Στη σκιά της κρίσης, των αμερικανικών εκλογών και της έντασης με τη Ρωσία
Σε ένα στρατοκρατούμενο Σικάγο και υπό τις διαμαρτυρίες αρκετών χιλιάδων διαδηλωτών, το εξοπλισμένο τμήμα των δυτικών ελίτ του 0,1% συγκεντρώθηκε για να συζητήσει το περασμένο Σαββατοκύριακο τον προγραμματισμό της συμμαχίας, στην 25η Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Στις συζητήσεις κυριάρχησε το θέμα της «έξυπνης άμυνας» που πρακτικά σημαίνει, όπως λένε οι σχολιαστές, ότι «δεν υπάρχει χρήμα». Μόνο πέντε από τα 28 μέλη του ΝΑΤΟ δίνουν πάνω από το 2% του ΑΕΠ τους σε στρατιωτικές δαπάνες. Το ανατριχιαστικό είναι πως ανάμεσα σ’ αυτά βρίσκεται η Ελλάδα (4% του ΑΕΠ). Πολύ σκωπτικά ο Π. Εσκόμπαρ, συντάκτης των Asia Times γράφει σχετικά: «Πρώτα η Ελλάδα εξαναγκάστηκε λίγο-πολύ να αγοράσει ακριβά υποβρύχια από τους Γάλλους και τους Γερμανούς και μετά εξαναγκάστηκε να κάνει περικοπές στον προϋπολογισμό της. Πέστε το “νατοϊκό πρόγραμμα ανακούφισης, υποβρύχια αντί για τρόφιμα”». Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε νόμο που συνεπάγεται ότι για να μη γίνουν στο μέλλον περικοπές δαπανών για την εθνική ασφάλεια θα μειωθεί η χρηματοδότηση σχολικών γευμάτων και άλλων κοινωνικών προγραμμάτων.
Το 75% των δαπανών του ΝΑΤΟ το πληρώνουν οι ΗΠΑ, ενώ οι ευρωπαϊκές νατοϊκές χώρες κατέβαλαν στα ταμεία του μόνο 180 δισ. δολάρια το 2011. Οικονομική δυσπραγία στη Γηραιά Ήπειρο και έτσι το Πεντάγωνο, με το άφθονο χρήμα που κόβει η κεντρική αμερικανική τράπεζα, επωμίζεται τη λειτουργία της στρατιωτικής μηχανής ανά τον κόσμο. Και δίνει μεγάλες ευκαιρίες για μπίζνες, με το αζημίωτο για τους γερουσιαστές και τους βουλευτές. Στοιχεία μιλούν για 43 εκατ. δολάρια που πήγαν στις προεκλογικές καμπάνιες των μελών του Κογκρέσου με δωρητές 10 μεγάλες εταιρίες του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος. Αλλά και οι κόγκρεσμεν δεν είναι αχάριστοι: σε 1 τρισ. δολάρια υπολογίζονται οι δαπάνες για την εθνική ασφάλεια το 2013. Συγκριτικά: για το σύνολο της εκπαίδευσης δαπανώνται μόλις 64 δισ.
Στη σύνοδο συζητήθηκαν πολλά θέματα. Η επίσημη ατζέντα περιείχε τρία, εκ των οποίων το ένα ήταν η ανάπτυξη της πυραυλικής ασπίδας (τα άλλα δύο ήταν η απόσυρση των νατοϊκών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν το καλοκαίρι του 2013 και η «έξυπνη άμυνα»). Αποφασίστηκε να προχωρήσει η πρώτη από τις τέσσερις φάσεις ανάπτυξης πυραύλων στην Ευρώπη. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι αμερικανικά πολεμικά πλοία με αεροπλάνα αναχαίτισης σταθμεύουν στη Μεσόγειο και ένα σύστημα ραντάρ του ΝΑΤΟ στη Τουρκία ελέγχεται από το αρχηγείο, στο Ραμστάιν της Γερμανίας. Σύμφωνα με την προπαγάνδα του ΝΑΤΟ, η πυραυλική ασπίδα δεν στοχεύει τη Ρωσία, αλλά το «κακό» Ιράν. Όμως, οι δηλώσεις του αρχηγού των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων Ν. Μακάροφ ότι πρόκειται να εγκατασταθούν πύραυλοι Ισκαντέρ, μικρού βεληνεκούς, κοντά στα πολωνικά σύνορα, δείχνει την πραγματική διάσταση αυτών των ενεργειών. Στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ δεν έγινε η συνάντηση του Συμβουλίου Ρωσίας-ΝΑΤΟ, που ιδρύθηκε προ δεκαετίας για να συντονίζει τις σχέσεις ΝΑΤΟ-Μόσχας. Ακριβώς, λόγω των μεγάλων διαφωνιών για την πυραυλική ασπίδα στην Ευρώπη και της δυσαρέσκειας εξαιτίας της εισβολής στη Λιβύη, η ρωσική κυβέρνηση δεν έστειλε αντιπρόσωπο στο Σικάγο. Επίσης, η μη επίτευξη συμφωνίας με το Πακιστάν για τους δρόμους ανεφοδιασμού των νατοϊκών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν καθιστά το ΝΑΤΟ πιο εξαρτώμενο από τη ρωσική συνεργασία και ίσως και σε αυτό να οφείλεται το ότι στη Σύνοδο δεν αποφασίστηκε επισήμως επέμβαση στη Συρία, στην οποία αντιτίθενται σφόδρα τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα.
