Επιβεβαιώθηκαν οι εκτιμήσεις ότι ο Τραμπ θα απαλλαχθεί από τις κατηγορίες που του προσήψαν οι Δημοκρατικοί στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου πλειοψηφούν οριακά: η Γερουσία, όργανο με ρεπουμπλικανική πλειοψηφία και αρμόδιο να εξετάζει ως «ειδικό δικαστήριο» τέτοιες υποθέσεις που του παραπέμπει η Βουλή, απέρριψε ως αβάσιμες τις κατηγορίες για κατάχρηση εξουσίας και παρακώλυση της λειτουργίας του Κογκρέσου (του ανώτατου δηλαδή νομοθετικού σώματος των ΗΠΑ, που συγκροτείται από τη Βουλή και τη Γερουσία). Έτσι το όνειρο των Δημοκρατικών για καθαίρεση του Αμερικανού προέδρου εξαϋλώθηκε με οδυνηρό γι’ αυτούς τρόπο, αν και τις τελευταίες εβδομάδες διάφοροι πολέμιοι του Τραμπ έλπιζαν ότι θα κερδηθούν οι 3-4 Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές που ήταν απαραίτητοι για να αλλάξει ο συσχετισμός.
Τελικά, μόνο ο Μιτ Ρόμνεϊ υποστήριξε την κατηγορία περί κατάχρησης εξουσίας – η οποία βασιζόταν στον εκβιασμό που κατηγορούνταν ότι άσκησε ο Τραμπ στον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι, απειλώντας τον με αναστολή της αμερικανικής βοήθειας σε περίπτωση που δεν ερευνούσε τις παράνομες επιχειρηματικές δραστηριότητες του γιου του Τζο Μπάιντεν (ενός από τους επικρατέστερους Δημοκρατικούς προεδρικούς υποψηφίους) στο Κίεβο. Η πορεία προς την απαλλαγή του Τραμπ είχε ήδη διαφανεί από το γεγονός ότι η ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στη Γερουσία απέρριψε όλα τα αιτήματα των Δημοκρατικών για κλήση κρίσιμων μαρτύρων που αναμενόταν να ενισχύσουν το κατηγορητήριο. Και οι διαρροές περιορίστηκαν στον Ρόμνεϊ…
Από την πλευρά του ο Τραμπ πανηγύρισε την απόφαση που τον δικαιώνει με τον αγαπημένο του τρόπο, δηλαδή με τιτιβίσματα στο twitter: στο πρώτο προέβλεπε ότι θα εκλέγεται πρόεδρος όσο ζει, και ότι ο τραμπισμός(!) θα επιζήσει και μετά τον ίδιο, και στο δεύτερο εξαπέλυσε προσβολές και απειλές κατά του αποστάτη Ρόμνεϊ. Προχθές Πέμπτη, μία ημέρα μετά την απαλλαγή του, παραβρέθηκε σε ένα «εθνικό πρωινό προσευχής» στην Ουάσιγκτον, όπου το κλίμα που επικράτησε δεν ήταν διόλου… χριστιανικό: «προσευχόμενος» από βήματος, ο Αμερικανός πρόεδρος αποκάλεσε άτιμους και διεφθαρμένους όσους τον κατηγόρησαν, κοιτώντας προς την πρόεδρο της Βουλής Νάνσι Πελόζι – που κι αυτή του είχε δώσει τις… ευχές της μετά την αποτυχία των Δημοκρατικών στη Γερουσία, αποκαλώντας τον «απειλή για τη δημοκρατία». Ήδη την Τρίτη, αντιδρώντας στην άρνηση του Τραμπ να της δώσει το χέρι του πριν αρχίσει την ετήσια ομιλία του για την «κατάσταση του Έθνους», η Πελόζι έσκισε επιδεικτικά, ενώπιον των τηλεοπτικών καμερών, το κείμενο της ομιλίας.
Μέτρια η επίδραση της δίκης στο προεκλογικό κλίμα
Από την άλλη, αυτή καθαυτή η παραπομπή του Αμερικανού προέδρου με κατηγορίες που, αν εγκρίνονταν, θα οδηγούσαν στην καθαίρεσή του (για τρίτη μόνο φορά στους δυόμιση σχεδόν αιώνες που υπάρχουν οι ΗΠΑ) δείχνει το βάθος του χάσματος μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων παρατάξεων της αμερικανικής άρχουσας τάξης και των αντίθετων πολιτικών που καθεμιά προτείνει σαν τρόπο ανάκτησης της αμερικανικής ηγεμονίας και ισχύος. Ο ιδιότυπος αυτός εμφύλιος δεν κοπάζει ούτε στιγμή, παρόλο που γίνεται όλο και πιο εμφανές στη διεθνή αρένα το διαρκές αδυνάτισμα της πάλαι ποτέ αμερικανικής μονοκρατορίας. Ακόμη και η στιγμιαία εισπήδηση του Ρεπουμπλικανού Ρόμνεϊ στο στρατόπεδο των κατηγόρων του Τραμπ, αν και ανεπαρκής για την ευόδωση των σχεδίων των Δημοκρατικών, δείχνει την οξύτητα της αντιπαράθεσης και το πώς αυτή διαπερνά ακόμη και τμήματα του ρεπουμπλικανικού κατεστημένου (ήταν η πρώτη φορά που γερουσιαστής της προεδρικής παράταξης υπερψήφισε κατηγορίες εναντίον Αμερικανού προέδρου). Την ίδια στιγμή, η απαλλαγή του Τραμπ υπογραμμίζει τον ολοένα και μεγαλύτερο έλεγχο που ασκεί στο κόμμα του, όπου οι περισσότεροι επικριτές του παραμένουν πλέον σιωπηλοί, φοβούμενοι ότι η βάση τους θα τους τιμωρήσει στις κάλπες εάν στραφούν εναντίον του Αμερικανού προέδρου.
