής κοινωνίας σήμερα και ιδιαίτερα υπό το βάρος των δύσκολων συνθηκών και συγκυριών παρουσιάζει την ανάγκη τού να δρέπει το χαρακτηρισμό του αριστερού ή, εν πάση περιπτώσει, του δημοκράτη.
Αν μιλήσουμε και για τη μερίδα εκείνη των συντρόφων μας (με την ευρύτατη έννοια του όρου) που θέλουν να αυτοαποκαλούνται κομμουνιστές, τότε τα πράγματα αλλάζουν δραματικά.
Αν μιλήσουμε και για τη μερίδα εκείνη των συντρόφων μας (με την ευρύτατη έννοια του όρου) που θέλουν να αυτοαποκαλούνται κομμουνιστές, τότε τα πράγματα αλλάζουν δραματικά.
Πόσο όμως διαφορετικοί θα μπορούσαν να ήταν όλοι αυτοί οι προσδιορισμοί, που σε πολλές περιπτώσεις καθορίζουν σημαντικά τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, αν μπορούσαμε να κατανοήσουμε πως δεν είναι ο τίτλος που τιμάει τον άνθρωπο αλλά ο άνθρωπος που τιμάει τον τίτλο.
Δυστυχώς, όμως, οι παροικούντες το χώρο της Αριστεράς, όλα αυτά τα χρόνια, βιώνουν μια άλλη τραγική πραγματικότητα, που μας στοιχειώνει και θα συνεχίσει να μας στοιχειώνει για πολλά ακόμη χρόνια.
H όποια πιθανότητα συμπόρευσης παρά τις όποιες διαφωνίες, που σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι σημαντικές, δεν επιτυγχάνεται στο βωμό της παράδοξης πραγματικότητας, που χρόνια τώρα διακατέχει το χώρο.
Όμως οι τίτλοι, σε πολλές περιπτώσεις, ασχέτως πραγματικής αξίας ή όχι, δεν αποτελούν το μείζον πρόβλημα. Δεν θα χαθεί, άλλωστε, και η ισορροπία της φύσης, αν στην επιφάνειά της, λόγω της άνωσης, επιβιώσουν οργανισμοί που προσπαθούν να βολευτούν προσωρινά. Κοιτάζοντας, δηλαδή, το μερικό και όχι το όλο.
Μια πραγματικότητα που για την Αριστερά θα έπρεπε να ήταν ξένη. Όμως, παραδόξως για τα δεδομένα της, μοιάζει με νοοτροπία εμποράκου (όσο κι αν πειράζει η λέξη), εκποιώντας συνειδήσεις και την όποια ιδεολογική καθαρότητα.
Χωρίς, βέβαια, να παραβλέπουμε όλους εκείνους που αποτελούν τις τιμητικές εξαιρέσεις, σεβόμενοι τη στάση τους και την αξιοπρεπή προσπάθειά τους. Προσπάθεια που με αίσθημα και συναίσθημα ευθύνης αποτελεί για αυτούς μέγιστη αποστολή.
Μια αποστολή ζωής, με μοναδικό στόχο την προσδοκία και την προσμονή για καλύτερες μέρες.
Εδώ, όμως, θα πρέπει να γίνει και μια μικρή αναφορά σε όλους εκείνους που θέλουν να αυτοαποκαλούνται αριστεροί, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις θυμίζουν μπαμπουίνους που εγκαταλείπουν τη χουρμαδιά τους για μια άλλη, με περισσότερους χουρμάδες.
Σε αντιδιαστολή με την προηγούμενη κατηγορία, που επιμένει να «τρέφεται» με τα λιγότερα, γνωρίζοντας όμως ότι η τροφή αυτή αποτελεί δική της κατάκτηση και νίκη σε όλα τα επίπεδα. Με κόπο, μόχθο, ιδρώτα και, το κυριότερο, απεριόριστη ευθύνη για το ταξίδι αλλά και για κάθε στάση του.
Όμως, έτσι είναι οι ανθρώπινες συμπεριφορές. Που όταν χρειάζεται να πετύχουν το στόχο τους και να επιβληθούν θυμίζουν άγρια ζώα που πρέπει να κατακρεουργήσουν το συνάνθρωπο, το σύντροφο, το συναγωνιστή τους.
