του Γιώργου Κυριακού
«Είμαι πολύ ικανοποιημένος με το πώς αντιμετωπίζει το πρόβλημα η σερβική πλευρά, αλλά δεν είμαι σε θέση να σχολιάσω το πώς επιλύεται στην Πρίστινα»
Κρίστοφερ Χιλ, πρέσβης των ΗΠΑ στο Βελιγράδι
Μέχρι να δούμε τις υπογραφές να πέφτουν, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τίποτα: οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου δεν έχουν καν ξεκινήσει. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιοι επιδιώκουν να κερδίσουν χρόνο για μια ευνοϊκότερη συγκυρία, δεν μπορούμε να ξέρουμε πώς θα διαμορφωθεί το πολιτικό κλίμα την επόμενη περίοδο και στις δύο χώρες, ούτε το τι θα συμβεί στο ουκρανικό μέτωπο – το οποίο κρίνει εν τέλει σχεδόν τα πάντα. Οπωσδήποτε διαφαίνεται μια πολιτική κρίση στη Σερβία, της οποίας δεν μπορεί να εκτιμηθεί το μέγεθος, με την απειλή του Βούτσιτς ότι θα παραιτηθεί εφόσον καταδικάζεται ως μειοδοσία η απόφασή του να διαπραγματευτεί το προτεινόμενο από τους Δυτικούς σχέδιο συμφωνίας.
Όπως επισημαίναμε την περασμένη εβδομάδα, ο Σέρβος υπουργός Εξωτερικών Ντάτσιτς, που αρχικά είχε απορρίψει το σχέδιο, άφησε να εννοηθεί ότι η Σερβία θα μπορούσε να υπογράψει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ή και… να μην τις υπογράψει, επικεντρώνοντας στην εφαρμογή της συμφωνίας του 2013 για τη σερβική μειονότητα – την οποία εξακολουθεί να μην εφαρμόζει το Κόσοβο. Ο ίδιος δεν έχασε χρόνο και επισκέφτηκε τον «μεγάλο φίλο» του Σέρβου προέδρου, Ερντογάν, ο οποίος δεσμεύτηκε να πιέσει τους Κοσοβάρους για την τήρηση της συμφωνίας…
Αντίστοιχα και η πρωθυπουργός της Σερβίας Μπρνάμπιτς μίλησε για ρωσική επιθετικότητα, επικαλούμενη –όπως και ο Ντάτσιτς– το «οικονομικό και πολιτικό συμφέρον της Σερβίας». Αυτά υποδηλώνουν ότι οι αλλαγές της σερβικής πολιτικής στο ζήτημα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας κλιμακώνονται, τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής. Την ίδια στιγμή, φαίνεται ότι η διαπραγμάτευση για την εφαρμογή του σχεδίου δεν θα είναι τόσο εύκολη: ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο ο Βούτσιτς είχε παρουσιάσει στους Ευρωπαίους ένα σχέδιο επενδύσεων σε υποδομές για την ενέργεια, ύψους 12 δισεκατομμυρίων ευρώ, που «θεωρείται απαραίτητο για να απεξαρτηθεί η Σερβία από το ρωσικό αέριο». Ποιος ξέρει ποιες άλλες απαιτήσεις θα τεθούν από το Βελιγράδι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;
Από την άλλη, στο Κόσοβο επιδίδονται τώρα σε μποϊκοτάζ των σερβικών προϊόντων, τα οποία καλύπτουν στην αγορά τη θέση του 4ου κατά σειρά εμπορικού εταίρου στη χώρα… Είναι αμφίβολο λοιπόν ότι θα υπάρχουν εξελίξεις που θα ξεμπλοκάρουν το αδιέξοδο, ιδίως μετά τις δηλώσεις της κοσοβάρικης ηγεσίας για απόλυτη άρνηση εφαρμογής της συμφωνίας για την ίδρυση της Ένωσης Σερβικών Δήμων. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κούρτι δήλωσε ότι δεν βλέπει την ανάγκη της ίδρυσης της Ένωσης Σερβικών Δήμων για την τήρηση των δικαιωμάτων των Σέρβων και άλλων μειονοτήτων! Όμως το σημερινό ευρωαμερικανικό σχέδιο αναφέρεται ρητά στην Ένωση Σερβικών Δήμων και στην τήρηση όλων των προηγούμενων συμφωνιών. Τελικά, ποιος κερδίζει χρόνο από τις διαπραγματεύσεις;
