Tι βρίσκεται πίσω από τον κακόηχο και σχεδόν ακατάληπτο όρο που ο υπεράνω αντικαπιταλιστικής υποψίας Γουόρεν Μπάφετ έχει χαρακτηρίσει «χρηματοπιστωτικό όπλο μαζικής καταστροφής» και η Ε.Ε. έχει δαιμονοποιήσει ως ενσάρκωση του κακού που μας βρήκε;
Βρίσκονται πάνω από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια επενδυμένα σε μετοχές, ομόλογα, νομίσματα και μέταλλα, αλλά με όρους και κινήσεις που μόνο οι διαχειριστές τους γνωρίζουν.
Το πρώτο αμοιβαίο κεφάλαιο αντιστάθμισης κινδύνου (όπως είναι η ελληνική απόδοση του όρου «hedge fund») δημιουργήθηκε το 1949, στις ΗΠΑ. Αλλά αυτό το απόλυτο σπορ της κερδοσκοπίας γνώρισε ακμή από τη δεκαετία του ’90 και μετά. Η φιλοσοφία των κεφαλαίων αυτών είναι να μειώνουν τον επενδυτικό κίνδυνο, να επιτυγχάνουν τις μέγιστες δυνατές αποδόσεις και να έχουν ελάχιστη εξάρτηση από τις άλλες «ρυθμισμένες» αγορές και την πορεία τους.
Κεφάλαια δικά τους δεν έχουν, ωστόσο, οι επενδυτές, που εμπιστεύονται τα χρήματά τους, είναι υποχρεωμένοι να δίνουν στους διαχειριστές τους 1%-2% του κεφαλαίου τους ως προμήθεια και «αμοιβή» 15%-30% από τα κέρδη. Καθόλου κακή μπίζνα με τα λεφτά των άλλων – μεταξύ των οποίων βρίσκονται πλέον και «καθωσπρέπει» τράπεζες, αλλά ακόμη και συνταξιοδοτικά ταμεία. Ειδικά στις ΗΠΑ, τα μισά επενδυόμενα κεφάλαια (περίπου 500 δισ. δολάρια) είναι λεφτά ασφαλισμένων μισθωτών. Αυτή η κορυφαία έκφραση του παρασιτικού καπιταλισμού, που αποφέρει αποδόσεις μέχρι και 35% το χρόνο, αλλά ευθύνεται και για τις μεγαλύτερες χρηματοπιστωτικές κρίσεις της τελευταίας εικοσαετίας (1992, κρίση λίρας, 2000 κρίση dot.com, 2007 χρηματοπιστωτική), ενοχοποιείται σήμερα και για την παγκόσμια κρίση χρέους. Λειτουργώντας σαν μια «αγορά πάνω από τις αγορές», τα μεγαλύτερα από τα περίπου 8.000 hedge funds, που λειτουργούν στον κόσμο (Σόρος, Πόλσον και ΣΙΑ), στοιχημάτισαν ταυτόχρονα σε ελληνική χρεοκοπία και πτώση του ευρώ έναντι του δολαρίου ένα ποσό, που, κατά ορισμένες εκτιμήσεις, φτάνει και το 1,5 τρισ. δολάρια.
Η Ε.Ε. (και περίπου ταυτόχρονα οι αμερικανικές Αρχές) «ανακάλυψε» ότι αυτή η αγορά, που δεν υποχρεούται να δηλώνει σε καμία Αρχή ακόμη και την ύπαρξή της, πρέπει να «ρυθμιστεί». Με πιστοποίηση των διαχειριστών της, πληροφορίες για τις κινήσεις των κεφαλαίων και υποχρέωση διατήρησης ενός ελάχιστου κεφαλαίου. Το Ευρωκοινοβούλιο θέλει να επιβάλει στα hedge funds, που επενδύουν στην Ε.Ε., ένα «ευρωπαϊκό διαβατήριο». Η Βρετανία, όπου έχουν την έδρα τους τα περισσότερα εκτός ΗΠΑ hedge funds, αντιδρά. Οι «επενδυτές» καταγγέλλουν «αποκλεισμό» των εκτός Ε.Ε. κεφαλαίων και «απειλούν» με φυγή στην Ασία. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. υπόσχονται ένα «χρυσό συμβιβασμό» μέχρι τον Ιούλιο, οπότε θα ληφθεί η τελική απόφαση.
Τι δηλοί αυτή η διελκυστίνδα; Ότι, ενώ συνεχίζεται η αιμορραγία του κοινωνικού πλούτου διά της πτώσης του ευρώ και ενώ, με πρωτοφανή αυταρχισμό, επιβάλλεται εξουθενωτική λιτότητα στις κοινωνίες, η ευρωκρατία διαβουλεύεται με τους δικηγόρους των κερδοσκόπων το περιτύλιγμα διαφάνειας με το οποίο θα ντυθούν τα ληστρικά τους δικαιώματα πάνω στον πλούτο των εθνών, ώστε να πάψουν να γκρινιάζουν οι λοιπές ανταγωνιστικές και –υποτίθεται- ρυθμισμένες αγορές.
Σάιλοκ
