Του Λουκά Αξελού. Διαβάζοντας εκ νέου, πριν από λίγες ημέρες, ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία το Παρελθόν και Παρόν του Αντόνιο Γκράμσι, στάθηκα σε ένα κείμενο που μου φάνηκε ιδιαίτερα εύστοχο και χαρακτηριστικό, αφού σε αυτό διέκρινα ένα πλήθος αναλογίες από τα συμβαίνοντα σήμερα στον τόπο μας, στα χρόνια του ΔΝΤ, της τρόικας και της κυβέρνησης των προθύμων.
Γράφει, λοιπόν, ο Αντόνιο Γκράμσι ότι στη διάρκεια του τριακονταετούς πολέμου, 45 Ούγγροι ιππείς είχαν στρατοπεδεύσει στη Φλάνδρα και επειδή ο πληθυσμός ήταν άοπλος και διεφθαρμένος, κατάφεραν να διοικούν τη χώρα τυραννικά για άλλους έξι μήνες.
Συνέβη, άραγε, αυτό μόνο στη Φλάνδρα;
Γράφει, λοιπόν, ο Αντόνιο Γκράμσι ότι στη διάρκεια του τριακονταετούς πολέμου, 45 Ούγγροι ιππείς είχαν στρατοπεδεύσει στη Φλάνδρα και επειδή ο πληθυσμός ήταν άοπλος και διεφθαρμένος, κατάφεραν να διοικούν τη χώρα τυραννικά για άλλους έξι μήνες.
Συνέβη, άραγε, αυτό μόνο στη Φλάνδρα;
Εγώ νομίζω ότι είναι δυνατόν, σε κάθε στιγμή, να παρουσιαστούν 45 Ούγγροι ιππείς εκεί που οι πολίτες μετατρέπονται σε μάζα απολίτικων πληθυσμών που, διασκορπισμένοι και κλεισμένοι στο καβούκι τους, περιορίζονται στην εργασία για την επιβίωση, στα παρακάλια, την παραίτηση και τον εκμαυλισμό, μην έχοντας έτσι τη δυνατότητα να αντισταθούν και να αναχαιτίσουν τους διάφορους επιδρομείς-καταληψίες της διοικήσεως του κράτους.
Κι όμως, αν και αυτό αποτελεί μια πραγματικότητα, εν τούτοις στους περισσότερους φαίνεται ότι είναι αδύνατον μια κατάσταση σαν αυτή των 45 Ούγγρων ιππέων να επαναληφθεί ιστορικά.
Πίσω από αυτή τη δυσπιστία θα πρέπει να διακρίνουμε έναν εφησυχασμό, μια παραίτηση που ζευγαρώνει με μια δόση «λαϊκού δόλου» και παίρνει τα χαρακτηριστικά της επιτηδευμένης πολιτικής αφέλειας.
