«Οι περισσότεροι ιστορικοί θεωρούν ότι είναι η μεγαλύτερη μάχη όλου του πολέμου. Σταμάτησε τη γερμανική προέλαση μέσα στη Σοβιετική Ένωση και σημάδεψε τη στροφή του ρεύματος του πολέμου προς όφελος των Συμμάχων.» (Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα)
Στη Ρωσία γιόρτασαν πανηγυρικά τη νίκη του Κόκκινου Στρατού στο Στάλινγκραντ. Ήταν η πιο αποφασιστική, αυτή που άλλαξε την πορεία του πολέμου. Ο γερμανικός στρατός, που είχε καταλάβει ολόκληρη την Ευρώπη σε μερικές βδομάδες, συντρίφτηκε στο Στάλινγκραντ.
Υπολογίζονται σε δύο εκατομμύρια οι νεκροί και τραυματίες των αντιμαχομένων από τον Αύγουστο του 1942 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1943. Ο Χίτλερ, αφού είχε ταπεινώσει τους Ευρωπαίους, από τους οποίους οι μισοί και παραπάνω τον υποστήριζαν και πολλοί πολεμούσαν μαζί του, ήθελε να καταστρέψει τη Σοβιετική Ένωση γιατί ήταν κομμουνιστική και γιατί θεωρούσε τους Ρώσους υπανθρώπους όπως και τους άλλους λαούς της Σοβιετικής Ένωσης, από τους Εβραίους μέχρι τους Τατζίκους και τους Αζέρους. Όσοι επιζούσαν από τον μαζικό αφανισμό που εφαρμόστηκε με μεγάλη μεθοδικότητα και επιμονή σε όλα τα κατεχόμενα εδάφη, θα εργάζονταν ως δούλοι στους Άριους που ήταν η ανώτερη φυλή. Στην πραγματικότητα, οι Γερμανοί ήθελαν τα εδάφη και τις πρώτες ύλες της Ρωσίας.
Όταν ο Χίτλερ ανήγγειλε την «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα», πίστευε ότι θα κάνει περίπατο, όπως έκανε στη Γαλλία. Η Γαλλία ανήκε στις μεγάλες δυνάμεις, είχε αποικίες σε όλο τον κόσμο, ήταν από τους νικητές του Α΄ Παγκόσμιου Πόλεμου και αυτή που επέμεινε για την επιβολή των επαχθέστερων όρων σε βάρος της ηττημένης Γερμανίας. Όμως, η θεωρούμενη ως απροσπέλαστη αμυντική γραμμή Μαζινό υπερκεράστηκε σε τέσσερις βδομάδες. Η Ρωσία είχε δείξει από τον προηγούμενο παγκόσμιο πόλεμο ότι ήταν εξαντλημένη. Και η θεωρία ότι οι Ρώσοι και οι κομμουνιστές είναι untermenschen θα έκανε τη λεία ευκολότερη. Ο Χίτλερ εκτίμησε σωστά τις αδυναμίες της Ευρώπης, αλλά τελείως λαθεμένα τις δυνάμεις της Ανατολής.
Οι Σοβιετικοί μεταφέρανε σε χρόνο μηδέν τις πιο βαριές και σημαντικές τους βιομηχανίες από την ευρωπαϊκή τους πλευρά προς το βορρά και την ανατολή. Η παραγωγή τους αυξήθηκε κατακόρυφα όχι μόνο σε πολεμικά αεροπλάνα και τανκς, αλλά και σε σιτάρι. Οι γυναίκες, οι υπέροχες Ρωσίδες και Ουκρανές, ανέλαβαν τα τρακτέρ και έσπειραν και θέρισαν όλη τη στέπα, από το Ντονμπάς μέχρι το Καζαχστάν. Με πρώτη απ’ αυτές τις γυναίκες, το σύμβολο όλης της Σοβιετικής Ένωσης, την Παρασκευή! Ναι, την Παρασκευή «Πάσα» Αγγέλινα, την «Ηρωίδα της σοσιαλιστικής εργασίας», τρεις φορές εκλεγμένη βουλευτίνα στο Ανώτατο Σοβιέτ, Ελληνίδα από τους Έλληνες της Μαριούπολης, που η προτομή της βρίσκεται μπροστά στο πελώριο πολιτιστικό κέντρο που δεσπόζει στο Σταραμπέσεβο.