Αντίστοιχα, όμως, πόσοι άνθρωποι πέρασαν από τις γραμμές της Αριστεράς, και μάλιστα της λεγόμενης επαναστατικής και λοιδορήθηκαν, απομονώθηκαν με ύφος έσχατης περιφρόνησης για τις θέσεις και τις απόψεις τους. Περίεργο που σήμερα δεν το σκέφτεται κανείς ή, για να ακριβολογούμε και να μη θεωρηθούμε άκρως σκληροί και υποκειμενικοί, ελάχιστοι.
Άλλωστε, στη διαχρονική ιστορική πραγματικότητα, από αρχαιοτάτων χρόνων, όσο και στην Αριστερά των νεότερων χρόνων οι «ανθρωποθυσίες» αποτελούσαν δώρο εξευμένισης προς τους θεούς αλλά και μέσο διευκόλυνσης προς το έργο των αξιωματούχων. Ποιος θα μπορούσε να ξεχάσει τον Αγαμέμνονα που, για να γίνουν οι άνεμοι ούριοι και να πάνε όλα κατ’ ευχήν, δεν δίστασε να θυσιάσει ακόμη και τη μονάκριβη κόρη του.
Σήμερα, μάλλον στην Αριστερά θέλουμε να θυμίζουμε περισσότερο σπαγγέτι-γουέστερν παρά να προσαρμοστούμε στη σκληρή πραγματικότητα. Συνθήκη που δεν είναι σημερινό φρούτο, έχοντας τις βάσεις της σε αμαρτίες του παρελθόντος. «Ιδεολογικά αμόλυντοι» και «ιδεολογικά μολυσμένοι». Νικητές και ηττημένοι.
Με τους όποιους νικητές να νομίζουν πως μπορούν να αναγορευτούν σε ιερές αγελάδες ενός χώρου, ελπίζοντας πως θα διαχειριστούν και τις τύχες των ηττημένων σαν να ήταν ο σανός τους. Έχοντας την ψευδαίσθηση πως αυτή η συνθήκη μοιάζει με «εικαζόμενη συναίνεση» και δεν πρέπει να ξαφνιάζει.
Είναι η νοοτροπία αρκετών χρόνων και «κόπων» που οι καρποί της φάνηκαν και ξέφτισαν στη Βάρκιζα, στον Λίβανο, στην Καζέρτα, στο άθροισμα των δημοκρατικών δυνάμεων το 1989, στην οικουμενική κυβέρνηση και την κυβέρνηση Ζολώτα…
Με τους «ιδεολογικά αμόλυντους» να θυμίζουν το «φτωχό» που δεν ξέρει πώς θα είναι τα πράγματα όταν γυρίσει ο τροχός. Περιμένοντας για τη γνωστή… δραστηριότητα, μια στιγμή, ένα χρόνο, μια εποχή που πέρασε και το πρόσταγμά της σε αυτούς να έχει μείνει ανεξίτηλο και ανέπαφο.
Αυτοί οι άνθρωποι, που η ζωή τούς έχει δώσει το μέγα δώρο του ραντίσματος με το επαναστατικό ανθόνερο, θα ήταν, κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος, καλύτερο και εντιμότερο να είχαν καταγγελτικό λόγο, που θα γίνονταν και περισσότερο πειστικός, αν εμπεριείχε και το στοιχείο της αυτοκριτικής. Σημείο αναφοράς για πραγματικούς κομμουνιστές.
Αυτή είναι η κατάσταση στην Αριστερά σήμερα, η οποία θα έπρεπε στις παρούσες συνθήκες να έχει κατανοήσει το νόημα των καιρών και να κινείται βάσει ενός έστω και μερικού προγραμματικού μοντέλου το οποίο θα δίνει λύσεις στα προβλήματα του σήμερα.
Θα μπορεί να πείθει τον απλό άνθρωπο με μεστό, πολιτικό λόγο και ουσιαστικές προτάσεις, που ούτε θα τον ταξιδεύουν εκατό χρόνια πίσω, αλλά ούτε και θα τον μπερδεύουν κάνοντάς τον να πιστεύει πως είναι μια παρωχημένη συνθήκη του χτες χωρίς πρόταση και προοπτική.
