Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Το μεγαλύτερο παγόβουνο του κόσμου προσάραξε σε ρηχά νερά ανοιχτά του απομακρυσμένου βρετανικού νησιού Νότια Τζόρτζια, όπου ζουν εκατομμύρια πιγκουίνοι και φώκιες.
Το παγόβουνο, όπως γράφει το BBC, είναι περίπου διπλάσιο από το μέγεθος του Λονδίνου, φαίνεται να έχει κολλήσει και θα πρέπει να αρχίσει να διαλύεται στις νοτιοδυτικές ακτές του νησιού. Οι ψαράδες φοβούνται ότι θα αναγκαστούν να πολεμήσουν με τεράστια κομμάτια πάγου και αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει ορισμένους πιγκουίνους που τρέφονται στην περιοχή.
Αλλά οι επιστήμονες στην Ανταρκτική λένε ότι τεράστιες ποσότητες θρεπτικών συστατικών είναι κλειδωμένες μέσα στον πάγο και ότι καθώς λιώνει, θα μπορούσε να δημιουργήσει μια έκρηξη ζωής στον ωκεανό. Ο οικολόγος Mark Belchier, ο οποίος συμβουλεύει την κυβέρνηση της Νότιας Γεωργίας στον Ατλαντικό Ωκεανό είπε: «Εάν σπάσει, τα παγόβουνα που θα προκύψουν πιθανόν θα αποτελέσουν κίνδυνο για τα σκάφη, καθώς κινούνται στα τοπικά ρεύματα και θα μπορούσαν να περιορίσουν την πρόσβαση των σκαφών. Το γεγονός ότι “προσάραξε” στα ρηχά νερά το παγόβουνο είναι η τελευταία ανατροπή σε μια ιστορία σχεδόν 40 ετών που ξεκίνησε όταν ένα μεγάλο κομμάτι πάγου αποσπάστηκε από το Filchner-Ronne το 1986. Παρακολουθήσαμε τη διαδρομή του σε δορυφορικές φωτογραφίες από τον Δεκέμβριο, όταν τελικά απελευθερώθηκε αφού παγιδεύτηκε σε μια ωκεάνια δίνη. Για λίγες μέρες, φαινόταν ακόμη και να περιστρέφεται επί τόπου, πριν επιταχύνει στα μέσα Φεβρουαρίου ταξιδεύοντας με περίπου 48 χλμ την ημέρα.»
«Το μέλλον όλων των παγόβουνων είναι ότι θα πεθάνουν. Είναι πολύ περίεργο να βλέπουμε ότι το A23a έχει αντέξει τόσο πολύ και έχει χάσει μόνο το ένα τέταρτο της έκτασής του», δήλωσε ο καθηγητής Huw Griffiths, μιλώντας στο BBC News από το πολικό ερευνητικό πλοίο Sir David Attenborough που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην Ανταρκτική. Το Σάββατο, το παγόβουνο ύψους 300 μέτρων χτύπησε τη ρηχή υφαλοκρηπίδα, περίπου 50 μίλια (80 χιλιόμετρα) από τη στεριά και τώρα φαίνεται να έχει κολλήσει σταθερά σε εκείνο το σημείο.
«Πιθανότατα θα παραμείνει λίγο πολύ εκεί που είναι, μέχρι να σπάσουν τα κομμάτια», λέει ο καθηγητής Andrew Meijers από το British Antarctic Survey. Οι παλίρροιες θα κουνούν το παγόβουνο πάνω-κάτω, και σε όποιο σημείο ακουμπά την υφαλοκρηπίδα, θα κουνηθεί προς τα πίσω και προς τα εμπρός, διαβρώνοντας τον βράχο και τον πάγο.