Όλοι, και προπάντων οι αριστεροί, θέλουμε να φανταζόμαστε ότι ο λαός πάντα αντιδρά και πάντα αντιστέκεται ενάντια στους τυράννους και καταπιεστές του. Κι όμως, πόσο μισή αλήθεια είναι αυτό! Δεν αποτελεί μια στυφή διαπίστωση η προσγείωση στην πραγματικότητα που μας δείχνει ότι σχεδόν πάντα μια ενεργητική και καλά οργανωμένη μειοψηφία κονιορτοποιεί αυτό που ονομάζουν ορισμένοι μάζα σε χιλιάδες ή και εκατομμύρια άτομα, χωρίς θέληση και προσανατολισμό; Ότι οι πλειοψηφίες παρακολουθούν και υποτάσσονται παθητικά σε εκείνη τη μειοψηφία που μπορεί να επιδείξει αποφασιστικότητα, δύναμη, αποτελεσματικότητα και αναισθησία;
Τι άλλο, λοιπόν, από μια τέτοια ιστορία 45 Ούγγρων ιππέων είναι η σημερινή άλωσή μας από τους κοστουμαρισμένους κονκισταδόρες της τρόικας; Και τι άλλο από την κονιορτοποιημένη μάζα που περιορίζεται στη βαθμιαία συρρίκνωση είναι ένας κόσμος ολόκληρος που, κατ’ εξακολούθησιν, αρνείται να έρθει σε επαφή με την πραγματικότητά του, εναποθέτοντας -εξ αντικειμένου- τη μοίρα του σε μιαν ανάλγητη κυβέρνηση «μειωμένης κυριαρχίας»;
Μήπως, τελικά, ήρθε η ώρα να δούμε τα πράγματα διαφορετικά; Μήπως μια ρεαλιστική οπτική που γνωρίζει τις δυσκολίες που παρουσιάζει η οργάνωση μιας συλλογικής θέλησης και δράσης θα πρέπει να πείσει (με το προσωπικό της παράδειγμα πριν απ’ όλα) τον μουδιασμένο και σε κατάσταση παραλυσίας ελληνικό λαό ότι τα κάστανα δεν βγαίνουν μόνα τους από τη φωτιά;
Κι όμως, αν και αυτό αποτελεί μια πραγματικότητα, εν τούτοις στους περισσότερους φαίνεται ότι είναι αδύνατον μια κατάσταση σαν αυτή των 45 Ούγγρων ιππέων να επαναληφθεί ιστορικά.
Πίσω από αυτή τη δυσπιστία θα πρέπει να διακρίνουμε έναν εφησυχασμό, μια παραίτηση που ζευγαρώνει με μια δόση «λαϊκού δόλου» και παίρνει τα χαρακτηριστικά της επιτηδευμένης πολιτικής αφέλειας.
Όλοι, και προπάντων οι αριστεροί, θέλουμε να φανταζόμαστε ότι ο λαός πάντα αντιδρά και πάντα αντιστέκεται ενάντια στους τυράννους και καταπιεστές του. Κι όμως, πόσο μισή αλήθεια είναι αυτό! Δεν αποτελεί μια στυφή διαπίστωση η προσγείωση στην πραγματικότητα που μας δείχνει ότι σχεδόν πάντα μια ενεργητική και καλά οργανωμένη μειοψηφία κονιορτοποιεί αυτό που ονομάζουν ορισμένοι μάζα σε χιλιάδες ή και εκατομμύρια άτομα, χωρίς θέληση και προσανατολισμό; Ότι οι πλειοψηφίες παρακολουθούν και υποτάσσονται παθητικά σε εκείνη τη μειοψηφία που μπορεί να επιδείξει αποφασιστικότητα, δύναμη, αποτελεσματικότητα και αναισθησία;
Τι άλλο, λοιπόν, από μια τέτοια ιστορία 45 Ούγγρων ιππέων είναι η σημερινή άλωσή μας από τους κοστουμαρισμένους κονκισταδόρες της τρόικας; Και τι άλλο από την κονιορτοποιημένη μάζα που περιορίζεται στη βαθμιαία συρρίκνωση είναι ένας κόσμος ολόκληρος που, κατ’ εξακολούθησιν, αρνείται να έρθει σε επαφή με την πραγματικότητά του, εναποθέτοντας -εξ αντικειμένου- τη μοίρα του σε μιαν ανάλγητη κυβέρνηση «μειωμένης κυριαρχίας»;
Μήπως, τελικά, ήρθε η ώρα να δούμε τα πράγματα διαφορετικά; Μήπως μια ρεαλιστική οπτική που γνωρίζει τις δυσκολίες που παρουσιάζει η οργάνωση μιας συλλογικής θέλησης και δράσης θα πρέπει να πείσει (με το προσωπικό της παράδειγμα πριν απ’ όλα) τον μουδιασμένο και σε κατάσταση παραλυσίας ελληνικό λαό ότι τα κάστανα δεν βγαίνουν μόνα τους από τη φωτιά;
Σχόλια
