Μεγάλη έρευνα για το έγκλημα στις Σκουριές Χαλκιδικής
Στο κατάμεστο δημοτικό θέατρο Μ. Παναγίας πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο η παρουσίαση της έρευνας του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων για τις Σκουριές. Η έρευνα, υπό τον τίτλο «Φωτοαποτύπωση της σημερινής κατάστασης και Τεκμηρίωση Παραβιάσεων της Νομιμότητας από την Ελληνικός Χρυσός και τις Δημόσιες Υπηρεσίες στο “Υποέργο Σκουριών” των Μεταλλείων Κασσάνδρας Χαλκιδικής», έχει μάλιστα παραδοθεί στον υπουργό Περιβάλλοντος, που έδωσε εντολή για άμεση διερεύνηση των καταγγελιών.
Παρουσιάζουμε φωτογραφίες από την έρευνα του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, αλλά και απόψεις που ζητήσαμε από τους ομιλητές της εκδήλωσης στη Μ. Παναγία, με την επισήμανση ότι παρόμοιες εκδηλώσεις παρουσίασης της πολύ σημαντικής αυτής έρευνας θα πραγματοποιηθούν αρκετές ακόμη το επόμενο διάστημα.
Η αλήθεια πίσω από τα συρματοπλέγματα
του Tόλη Παπαγεωργίου*
Τον Φεβρουάριο 2012 η καναδική Eldorado Gold εξαγόρασε τη Εuropean Goldfields κι έτσι έγινε ιδιοκτήτρια του 95% της Ελληνικός Χρυσός, με το υπόλοιπο 5% να ανήκει στην ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ.
Τον Μάρτιο 2012 ξεκίνησαν οι διαδικασίες υλοποίησης του «Υποέργου Σκουριών». Με μισθοφορική φρούρηση από την Ελληνική Αστυνομία, η εταιρία περιέφραξε την «ιδιοκτησία» της στο βουνό και ξεκίνησε την εκχέρσωση του αρχέγονου δάσους και τις χωματουργικές εργασίες για τα έργα οδοποιίας, το εργοστάσιο εμπλουτισμού, το ανοικτό όρυγμα, τους χώρους απόθεσης αποβλήτων και τις λοιπές μεταλλευτικές εγκαταστάσεις. Από τον Μάρτιο 2012 κανένας πολίτης δεν είχε πρόσβαση στο «στρατόπεδο» των Σκουριών, ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες ελέγχου και οι υπηρεσίες του Δήμου Αριστοτέλη είχαν μόνο περιορισμένη, απόλυτα ελεγχόμενη από την εταιρία, πρόσβαση. Οι πολίτες που επιχείρησαν να προσεγγίσουν το «άβατο» των Σκουριών, αυτοί που κατήγγειλαν τις παράνομες εργασίες της εταιρίας στις αρμόδιες Υπηρεσίες και στους στρατηγούς της ΕΛ.ΑΣ. που διοικούσαν το πλήθος των διμοιριών ΜΑΤ και ΟΠΚΕ στις Σκουριές, ξυλοκοπήθηκαν, εκδιώχθηκαν με χημικά και δακρυγόνα, κατηγορήθηκαν για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, φορτώθηκαν με κακουργηματικές κατηγορίες και με πλήθος πλημμεληματικών παραβάσεων. Συνολικά πάνω από 420 πολίτες θα καθίσουν στο εδώλιο του κατηγορουμένου για να απολογηθούν επειδή αντιστάθηκαν στην καταστροφή του βουνού, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα ανεξέλεγκτα.
Από το 2012 το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων καταγγέλλει εγγράφως και αρμοδίως τις παράνομες και καταστροφικές δραστηριότητες της Ελληνικός Χρυσός στο ΥΠΕΚΑ-ΥΠΕΡΕΝ και στο Δήμο Αριστοτέλη, χωρίς μέχρι σήμερα να τύχει οποιασδήποτε απάντησης, κατά παράβαση του Συντάγματος και των Νόμων.
Τον Αύγουστο 2015 καταγράφηκε για πρώτη και μοναδική φορά η πραγματική εικόνα της καταστροφής στις Σκουριές. Με ειδικό εναέριο εξοπλισμό και επίγεια σήμανση αποτυπώθηκε φωτογραμμετρικά η ευρύτερη περιοχή, έκτασης 8.000 στρεμμάτων. Η ακρίβεια της φωτοαποτύπωσης είναι της τάξης των ±10 εκατοστών στους τρεις άξονες και τα ευρήματά της δεν επιδέχονται οποιασδήποτε διάψευσης ή αμφισβήτησης από την εταιρία ή τις αρμόδιες υπηρεσίες. Οι παράνομες εκχερσώσεις δάσους και οι παράνομες κατασκευές έχουν καταγραφεί και επιμετρηθεί με ακρίβεια τετραγωνικού μέτρου.
Οι πραγματικές διαστάσεις
Το πρώτο πράγμα που αποκάλυψε η εναέρια έρευνα είναι οι πραγματικές διαστάσεις του Υποέργου Σκουριών που μέχρι σήμερα η εταιρία επιμελώς απέκρυπτε. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) βεβαιώνουν ότι το Υποέργο Σκουριών θα καταλάβει στο μέγιστό του μόνο 1.788 στρέμματα, πλέον της οδοποιίας. Όμως η συνολική έκταση δάσους που παραχωρήθηκε στην εταιρία, μαζί με την οδοποιία και τις προς απαλλοτρίωση ιδιωτικές εκτάσεις, φτάνει τα 5.379 στρέμματα. Μέχρι σήμερα έχουν εκχερσωθεί 1.430 στρέμματα δάσους, ενώ ήδη υπάρχουν εγκρίσεις για την εκχέρσωση άλλων 2.364 στρεμμάτων.