Τέλος, αξίζει να επισημανθούν δύο ακόμη πτυχές της Συνόδου: πρώτον, υπηρέτησε τις επιδιώξεις του Μπ. Ομπάμα για ένα βελτιωμένο προφίλ ενόψει των προεδρικών εκλογών του ερχόμενου Νοεμβρίου, ιδίως στο σκέλος της απόσυρσης από το Αφγανιστάν και συνεπώς της δυνατότητας να ισχυριστεί ότι θα εξοικονομήσει πόρους για τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Δεύτερον και σημαντικότερο, συζητήθηκε, χωρίς όμως να ληφθεί κάποια σχετική απόφαση, το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου της Δύσης, προκειμένου να μην υποστούν οι δυτικές οικονομίες μεγαλύτερο οικονομικό σοκ σε τυχόν άνοδο της τιμής του πετρελαίου. Την 1η Ιουλίου αρχίζει η εφαρμογή του εμπάργκο στο ιρανικό πετρέλαιο από τις ευρωπαϊκές χώρες και η απειλή ανόδου των τιμών είναι πραγματική για τον μηδενικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης της Ευρωζώνης.
Το 75% των δαπανών του ΝΑΤΟ το πληρώνουν οι ΗΠΑ, ενώ οι ευρωπαϊκές νατοϊκές χώρες κατέβαλαν στα ταμεία του μόνο 180 δισ. δολάρια το 2011. Οικονομική δυσπραγία στη Γηραιά Ήπειρο και έτσι το Πεντάγωνο, με το άφθονο χρήμα που κόβει η κεντρική αμερικανική τράπεζα, επωμίζεται τη λειτουργία της στρατιωτικής μηχανής ανά τον κόσμο. Και δίνει μεγάλες ευκαιρίες για μπίζνες, με το αζημίωτο για τους γερουσιαστές και τους βουλευτές. Στοιχεία μιλούν για 43 εκατ. δολάρια που πήγαν στις προεκλογικές καμπάνιες των μελών του Κογκρέσου με δωρητές 10 μεγάλες εταιρίες του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος. Αλλά και οι κόγκρεσμεν δεν είναι αχάριστοι: σε 1 τρισ. δολάρια υπολογίζονται οι δαπάνες για την εθνική ασφάλεια το 2013. Συγκριτικά: για το σύνολο της εκπαίδευσης δαπανώνται μόλις 64 δισ.
Στη σύνοδο συζητήθηκαν πολλά θέματα. Η επίσημη ατζέντα περιείχε τρία, εκ των οποίων το ένα ήταν η ανάπτυξη της πυραυλικής ασπίδας (τα άλλα δύο ήταν η απόσυρση των νατοϊκών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν το καλοκαίρι του 2013 και η «έξυπνη άμυνα»). Αποφασίστηκε να προχωρήσει η πρώτη από τις τέσσερις φάσεις ανάπτυξης πυραύλων στην Ευρώπη. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι αμερικανικά πολεμικά πλοία με αεροπλάνα αναχαίτισης σταθμεύουν στη Μεσόγειο και ένα σύστημα ραντάρ του ΝΑΤΟ στη Τουρκία ελέγχεται από το αρχηγείο, στο Ραμστάιν της Γερμανίας. Σύμφωνα με την προπαγάνδα του ΝΑΤΟ, η πυραυλική ασπίδα δεν στοχεύει τη Ρωσία, αλλά το «κακό» Ιράν. Όμως, οι δηλώσεις του αρχηγού των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων Ν. Μακάροφ ότι πρόκειται να εγκατασταθούν πύραυλοι Ισκαντέρ, μικρού βεληνεκούς, κοντά στα πολωνικά σύνορα, δείχνει την πραγματική διάσταση αυτών των ενεργειών. Στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ δεν έγινε η συνάντηση του Συμβουλίου Ρωσίας-ΝΑΤΟ, που ιδρύθηκε προ δεκαετίας για να συντονίζει τις σχέσεις ΝΑΤΟ-Μόσχας. Ακριβώς, λόγω των μεγάλων διαφωνιών για την πυραυλική ασπίδα στην Ευρώπη και της δυσαρέσκειας εξαιτίας της εισβολής στη Λιβύη, η ρωσική κυβέρνηση δεν έστειλε αντιπρόσωπο στο Σικάγο. Επίσης, η μη επίτευξη συμφωνίας με το Πακιστάν για τους δρόμους ανεφοδιασμού των νατοϊκών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν καθιστά το ΝΑΤΟ πιο εξαρτώμενο από τη ρωσική συνεργασία και ίσως και σε αυτό να οφείλεται το ότι στη Σύνοδο δεν αποφασίστηκε επισήμως επέμβαση στη Συρία, στην οποία αντιτίθενται σφόδρα τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα.
Τέλος, αξίζει να επισημανθούν δύο ακόμη πτυχές της Συνόδου: πρώτον, υπηρέτησε τις επιδιώξεις του Μπ. Ομπάμα για ένα βελτιωμένο προφίλ ενόψει των προεδρικών εκλογών του ερχόμενου Νοεμβρίου, ιδίως στο σκέλος της απόσυρσης από το Αφγανιστάν και συνεπώς της δυνατότητας να ισχυριστεί ότι θα εξοικονομήσει πόρους για τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Δεύτερον και σημαντικότερο, συζητήθηκε, χωρίς όμως να ληφθεί κάποια σχετική απόφαση, το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου της Δύσης, προκειμένου να μην υποστούν οι δυτικές οικονομίες μεγαλύτερο οικονομικό σοκ σε τυχόν άνοδο της τιμής του πετρελαίου. Την 1η Ιουλίου αρχίζει η εφαρμογή του εμπάργκο στο ιρανικό πετρέλαιο από τις ευρωπαϊκές χώρες και η απειλή ανόδου των τιμών είναι πραγματική για τον μηδενικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης της Ευρωζώνης.
Μ.Ν.
Σχόλια