Η παραπομπή του Αμερικανού προέδρου δείχνει το βάθος του χάσματος μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων παρατάξεων της αμερικανικής άρχουσας τάξης και των αντίθετων πολιτικών που καθεμιά προτείνει σαν τρόπο ανάκτησης της αμερικανικής ηγεμονίας και ισχύος
Εν πάση περιπτώσει, το αποτέλεσμα ήταν «οι Δημοκρατικοί να απομείνουν με τις κριτικές τους, και ο Τραμπ να κρατήσει την κυβέρνηση και την προεδρία»*. Μένει βέβαια να ειδωθεί το πώς και πόσο θα επηρεάσει όλη αυτή η διαδικασία τον προεκλογικό αγώνα και τελικά το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών. Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις πάντως ο Τραμπ πετυχαίνει τα υψηλότερα ποσοστά αποδοχής του από τότε που ανέλαβε την προεδρία! Μέχρι τον ερχόμενο Νοέμβριο, οπότε και οι Αμερικανοί θα πάνε στις κάλπες, θα μεσολαβήσουν σίγουρα αρκετά ακόμη επεισόδια, τόσο εντός των ΗΠΑ όσο και διεθνώς, που θα συν-επηρεάσουν την έκβαση της επικείμενης εκλογικής μάχης. Η παραπομπή του Τραμπ (όπως εξάλλου και η απαλλαγή του από τις κατηγορίες), όσο κι αν προβλήθηκε από τα ΜΜΕ, φαίνεται ότι δεν θα αποτελέσει τον καθοριστικό παράγοντα για το τι θα κάνουν οι ψηφοφόροι τον Νοέμβριο. Άλλα θέματα, και οι διαφορετικές και αντιφατικές απαντήσεις που δίνει καθένα από τα δύο στρατόπεδα σε αυτά (γεωπολιτικό αδυνάτισμα των ΗΠΑ, εμπλοκή σε διεθνείς συγκρούσεις, συνθήκες διαβίωσης κ.λπ.), φαίνεται ότι θα είναι τα αποφασιστικά κριτήρια ψήφου.
Θολή εικόνα στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών
Την ίδια στιγμή που αποφασιζόταν η απαλλαγή του Τραμπ, στην εσωκομματική αντιπαράθεση των Δημοκρατικών για το προεδρικό χρίσμα η εικόνα φλουτάρει. Ο θεωρούμενος επικρατέστερος υποψήφιος, ο «μετριοπαθής» Τζο Μπάιντεν (τον οποίο στηρίζουν δυναμικοί συστημικοί παράγοντες που το 2016 είχαν επιβάλει ως υποψήφια πρόεδρο την Χίλαρι Κλίντον), φαίνεται να χάνει έδαφος από πιο ριζοσπαστικές υποψηφιότητες: τον Μπέρνι Σάντερς, που απείλησε την υποψηφιότητα της Κλίντον το 2016 και παραμένει κόκκινο πανί για το βαθύ κράτος του κομματικού μηχανισμού των Δημοκρατικών, τον Πιτ Μπούτιτζιτζ, που προβάλει τις επιτυχίες του ως δήμαρχος μιας μικρής πόλης της Ιντιάνα αλλά και την ταυτότητα του ομοφυλόφιλου, και την γερουσιαστή Ελίζαμπεθ Γουόρεν, που υπό τον όρο «Οικονομικός Πατριωτισμός» υποστηρίζει ένα πρόγραμμα πολυποίκιλης ενίσχυσης και κοινωνικής προστασίας των εργαζόμενων και μικρομεσαίων στρωμάτων.