Το 2004, ένα παγόβουνο στην περιοχή της Ross Sea επηρέασε την αναπαραγωγή των πιγκουίνων, προκαλώντας αύξηση στους θανάτους. Ωστόσο, οι ειδικοί πιστεύουν τώρα ότι τα περισσότερα από τα πουλιά και τα ζώα της Νότιας Γεωργίας δε θα έχουν την ίδια τύχη. Ορισμένοι πιγκουίνοι Μακαρόνι, που ψαρεύουν στην περιοχή που επηρεάζεται από το παγόβουνο, ενδέχεται να πληγούν λόγω μείωσης της τροφής, καθώς το παγόβουνο λιώνει και αναμιγνύει γλυκό νερό με το θαλασσινό, μειώνοντας την ποσότητα τροφής όπως το κριλ. Αυτό μπορεί να αναγκάσει τους πιγκουίνους να μετακινηθούν σε άλλες περιοχές για φαγητό, αυξάνοντας τον ανταγωνισμό για τροφή. Επιπλέον, ο πάγος μπορεί να κλείσει τα λιμάνια και να επηρεάσει την αλιευτική περίοδο.
Οι ΗΠΑ αναζητούν εναλλακτική λύση στο GPS
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Επικοινωνιών (FCC) ανακοίνωσε ότι αναζητά εναλλακτικές λύσεις πλοήγησης στη θέση του GPS, καθώς τα ύποπτα περιστατικά παρεμβολών δημιουργούν κινδύνους για τα αεροπλάνα.
«Το να συνεχίσουμε να βασιζόμαστε σε ένα σύστημα μάς αφήνει εκτεθειμένους», δήλωσε σύμφωνα με το Reuters ο πρόεδρος της FCC Μπρένταν Κερ. «Πρέπει να αναπτύξουμε εφεδρικές τεχνολογίες» είπε.
Σύμφωνα με το BBC, το τελευταίο τρίμηνο του 2024 καταγράφηκαν πάνω από 800 περιστατικά παρεμβολών στον εναέριο χώρο της Λιθουανίας, ενώ η Εσθονία και η Φινλανδία κατηγορούν ευθέως τη Ρωσία ότι παρεμβαίνει στα σήματα του GPS στα ανατολικά σύνορα του NATO.
Το σύστημα GPS αποτελείται από δεκάδες δορυφόρους που διαθέτουν ατομικά ρολόγια και ουσιαστικά μεταδίδουν διαρκώς την ώρα. Το πρόβλημα είναι ότι το GPS είναι ευάλωτο σε παρεμβολές από συσκευές που μεταδίδουν ψεύτικα δορυφορικά σήματα και μπορούν να υποχρεώσουν αεροπλάνα να αλλάξουν πορεία.
«Οι παραμβολές στο GPS έχουν το δυναμικό να υπονομεύσουν την οικονομική και εθνική ασφάλεια της χώρας. Και οι κίνδυνοι για το υφιστάμενο σύστημα όλο και μεγαλώνουν» είπε ο Καρ: Ο Ντόναλντ Τραμπ και ένας αριθμός γερουσιαστών ζητούν αλλαγές εδώ και χρόνια….
Πιθανότατα θα περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι την έγκριση νέων συστημάτων, τα οποία θα μπορούσαν να βασίζονται σε δέκτες με ενσωματωμένα ατομικά ρολόγια ή κβαντικές τεχνολογίες.
Εκτός από το αμερικανικό σύστημα GPS, άλλα συστήματα δορυφορικής πλοήγησης είναι το ευρωπαϊκό Galileo, το ρωσικό Glonass και το κινεζικό Beidu.
Εντοπίστηκε ο παλαιότερος γνωστός κρατήρας πρόσκρουσης μετεωρίτη
Ο παλαιότερος γνωστός κρατήρας πρόσκρουσης μετεωρίτη στη Γη, που χρονολογείται πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια, εντοπίστηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Curtin, στην Αυστραλία. Τα ευρήματα παρουσιάζονται σε δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications».
Η ερευνητική ομάδα διερεύνησε στρώματα πετρωμάτων στην τοποθεσία «North Pole Dome», μια περιοχή μεγάλου γεωλογικού ενδιαφέροντος στη δυτική Αυστραλία. Εντόπισε στοιχεία μιας μεγάλης πρόσκρουσης μετεωρίτη πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια.