Αντιφασιστικό σύμβολο
Έτσι κερδήθηκε ο πόλεμος ενάντια στο φασισμό. Στο Στάλινγκραντ και στο Λένινγκραντ που άντεξε στην πολιορκία επί 900 μέρες (8 Σεπτ. 1941 – 27 Ιαν. 1944)! Ξεκίνησε ένα χρόνο πριν από τη μάχη στο Στάλινγκραντ και έληξε ένα χρόνο μετά τη νίκη στις όχθες του Βόλγα. Ενώ ο Κόκκινος Στρατός πολεμούσε ταυτόχρονα εναντίον των Ιαπώνων εισβολέων από τον Ειρηνικό, στην άλλη άκρη της Σοβιετικής Ένωσης.
Στην «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα», ο Χίτλερ χρησιμοποίησε 3,5 εκατομμύρια στρατιώτες (Γερμανούς, Ρουμάνους, Ούγγρους και Ιταλούς), 3.400 τανκς και 2.700 αεροπλάνα. Υπολόγιζε ότι σε δέκα βδομάδες θα καταλάμβανε το Λένινγκραντ, τη Μόσχα, την Κριμαία και με την Fall Blau, την «Γαλάζια επιχείρηση», θα έφτανε στον Καύκασο για να βάλει χέρι στα πετρέλαια.
Το σχέδιο προέβλεπε ότι η Κριμαία θα εποικιστεί από Γερμανούς που θα μεταφερθούν εκεί για να δημιουργήσουν μια αμιγή γερμανική επαρχία!
Αυτό το -χωρίς προηγούμενο ή επόμενο- έπος, οι δυτικές δεξαμενές σκέψεις, στα πανεπιστήμια, τις εφημερίδες, το Χόλιγουντ και την ιστοριογραφία, προσπάθησαν να το υποβαθμίσουν και να μεταφέρουν τα εύσημα της νίκης στους Άγγλους και τους Αμερικάνους, που και οι δύο μαζί δεν έφτασαν ούτε το ένα εκατομμύριο νεκρούς, την ώρα που η Σοβιετική Ένωση είχε απώλειες της τάξης των 25 έως 27 εκατομμυρίων πεσόντων!
Ειδικά στην περίπτωση του Στάλινγκραντ, βοήθησαν και οι ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης με τον Χρουστσόφ επικεφαλής οι οποίοι προκειμένου να εξαφανίσουν τη θετική πλευρά του Στάλιν, άλλαξαν το όνομα της πόλης, το 1961, επαναφέροντας το Βόλγκογκραντ. Μα, το Στάλινγκραντ ήταν το μεγαλύτερο μπραντ νέιμ του πολέμου, της νίκης ενάντια στον φασισμό, τον ευρωπαϊκό και τον ιαπωνικό. Σε κάτι αντίστοιχο, οι μουσουλμάνοι Οθωμανοί Τούρκοι δεν άλλαξαν επί πεντακόσια χρόνια το όνομα της χριστιανικής Κωνσταντινούπολης και η σοβιετική ηγεσία βιάστηκε να διαγράψει το Στάλινγκραντ. Είναι κι αυτό χαρακτηριστικό σημάδι της παρακμής του ΚΚΣΕ που οδήγησε στην καταστροφή του τεράστιου εγχειρήματος της Οκτωβριανής Επανάστασης. Μια προσβολή στη μνήμη των πεσόντων στρατιωτών και ένας βιασμός στη συλλογική αντιφασιστική κληρονομιά.
Όμως, πέρασαν 80 χρόνια από το Φλεβάρη του 1943 και το Στάλινγκραντ παραμένει παγκόσμιο σύμβολο συμβάλλοντας στον συνεχιζόμενο αγώνα εναντίον του φασισμού, όποια μορφή κι αν παίρνει στο διάβα του χρόνου.
*Ι. Στάλιν, Διαταγή αρ. 227, 28 Ιουλίου 1942.