Από την έρευνα σε συνδυασμό με το νομικό και αδειοδοτικό πλαίσιο του Επενδυτικού Σχεδίου της Ελληνικός Χρυσός, προέκυψε ότι στις Σκουριές η εταιρία έχει προβεί σε πολλαπλές παραβιάσεις της ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, της Απόφασης Παραχώρησης του δάσους, των Εγκρίσεων Τεχνικών Μελετών, των Πρωτοκόλλων Υλοτόμησης, του Μεταλλευτικού Κώδικα, του Κώδικα Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ), του Δασικού Νόμου και της Πολεοδομικής Νομοθεσίας. Συνοπτικά:
Διαπιστώθηκε η κατασκευή 27 κτιρίων, συνολικής επιφάνειας 3.309 τ.μ. πάνω σε έκταση δημόσιου δάσους, χωρίς έγκριση δόμησης και άδεια δόμησης. Τα κτίρια αυτά είναι συνολικά αυθαίρετα, παράνομα και κατεδαφιστέα.
Κατασκευάστηκαν νέοι δρόμοι μέσα στο δάσος, χωρίς οποιαδήποτε αδειοδότηση και με καταφανή παραβίαση των προδιαγραφών δασικής οδοποιίας.
Το εργοστάσιο εμπλουτισμού των Σκουριών έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, χωρίς να διαθέτει έγκριση δόμησης και άδεια δόμησης. Μέχρι σήμερα η Ελληνικός Χρυσός δεν πληροί τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση έγκρισης και άδειας δόμησης.
Το φράγμα αποβλήτων Καρατζά, ύψους 150 μ., κατασκευάζεται με ταχύτατους ρυθμούς χωρίς να έχει ακόμα εκδοθεί η απαραίτητη άδεια εγκατάστασης.
Στις 14 Δεκεμβρίου 2015 το Παρατηρητήριο και εκπρόσωποι των Επιτροπών Αγώνα Χαλκιδικής και Θεσσαλονίκης πραγματοποίησαν συνάντηση με τον υπουργό κ. Σκουρλέτη και του κατέθεσαν τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας. Η αντίδραση του υπουργού ήταν άμεση και, μόλις τρεις μέρες αργότερα, μικτό κλιμάκιο υπηρεσιών του Υπουργείου μετέβη στις Σκουριές για επιτόπου έλεγχο των καταγγελλομένων. Εκτός από τις διαπιστωθείσες παρανομίες της εταιρίας, στον υπουργό εκτέθηκε η ανεπάρκεια της ΑΕΠΟ και η σοβαρή αναντιστοιχία της με το έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη, αναντιστοιχία που προκύπτει τόσο από την έκθεση του Παρατηρητηρίου όσο και από τις πρόσφατες εκθέσεις των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος για τα δυο άλλα Υποέργα της Ελληνικός Χρυσός, την Ολυμπιάδα και τις Μαύρες Πέτρες.
Aναμένονται επίσης αναλυτικές και τεκμηριωμένες εξηγήσεις της εταιρίας και για το πλήθος των φωτογραφημένων χαρακτηριστικών και δραστηριοτήτων πέριξ και εντός του ορύγματος που παραπέμπουν σε πολύ πιθανή απόληψη μετάλλων (χαλκού και χρυσού) με τη χρήση της μη αδειοδοτημένης μεθόδου της εκχύλισης (leaching). Αυτή η μέθοδος ανάκτησης μετάλλων από οξειδωμένα μεταλλεύματα οδηγεί σε σοβαρή ρύπανση των υδατικών πόρων της ευρύτερης περιοχής εφαρμογής της. Εάν η εφαρμογή της διαπιστωθεί από τις αρμόδιες ελεγκτικές Αρχές θα αποτελεί σοβαρή παράβαση των όρων αδειοδότησης και εν κρυπτώ σοβαρή επίσης περιβαλλοντική επιβάρυνση. Αν και από τον Αύγουστο που έγινε η φωτοαποτύπωση μέχρι σήμερα, η εταιρία έχει ανασκάψει τον πυθμένα του ορύγματος αλλάζοντας τη μορφολογία του και εξαφανίζοντας ενδεχομένως τα αποδεικτικά στοιχεία, η φωτογράφηση του Αυγούστου είναι μια πραγματικότητα που απαιτεί εξηγήσεις.
Απειλούν οι Καναδοί
Σύμφωνα με άρθρο του Τάσου Τέλλογλου στο protagon.gr με ημερομηνία 7 Ιανουαρίου, οι Καναδοί απειλούν με αποχώρηση από τη Χαλκιδική εάν ώς τον Μάρτιο δεν έχουν δοθεί όλες οι άδειες. Αν δηλαδή η κυβέρνηση δεν γίνει «σαμαρικότερη του Σαμαρά» και δεν παραβεί όλους τους νόμους για να εδραιώσει οριστικά την αποικιοκρατικού τύπου «επένδυση» της Eldorado στη Χαλκιδική. Μια «επένδυση» που ήταν και είναι ανεπιθύμητη για την πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής που ποτέ δεν ρωτήθηκαν, ποτέ δεν συναίνεσαν και που παρά τη βία και την καταστολή που υπέστησαν συνεχίζουν να αντιδρούν στην καταστροφή.
* Ο Tόλης Παπαγεωργίου είναι μέλος του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων
Διαβάστε ακόμα:
Απειλές από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες στη ΒΑ Χαλκιδική, του Θεοχάρη Δ. Ζάγκα
Σοβαρά νομικά και ηθικά ζητήματα, του Σαράντη Δημητριάδη