Πριν από την ανακάλυψη αυτή, ο αρχαιότερος κρατήρας πρόσκρουσης που είχε εντοπιστεί ήταν ηλικίας 2,2 δισεκατομμυρίων ετών. Ο συνεπικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Τιμ Τζόνσον, από το Πανεπιστήμιο Curtin, σημειώνει ότι η ανακάλυψη αμφισβητεί σημαντικά τις προηγούμενες υποθέσεις για την αρχαία ιστορία του πλανήτη μας.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν τον κρατήρα χάρη στους χαρακτηριστικούς σχηματισμούς πετρωμάτων που δημιουργούνται μόνο υπό την έντονη πίεση μιας πρόσκρουσης μετεωρίτη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση υπολογίζεται ότι ο μετεωρίτης έπεσε στην περιοχή με ταχύτητα άνω των 36.000 χιλιομέτρων την ώρα. Ο κρατήρας που δημιουργήθηκε είχε πλάτος άνω των 100 χιλιομέτρων.
Ο καθηγητής του ίδιου Πανεπιστημίου, Κρις Κίρκλαντ, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, δηλώνει ότι η ανακάλυψη ρίχνει νέο φως στο πώς οι μετεωρίτες διαμόρφωσαν το πρώιμο περιβάλλον της Γης.
«Η αποκάλυψη αυτής της πρόσκρουσης και η εύρεση περισσότερων από την ίδια χρονική περίοδο θα μπορούσαν να εξηγήσουν πολλά για το πώς μπορεί να ξεκίνησε η ζωή, καθώς οι κρατήρες πρόσκρουσης δημιούργησαν περιβάλλοντα φιλικά προς τη μικροβιακή ζωή, όπως οι θερμές πηγές», εξηγεί.
Επίσης, συνεχίζει, «αναθεωρεί ριζικά την κατανόησή μας για τον σχηματισμό του φλοιού: η τεράστια ποσότητα ενέργειας από αυτή την πρόσκρουση θα μπορούσε να έχει παίξει ρόλο στη διαμόρφωση του πρώιμου φλοιού της Γης, ωθώντας ένα τμήμα του φλοιού της Γης κάτω από ένα άλλο ή αναγκάζοντας το μάγμα να ανέβει από τα βάθη του μανδύα της Γης προς την επιφάνεια».
Εξερράγη δοκιμαστική πτήση του Starship
Η τελευταία δοκιμαστική εκτόξευση του μεγαλοπυραύλου Starship κατέληξε σε μερική αποτυχία, καθώς το ανώτερο στάδιο εξερράγη στον αέρα για δεύτερη συνεχόμενη φορά, λίγα λεπτά μετά την επιτυχή ανάκτηση του προωθητικού πυραύλου. Δεν έγινε αμέσως γνωστό αν το σύστημα αυτοκαταστροφής του διαστημοπλοίου είχε ενεργοποιηθεί για να το ανατινάξει.
Ο πύραυλος ύψους 123 μέτρων (403 ποδών) εκτοξεύτηκε από το Τέξας. Η SpaceX έπιασε τον εκτοξευτήρα του πρώτου σταδίου πίσω στην εξέδρα με γιγαντιαίους μηχανικούς βραχίονες, αλλά οι κινητήρες του διαστημικού σκάφους στην κορυφή άρχισαν να σβήνουν καθώς κατευθυνόταν ανατολικά για μια ελεγχόμενη είσοδο πάνω από τον Ινδικό Ωκεανό. Το Starship έφτασε σε ύψος σχεδόν 150 χιλιομέτρων (90 μιλίων) πριν εμφανιστεί το πρόβλημα και πριν μπορέσουν να αναπτυχθούν τέσσερις εικονικοί δορυφόροι. Δεν ήταν άμεσα σαφές πού κατέπεσε, αλλά εικόνες φλεγόμενων συντριμμιών καταγράφηκαν από τη Φλόριντα, μεταξύ άλλων κοντά στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ, και αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο.
Η SpaceX επιβεβαίωσε αργότερα ότι το διαστημικό σκάφος υπέστη «μια ταχεία απρογραμμάτιστη αποσυναρμολόγηση» κατά τη διάρκεια της πυροδότησης του κινητήρα ανόδου. «Η ομάδα μας άρχισε αμέσως τον συντονισμό με τους αξιωματούχους ασφαλείας για την εφαρμογή των προσχεδιασμένων αντιδράσεων έκτακτης ανάγκης», ανέφερε η εταιρεία σε δήλωση που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο.
Η NASA έχει δεσμεύσει το Starship για την προσεδάφιση των αστροναυτών της στο φεγγάρι αργότερα αυτή τη δεκαετία.
