Βρισκόμαστε έξι μήνες πριν από τις κρισιμότερες, ίσως, αυτοδιοικητικές εκλογές που έγιναν ποτέ στην πατρίδα μας.
Θέλοντας να συμβάλει στον προβληματισμό και στη διαμόρφωση των θέσεων για την αυτοδιοίκηση, η στήλη δημοσιεύει σήμερα εράνισμα από το άρθρο του Ηλία Ηλιού που δημοσιεύθηκε στο τεύχος αριθ. 8 με ημερομηνία 20/09/1945 του Ανταίου. Στο επόμενο φύλλο θα δημοσιευθούν οι θέσεις για την Αυτοδιοίκηση.
«Η οργάνωση της Πολιτείας είναι βασικό πρόβλημα της Νεοελληνικής Ανοικοδόμησης. Βέβαια το ουσιαστικό περιεχόμενο, οι σκοποί και οι επιδιώξεις της ανοικοδόμησης θα προβάλουν από τις έρευνες και τις μελέτες των οικονομολόγων, των τεχνικών, των υγιεινολόγων και των εκπαιδευτικών και λοιπών εργατών του πνευματικού πολιτισμού. Όμως και στους προοδευτικούς νομικούς ανήκει ένας κάποιος τομέας μελέτης και συμβολής στην επεξεργασία του προγράμματος για την ανοικοδόμηση της Χώρας προς το συμφέρον του Λαού, γιατί αυτοί είναι που θα μελετήσουν και θα υποδείξουν ποια θα είναι τα αρμοδιότερα όργανα και οι χρησιμότεροι κανόνες δικαίου για την πραγμάτωση των ουσιαστικών εκείνων σκοπών.
»Στο έργο αυτό υπάρχουν, νομίζουμε δυο αξιώματα που δεν πρέπει ποτέ να τα χάνουμε από τα μάτια μας αν δε θέλουμε να καταλήξουμε σε λάθη.
»1. Ανοικοδόμηση χωρίς το Λαό δε γίνεται. Όχι μονάχα ο Λαός πρέπει να διαφωτισθεί πλατιά πάνω στα προβλήματα της ανοικοδόμησης, να τα κάνει κτήμα του και με την πολύπλευρη εργασία του να τους δώσει την ουσιαστική λύση εκείνη που υπαγορεύουν τα συμφέροντά του, αλλά και από την οργανική άποψη, πρέπει ο Λαός να πάρει στα χέρια του και ν’ ασκήσει ο ίδιος όλες τις πολιτικές εξουσίες, να υπάρξει ο πραγματικά κυρίαρχος στη Χώρα του, ώστε ανεμπόδιστος από κάθε λογής κηδεμονία να μπορέσει υπεύθυνα να γίνει ο πρωταγωνιστής του ανοικοδομητικού έργου, παραμερίζοντας τις αντιλαϊκές δυνάμεις που επί ένα αιώνα τον μποδίσανε να λύσει τα προβλήματά του.
»2. Ανοικοδόμηση χωρίς Σχέδιο δε γίνεται. Πρέπει λοιπόν κοντά στην άλλη, τη γνωστή από το παλαιότερο νομικό εποικοδόμημα, τυπική νομιμότητα, να προβλέψει η νέα οργάνωση της Πολιτείας και μια καινούργια ουσιαστική νομιμότητα, πρέπει δηλ. οι πράξεις όλων και ξεχωριστά των διοικητικών οργάνων της πολιτείας να συμπολιτεύονται προς τους σκοπούς και να τείνουν προς την πραγμάτωση του δοσμένου κάθε φορά κρατικού σχεδίου, που κι’ αυτό φυσικά δεν πρόκειται νάναι επιταγή από τα πάνω, έξω από τη θέληση του Λαού, ίσα ίσα θα είναι το προϊόν μιας συντονισμένης ομαδικής επεξεργασίας όλων των λαϊκών στρωμάτων, ειδικά οργανωμένων προς τον σκοπό αυτό, και θ’ ανταποκρίνεται προς τις άμεσες κάθε φορά ανάγκες του, και του Λαού έργο θάναι και η πραγματοποίηση του Κρατικού Σχεδίου και ο έλεγχος και η επαλήθευση της πορείας προς αυτήν. Όμως από τη στιγμή που θα υπάρχει ένα κρατικό σχέδιο, κάθε ενέργεια των επί μέρους οργάνων, το σύνολο της κρατικής και κοινωνικής δραστηριότητας πρέπει να τείνει στην πραγμάτωσή του και κάθε παρέκκλιση απ’ αυτό θάχει σαν αποτέλεσμα την ακυρότητα της διοικητικής πράξης, όπως ακριβώς και κάθε παρέκκλιση από την τυπική νομιμότητα. Έτσι αποφεύγουμε τη σπατάλη έργου και την αλληλοεξουδετέρωση των προσπαθειών, αναπόφευκτες στους αναρχούμενους και γιαυτό σε τελευταία ανάλυση αντιοικονομικούς και επιζήμιους για το σύνολο αυτοσχεδιασμούς, που είναι το χαρακτηριστικό της “φιλελεύθερης” οικονομίας, όπου μοναδικό κίνητρο για κάθε ενέργεια είναι το ατομικό κέρδος.
»Η διοικητική νομοθεσία της ελεύθερης Ελλάδας και ξεχωριστά οι νόμοι για την αυτοδιοίκηση της Π.Ε.Ε.Α., και οι γενικές κατευθυντήριες γραμμές που εχάραξε το ψήφισμα των Κορυσχάδων, υπήρξαν πολύτιμα βοηθήματα στη σύνταξη και στη διατύπωση ακόμα της μελέτης αυτής. Αλήθεια ο ερευνητής των νομικών προβλημάτων της Λαϊκής Δημοκρατίας έχει πολλά να ωφεληθεί από την πλούσια πείρα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα κι από τα θαύματα που έκανε, κάτω από τις πιο δυσμενείς συνθήκες, στον τομέα της διοίκησης και ειδικά της αυτοδιοίκησης ο Λαός, μόλις μπόρεσε να πάρει στα χέρια του την εξουσία που του ανήκει.
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
