Πέθανε τη Δευτέρα 2 Μαρτίου σε ηλικία 89 ετών ο Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα, εκ των ιστορικών αγωνιστών του κινήματος για την ανεξαρτησία του Πουέρτο Ρίκο από τις ΗΠΑ. Ο Μιράντα ήταν ο τελευταίος επιζών της τολμηρής επίθεσης τεσσάρων ένοπλων Πορτορικανών στο αμερικανικό Κογκρέσο, με επικεφαλής την Λολίτα Λεμπρόν. Την πρώτη του βίαιη επαφή με την αποικιοκρατία την έζησε το 1935, σε ηλικία 7 ετών, όταν πήγε με τους γονείς του σε διαδήλωση του Πορτορικάνικου Εθνικιστικού Κόμματος που αιματοκυλίστηκε από τον αμερικανικό στρατό (21 νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες από πυροβόλα όπλα). Λίγες μέρες αργότερα, αποβλήθηκε από το δημοτικό σχολείο επειδή αρνήθηκε να χαιρετίσει τη σημαία των ΗΠΑ. Όταν ενηλικιώθηκε, φυλακίστηκε για δύο χρόνια επειδή αρνήθηκε να υπηρετήσει στον «στρατό των αποικιοκρατών», όπως χαρακτήρισε τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ.
Οι τέσσερις είχαν εισβάλει την 1η Μαρτίου του 1954 στην αίθουσα συνεδριάσεων του Κογκρέσου ανεμίζοντας την πορτορικάνικη σημαία, πυροβολώντας και φωνάζοντας «Ζήτω το ελεύθερο Πουέρτο Ρίκο». Πέντε γερουσιαστές τραυματίστηκαν στη διάρκεια της επίθεσης. Οι τέσσερις Πορτορικανοί συνελήφθησαν, δικάστηκαν από ενόρκους των οποίων η ταυτότητα κρατήθηκε μυστική, και καταδικάστηκαν για «απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης των ΗΠΑ». Στον Μιράντα, που στην απολογία του είπε ότι ο αγώνας για ανεξαρτησία είναι δικαίωμα και καθήκον, επιβλήθηκε κάθειρξη 85 ετών. Εξέτισε 25 χρόνια στο Αλκατράζ, στο Μάριον και στο Λίβενγουορθ: «Φοίτησα στο Χάρβαρντ, το Γέιλ και το Πρίνστον των αμερικανικών φυλακών», έλεγε αστειευόμενος. Μεγάλο διάστημα το πέρασε σε πλήρη απομόνωση ως «αμετανόητος», και χωρίς το δικαίωμα επίσκεψης από τα παιδιά του.
Στους τέσσερις δόθηκε χάρη από τον Κάρτερ το 1979, μετά από ένα μεγάλο κίνημα διεθνούς αλληλεγγύης, παρόλο που ποτέ δεν τη ζήτησαν (θεωρούσαν τους εαυτούς τους «αιχμαλώτους πολέμου»). Έχοντας επιστρέψει πια στο Πουέρτο Ρίκο, ο Μιράντα συνέχισε την πατριωτική και διεθνιστική δράση του, ενώ έγραψε και 9 βιβλία. «Δεν ήμουν ποτέ πραγματικά φυλακισμένος», έλεγε μετά την απελευθέρωσή του. «Ποτέ δεν ένιωσα ηττημένος. Εάν παραιτηθείς από την ιδέα της ελευθερίας, τότε γίνεσαι πράγματι κατάδικος». Από τη μέρα του θανάτου του ως την κηδεία του, που θα πραγματοποιηθεί αύριο στο χωριό του, καμιά πορτορικάνικη σημαία δεν κυματίζει μεσίστια στο νησί της Καραϊβικής που παραμένει αποικία των ΗΠΑ: «Για τους πατριώτες, οι σημαίες πρέπει να κυματίζουν πάντα όσο ψηλότερα γίνεται, πάντα ελεύθερες», έλεγε ο Ραφαέλ Κάνσελ Μιράντα.