Αλλιώς, δυστυχώς, θα θυμίζει τους συγκατανευσιφάγους. Για ιστορικούς και μόνο λόγους, θυμίζουμε πως πρόκειται για όλους εκείνους που, κατά τον κυνικό φιλόσοφο Κράτη, συμμετείχαν στα συμπόσια κουνώντας καταφατικά το κεφάλι τους, ακούγοντας από τον οικοδεσπότη κατηγορίες για ανθρώπους που οι ίδιοι ποτέ δεν γνώρισαν.
Δυστυχώς, όμως, οι παροικούντες το χώρο της Αριστεράς, όλα αυτά τα χρόνια, βιώνουν μια άλλη τραγική πραγματικότητα, που μας στοιχειώνει και θα συνεχίσει να μας στοιχειώνει για πολλά ακόμη χρόνια.
H όποια πιθανότητα συμπόρευσης παρά τις όποιες διαφωνίες, που σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι σημαντικές, δεν επιτυγχάνεται στο βωμό της παράδοξης πραγματικότητας, που χρόνια τώρα διακατέχει το χώρο.
Όμως οι τίτλοι, σε πολλές περιπτώσεις, ασχέτως πραγματικής αξίας ή όχι, δεν αποτελούν το μείζον πρόβλημα. Δεν θα χαθεί, άλλωστε, και η ισορροπία της φύσης, αν στην επιφάνειά της, λόγω της άνωσης, επιβιώσουν οργανισμοί που προσπαθούν να βολευτούν προσωρινά. Κοιτάζοντας, δηλαδή, το μερικό και όχι το όλο.
Μια πραγματικότητα που για την Αριστερά θα έπρεπε να ήταν ξένη. Όμως, παραδόξως για τα δεδομένα της, μοιάζει με νοοτροπία εμποράκου (όσο κι αν πειράζει η λέξη), εκποιώντας συνειδήσεις και την όποια ιδεολογική καθαρότητα.
Χωρίς, βέβαια, να παραβλέπουμε όλους εκείνους που αποτελούν τις τιμητικές εξαιρέσεις, σεβόμενοι τη στάση τους και την αξιοπρεπή προσπάθειά τους. Προσπάθεια που με αίσθημα και συναίσθημα ευθύνης αποτελεί για αυτούς μέγιστη αποστολή.
Μια αποστολή ζωής, με μοναδικό στόχο την προσδοκία και την προσμονή για καλύτερες μέρες.
Εδώ, όμως, θα πρέπει να γίνει και μια μικρή αναφορά σε όλους εκείνους που θέλουν να αυτοαποκαλούνται αριστεροί, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις θυμίζουν μπαμπουίνους που εγκαταλείπουν τη χουρμαδιά τους για μια άλλη, με περισσότερους χουρμάδες.
Σε αντιδιαστολή με την προηγούμενη κατηγορία, που επιμένει να «τρέφεται» με τα λιγότερα, γνωρίζοντας όμως ότι η τροφή αυτή αποτελεί δική της κατάκτηση και νίκη σε όλα τα επίπεδα. Με κόπο, μόχθο, ιδρώτα και, το κυριότερο, απεριόριστη ευθύνη για το ταξίδι αλλά και για κάθε στάση του.
Όμως, έτσι είναι οι ανθρώπινες συμπεριφορές. Που όταν χρειάζεται να πετύχουν το στόχο τους και να επιβληθούν θυμίζουν άγρια ζώα που πρέπει να κατακρεουργήσουν το συνάνθρωπο, το σύντροφο, το συναγωνιστή τους.
Αντίστοιχα, όμως, πόσοι άνθρωποι πέρασαν από τις γραμμές της Αριστεράς, και μάλιστα της λεγόμενης επαναστατικής και λοιδορήθηκαν, απομονώθηκαν με ύφος έσχατης περιφρόνησης για τις θέσεις και τις απόψεις τους. Περίεργο που σήμερα δεν το σκέφτεται κανείς ή, για να ακριβολογούμε και να μη θεωρηθούμε άκρως σκληροί και υποκειμενικοί, ελάχιστοι.