Έτσι στις επεισοδιακές (λόγω «τεχνικών δυσκολιών») προκριματικές εκλογές για Δημοκρατικούς εκλέκτορες στην Αιόβα –το αποτέλεσμα των οποίων επηρεάζει και τις προσεχείς αναμετρήσεις στο Νιου Χαμσάιρ, τη Νεβάδα κ.λπ.– ο Μπάιντεν ήρθε τέταρτος και καταϊδρωμένος με μόλις 15,8%. Στην πρώτη θέση ισοψηφούν με 26,2% οι Σάντερς και Μπούτιτζιτζ, και τρίτη έρχεται η Γουόρεν με 18,3%. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν πρώτο τον Σάντερς στο Νιου Χαμσάιρ, όπου οι προκριματικές εκλογές διεξάγονται την ερχόμενη Τρίτη, ενώ φαίνεται να απειλεί την αναμενόμενη πρωτιά του Μπάιντεν και στη Νεβάδα το μεθεπόμενο Σάββατο. Εν τέλει, η αντιτραμπική πτέρυγα της αμερικανικής άρχουσας τάξης έχει έναν κάθε άλλο παρά εύκολο δρόμο μπροστά της στην προσπάθεια να απαλλαγεί από τον… «διά βίου» Αμερικανό πρόεδρο και τις πολιτικές του.
* Έτσι συνόψισε την ολοκλήρωση της δίκης του Τραμπ από τη Γερουσία ο καθηγητής Τζέιμς Πέτρας μιλώντας αυτήν την εβδομάδα σε εκπομπή του ραδιοσταθμού Cx36 του Μοντεβιδέο (Ουρουγουάη).
Το αμερικανικό φθινόπωρο
Οι εξελίξεις σε μια σειρά ανοιχτά μέτωπα του πλανήτη υποδεικνύουν ένα διαρκές αδυνάτισμα της ισχύος και της επιρροής των ΗΠΑ, που κι αυτό είναι μέρος της γενικότερης φθοράς της Δύσης. Η Ουάσιγκτον, που μέχρι και τις αρχές του αιώνα επιδείκνυε την ικανότητά της να επιβάλει την πολιτική της και να «προασπίζει τα ζωτικά συμφέροντά της» και στην άλλη άκρη της γης, σήμερα εξαναγκάζεται σε «απεμπλοκές από αντιπαραγωγικά μέτωπα» και σε υποχρεωτικούς συμβιβασμούς με διεθνείς και περιφερειακές δυνάμεις που πρόσφατα ακόμη αντιμετώπιζε αλαζονικά. Χαρακτηριστική είναι η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, όπου η αμερικανική πολιτική τελικά «πέτυχε» την εδραίωση της Ρωσίας ως δύναμης που έχει καθοριστικό λόγο για τις παραπέρα εξελίξεις, ενώ ταυτόχρονα αναδείχθηκαν περιφερειακές δυνάμεις με αναβαθμισμένη επιρροή, και χάθηκε ο έλεγχος χωρών και περιοχών που σε μια προηγούμενη περίοδο είχαν περιέλθει βίαια υπό αμερικανική κατοχή. Εξίσου χαρακτηριστική είναι και η μέχρι στιγμής αδυναμία της Ουάσιγκτον να ξαναπειθαρχήσει την λατινοαμερικάνικη πίσω αυλή της, όπου οι όποιες επιτυχίες της ισοφαρίζονται από ανάλογες αποτυχίες – με πιο χτυπητό παράδειγμα τις μέχρι στιγμής ανεπιτυχείς απόπειρες ανατροπής του Μαδούρο στη Βενεζουέλα.
Με δυο λόγια, σε μια σειρά περιφερειακές συγκρούσεις οι ΗΠΑ και γενικότερα η Δύση δεν καταφέρνουν πια να υλοποιήσουν τους στόχους τους ή, στην καλύτερη περίπτωση, αρκούνται σε συμβιβασμούς για να αποφύγουν τα χειρότερα. Η αποδρομή τους επιδεινώνεται από την αδυναμία των δυτικών αρχουσών τάξεων να βρουν ένα στοιχειωδώς κοινό βηματισμό ώστε να επιχειρήσουν να ανακόψουν την πολύπλευρη κρίση που διαπερνά το δυτικό στρατόπεδο. Ακόμη χειρότερα, αυτή η αδυναμία έχει οδηγήσει σε μια ενδόρρηξη και αντιπαράθεση μεταξύ συστημικών πτερύγων της Δύσης, που στις ΗΠΑ παίρνει την ακραία μορφή ενός ιδιόμορφου εμφυλίου μεταξύ του μπλοκ του Τραμπ και των αντιπάλων του, ενώ στην Ευρώπη προκαλεί βαθιά ραγίσματα στην «ολοκλήρωση» της Ε.Ε. και βάζει ταφόπλακα στα οράματα για «αυτόνομο ρόλο». Βέβαια η γεωπολιτική φθορά των ΗΠΑ είναι ανισόμετρη, καθώς αυτές διατηρούν ένα οπλοστάσιο (και πιθανόν και ένα κατεστημένο) ικανό να τινάξει τον πλανήτη κυριολεκτικά στον αέρα. Το γεγονός αυτό επιτείνει τον κίνδυνο καταστροφικών συγκρούσεων, καθώς οι ελίτ δεν είναι διατεθειμένες να αποδεχθούν παθητικά τον γεωπολιτικό υποβιβασμό τους σε μία απλώς από τις βασικές δυνάμεις ενός υπό διαμόρφωση πολυπολικού κόσμου.
