«Το μόνο τους σχέδιο είναι να καταλάβουν το σερβικό κοινοβούλιο, τη Ραδιοτηλεόραση της Σερβίας, και να περικυκλώσουν το κτίριο της Προεδρίας ώστε να με αναγκάσουν να υπογράψω για μια μεταβατική κυβέρνηση. Θα πρέπει να με σκοτώσουν, διότι δεν θα παραδώσω τη χώρα στους απατεώνες».
[Ομιλία του Βούτσιτς σε συνεδρίαση του κυβερνώντος κόμματος]
Η σημερινή ημέρα θα είναι κρίσιμη για το μέλλον της Σερβίας, καθώς αναμένεται μεγάλη αντικυβερνητική κινητοποίηση. Η φιλοδυτική αντιπολίτευση στηρίζει τους διαδηλωτές σε μια περίοδο σφοδρών εθνικών εντάσεων στην περιοχή, στις οποίες υπάρχει άμεση εμπλοκή του σερβικού στοιχείου. Τις εντάσεις καλλιεργεί, μεταξύ άλλων, ο Κοσοβάρος πρωθυπουργός Κούρτι αυξάνοντας –με την υποστήριξη των διεθνών συμμάχων του– την πίεση στη σερβική μειονότητα, η οποία δεν αποδέχεται την κοσοβάρικη κυριαρχία. Την ίδια στιγμή κλιμακώνεται η αντιπαράθεση και στη Βοσνία, καθώς το σερβοβοσνιακό στοιχείο αντιδρά στις ευρωπαϊκής κοπής απειλές και τιμωρίες με προετοιμασίες για απόσχιση από το συνομοσπονδιακό μόρφωμα.
Σε αυτό το αβέβαιο φόντο, και χωρίς βέβαια να ανακοινώνει τις προθέσεις της για ένα γεγονός τύπου Μαϊντάν «κι όπου βγει», η φιλοδυτική αντιπολίτευση κοντράρεται με την κυβέρνηση του Βούτσιτς – ο οποίος με τη σειρά του προειδοποιεί ότι οι αντίπαλοί του μεθοδεύουν ένα πραξικόπημα ανατροπής του, και προβάλλει τη συντριπτική υπεροχή του στα εθνικά ζητήματα. Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις ξεκίνησαν από τον περασμένο Νοέμβριο, με αφορμή την κατάρρευση της στέγης του «ανακαινισμένου» σιδηροδρομικού σταθμού στο Νόβι Σαντ (15 νεκροί). Και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, παρά τη γρήγορη σύλληψη των υπευθύνων και τις παραιτήσεις του προέδρου των σιδηροδρόμων, των δύο αρμόδιων υπουργών (που διώχθηκαν και ποινικά), και τελικά και του Σέρβου πρωθυπουργού.
Τι διακυβεύεται
Οπωσδήποτε τα αιτήματα των διαδηλωτών «ξεχνούν» τα εθνικά ζητήματα – που έχουν πάντα βαρύνουσα σημασία στην τελική στάση της πλειοψηφίας των Σέρβων. Αυτή τη στιγμή δεν διαφαίνεται αν η λαϊκή βάση στην οποία στηρίζεται ο Σέρβος πρόεδρος Βούτσιτς (κυρίως λόγω της στάσης του σε αυτά τα εθνικά ζητήματα και της υποστήριξης μιας γραμμής ουδετερότητας στην εξωτερική πολιτική) θα κινητοποιηθεί ενεργητικά υπέρ του σε περίπτωση «Μαϊντάν». Διότι είναι σαφές ότι η φιλοδυτική αντιπολίτευση αποσκοπεί να ικανοποιήσει το… πάγιο αίτημα της Ε.Ε. για «ευθυγράμμιση» του Βελιγραδίου: αποδοχή των τετελεσμένων στο Κόσοβο, εγκατάλειψη των Σερβοβόσνιων, και κυρίως εγκατάλειψη της ουδετερότητας έναντι της Μόσχας.
Όμως, μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Τραμπ, και η αντιπολίτευση πονοκεφαλιάζει λόγω της όξυνσης των εσωτερικών αντιφάσεων της Δύσης. Αυτές υπογραμμίζονται από τα επενδυτικά σχέδια της οικογένειας Τραμπ στη Σερβία, όπως και από την υπόσχεση Τραμπ να ξαναχτίσει το κτίριο της Σερβικής Ραδιοτηλεόρασης, που καταστράφηκε από τους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς το 1999. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η νέα επίσκεψη του υιού Τραμπ στο Βελιγράδι τώρα, παραμονές της αντικυβερνητικής διαδήλωσης, και η θερμή συνάντησή του με τον Βούτσιτς. Όλα αυτά φέρνουν πολύ κοντά στη Σερβία το νέο σκηνικό αντιπαράθεσης των ΗΠΑ με την ευρωκρατία…
Καλές προθέσεις…
Με δυο λόγια, οι διαδηλώσεις (των οποίων τους καρπούς ελπίζει να δρέψει η φιλοδυτική αντιπολίτευση) προβάλλουν κοινωνικά αιτήματα, στα οποία το μπλοκ του Βούτσιτς αντιπαραβάλλει την αριστοτεχνική ικανότητά του να ελίσσεται σε ένα χαοτικό και συγκρουσιακό διεθνές περιβάλλον, προστατεύοντας έτσι την κυριαρχία της Σερβίας και τους σερβικούς πληθυσμούς. Τι θα βαρύνει περισσότερο την κρίσιμη στιγμή, είναι ερώτημα. Πάντως το επιχείρημα του «βιρτουόζου» Βούτσιτς είναι πραγματικό, αφού και με τον τραμπισμό χαριεντίζεται, και στη Μόσχα ετοιμάζεται να πάει για την παρέλαση της νίκης, και με την Ε.Ε. δεν κόβει τις γέφυρες, παρά τις προκλήσεις της ευρωκρατίας.
Τα δίκαια αιτήματα των διαδηλωτών ενάντια στη διαφθορά της σερβικής ελίτ μπορεί να μην κηλιδώνονται από μια χονδροειδή ταύτιση με τη δυτική πλευρά. Ποιος ευνοείται όμως από αυτή τη ρωγμή που διαπλατύνθηκε στη Σερβία; Έτσι κι αλλιώς ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις και για τις δυο πλευρές…