Άλλωστε, στη διαχρονική ιστορική πραγματικότητα, από αρχαιοτάτων χρόνων, όσο και στην Αριστερά των νεότερων χρόνων οι «ανθρωποθυσίες» αποτελούσαν δώρο εξευμένισης προς τους θεούς αλλά και μέσο διευκόλυνσης προς το έργο των αξιωματούχων. Ποιος θα μπορούσε να ξεχάσει τον Αγαμέμνονα που, για να γίνουν οι άνεμοι ούριοι και να πάνε όλα κατ’ ευχήν, δεν δίστασε να θυσιάσει ακόμη και τη μονάκριβη κόρη του.
Σήμερα, μάλλον στην Αριστερά θέλουμε να θυμίζουμε περισσότερο σπαγγέτι-γουέστερν παρά να προσαρμοστούμε στη σκληρή πραγματικότητα. Συνθήκη που δεν είναι σημερινό φρούτο, έχοντας τις βάσεις της σε αμαρτίες του παρελθόντος. «Ιδεολογικά αμόλυντοι» και «ιδεολογικά μολυσμένοι». Νικητές και ηττημένοι.
Με τους όποιους νικητές να νομίζουν πως μπορούν να αναγορευτούν σε ιερές αγελάδες ενός χώρου, ελπίζοντας πως θα διαχειριστούν και τις τύχες των ηττημένων σαν να ήταν ο σανός τους. Έχοντας την ψευδαίσθηση πως αυτή η συνθήκη μοιάζει με «εικαζόμενη συναίνεση» και δεν πρέπει να ξαφνιάζει.
Είναι η νοοτροπία αρκετών χρόνων και «κόπων» που οι καρποί της φάνηκαν και ξέφτισαν στη Βάρκιζα, στον Λίβανο, στην Καζέρτα, στο άθροισμα των δημοκρατικών δυνάμεων το 1989, στην οικουμενική κυβέρνηση και την κυβέρνηση Ζολώτα…
Με τους «ιδεολογικά αμόλυντους» να θυμίζουν το «φτωχό» που δεν ξέρει πώς θα είναι τα πράγματα όταν γυρίσει ο τροχός. Περιμένοντας για τη γνωστή… δραστηριότητα, μια στιγμή, ένα χρόνο, μια εποχή που πέρασε και το πρόσταγμά της σε αυτούς να έχει μείνει ανεξίτηλο και ανέπαφο.
Αυτοί οι άνθρωποι, που η ζωή τούς έχει δώσει το μέγα δώρο του ραντίσματος με το επαναστατικό ανθόνερο, θα ήταν, κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος, καλύτερο και εντιμότερο να είχαν καταγγελτικό λόγο, που θα γίνονταν και περισσότερο πειστικός, αν εμπεριείχε και το στοιχείο της αυτοκριτικής. Σημείο αναφοράς για πραγματικούς κομμουνιστές.
Αυτή είναι η κατάσταση στην Αριστερά σήμερα, η οποία θα έπρεπε στις παρούσες συνθήκες να έχει κατανοήσει το νόημα των καιρών και να κινείται βάσει ενός έστω και μερικού προγραμματικού μοντέλου το οποίο θα δίνει λύσεις στα προβλήματα του σήμερα.
Θα μπορεί να πείθει τον απλό άνθρωπο με μεστό, πολιτικό λόγο και ουσιαστικές προτάσεις, που ούτε θα τον ταξιδεύουν εκατό χρόνια πίσω, αλλά ούτε και θα τον μπερδεύουν κάνοντάς τον να πιστεύει πως είναι μια παρωχημένη συνθήκη του χτες χωρίς πρόταση και προοπτική.
Αλλιώς, δυστυχώς, θα θυμίζει τους συγκατανευσιφάγους. Για ιστορικούς και μόνο λόγους, θυμίζουμε πως πρόκειται για όλους εκείνους που, κατά τον κυνικό φιλόσοφο Κράτη, συμμετείχαν στα συμπόσια κουνώντας καταφατικά το κεφάλι τους, ακούγοντας από τον οικοδεσπότη κατηγορίες για ανθρώπους που οι ίδιοι ποτέ δεν γνώρισαν.
Σχόλια
