Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία αποδοκιμάζει έντονα τη νέα Ρυθμιστική Απόφαση για το κυνήγι και πλέον ανησυχεί σοβαρά για τις προθέσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για τη βιοποικιλότητα μετά από αυτό το ιστορικό πισωγύρισμα. Με την απόφαση που εκδόθηκε στις 16 Αυγούστου, το ΥΠΕΝ όχι μόνο αγνόησε τις τεκμηριωμένες προτάσεις της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και άλλων περιβαλλοντικών φορέων, αλλά ενέδωσε σε πρωτοφανή βαθμό στις απαιτήσεις της κυνηγετικής συνομοσπονδίας.
Σε μια άνευ προηγουμένου οπισθοδρόμηση, η νέα Ρυθμιστική επιτρέπει το κυνήγι όλων των θηρεύσιμων υδρόβιων πουλιών μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου! Με άλλα λόγια, ενώ με την προηγούμενη απόφαση τα υδρόβια πουλιά μπορούσαν να κυνηγηθούν μέχρι τις 31/1, με μόνη εξαίρεση το κυνήγι τριών ειδών (Φαλαρίδα, Σφυριχτάρι και Ψαλίδα) μέχρι τις 10/2, πλέον όλα τα υδρόβια θα θηρεύονται μέχρι το τέλος του πρώτου δεκαημέρου του Φεβρουαρίου. Το πρόβλημα που προκαλείται εξαιτίας της παράτασης της ημερομηνίας λήξης είναι σοβαρό διότι εκείνη την εποχή τα υδρόβια πουλιά έχουν εισέλθει στη φάση της προ-αναπαραγωγικής μετανάστευσης και το κυνήγι έχει πολύ δυσμενείς επιπτώσεις σε αυτά τα είδη.
Το δεύτερο σοβαρότατο θέμα αφορά το παγκοσμίως απειλούμενο Τρυγόνι, η παύση της θήρας του οποίου είναι απολύτως απαραίτητη, προκειμένου να συμβάλει και η χώρα μας στη διεθνή προσπάθεια για την ανάκαμψη του άλλοτε κοινού αυτού είδους, του οποίου οι πληθυσμοί μειώνονται πλέον ραγδαία. Ωστόσο, η φετινή Ρυθμιστική Απόφαση είναι μια «φωτοτυπική» επανάληψη των όσων προέβλεπε η περσινή, επιτρέποντας την ίδια ημερήσια και συνολική κάρπωση (δηλαδή 6 Τρυγόνια ανά κυνηγό ανά ημερήσια έξοδο και συνολικά ετήσιο εθνικό όριο κάρπωσης 120.000 Τρυγόνια!). Υπενθυμίζεται ότι η ευρωπαϊκή επιτροπή έχει προβεί σε ισχυρές συστάσεις για παύση της θήρας του Τρυγονιού σε όλα τα κράτη-μέλη προκειμένου να διασφαλιστεί η επιβίωση και ανάκαμψη του είδους που παρουσιάζει πτωτική τάση της τάξης του 33% από το 2000 στον κεντροανατολικό μεταναστευτικό διάδρομο στον οποίο ανήκει και η Ελλάδα. Βλέπουμε λοιπόν ότι τώρα που η επιβίωση του Τρυγονιού βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, το ΥΠΕΝ επιλέγει να προβεί σε ένα ακόμα βήμα προς την εξαφάνισή του.
Ορνιθολογική Εταιρεία
Αιολική ενέργεια στα πανιά μας!
Από το διαδίκτυο μαθαίνουμε ότι δυο ιαπωνικές εταιρείες σε συνεργασία με ένα πανεπιστήμιο προχώρησαν στο Wind Hunter Project, δηλαδή σε ένα σχέδιο αξιοποίησης του ανέμου από πλοίο, που θα χρησιμοποιεί αιολική ενέργεια και θα παράγει υδρογόνο από θαλασσινό νερό.
Η ιδέα της αξιοποίησης αιολικής ενέργειας για την κίνηση των πλοίων δεν είναι ιδιαίτερα νέα. To 1983 οι Sunday Times του Λονδίνου παρουσίαζαν ένα ιστιοφόρο «νέου τύπου», μήκους 32 μέτρων και πλάτους 8,5, με πανιά από νήματα πολυεστέρα και σκαρί με επένδυση χάλυβα, χωρητικότητας 10.000 κόρων, που μπορούσε να αξιοποιεί την αιολική ενέργεια για υπερπόντιες μάλιστα μεταφορές. Τότε η υπόθεση μιας ιστιοπλοϊας για «παραγωγικούς» σκοπούς φαινόταν ρετρό, δεδομένου ότι και τα πλέον εξελιγμένα ιστιοφόρα Clipper είχαν ηττηθεί ως μεταφορικά μέσα από τα ατμόπλοια του τέλους του 19ου αιώνα.
Όμως στην εποχή του θερμοκηπίου η υπόθεση επανέκαμψε επαυξημένη και βελτιωμένη, με χαρακτηριστικά δημοσιεύματα όπως αυτό της Καθημερινής – που αναφερόταν στην αξιοποίηση ειδικών συνθετικών ιστίων ρυθμιζόμενων από υπολογιστή από μεγάλα ποντοπόρα σκάφη, παράλληλα με τις ντιζελομηχανές…
Σε ορισμένα όρια, η «διάχυση» των αιολικών εφαρμογών στην οικονομία αποτελεί θετική πρόκληση προς το περιβάλλον. Όμως το ίδιο δεν ισχύει με την υπερσυγκέντρωση των γιγαντιαίων ανεμογεννητριών, που προορίζονται για τους ορεινούς όγκους ή για οικολογικά και ιστορικά σημαντικές περιοχές: Που κατακερματίζουν τοπία και οικοσυστήματα, που εισάγουν παράταιρες και γιγαντοειδείς δομές στη φύση, που συνεπιφέρουν πυλώνες, υποσταθμούς για τη μεταφορά του ρεύματος και πυκνά οδικά δίκτυα στις κορυφές των βουνών.
Η θάλασσα υπερέχει
Εικοσιτέσσερις καλλιτέχνες μάς μεταδίδουν μια αίσθηση που ιδιαίτερα εκφράζει η Λουίζα Καρπιδάκη, ιστορικός τέχνης: «Ατέρμονα ταξίδια, θελκτικά αρμενίσματα, μαγευτικά πελάγη… Και πριν απ’ όλα η θάλασσα του καθενός, κατασκευασμένη από τα δικά του εικαστικά υλικά.» Η θάλασσα είναι απέραντη σε σχέση με τη στεριά, είναι 366.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή τα 7/10 του συνολικού γήινου χώρου, ο οποίος στη χερσαία του μορφή έχει τεράστιους φυσικούς πόρους, διαθέτει εκτάσεις για καλλιέργειες και βόσκηση, διαθέτει βουνά πανύψηλα.
Η θάλασσα όμως είναι μια στεριά από την ανάποδη! Έχει βουνά, χαράδρες, πεδιάδες, όλες τοποθετημένες αντιστρόφως! Η θάλασσα διαπλέεται με τα πλωτά μέσα –κατοικείται μάλλον ευκαιριακά‒ πώς όμως θα μας φαίνονταν αν υπήρχε ένα υβρίδιο θάλασσας και στεριάς;
Έχω υπόψη μου τον παλιό πρύτανη του Πολυτεχνείου Στέλιο Μαγειρία, πρωτεργάτη των χωματουργικών έργων του Αχελώου, που έλεγε ότι η θάλασσα γεφυρώνεται – και σαν παράδειγμα ανέφερε εκείνο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που κατέλαβε την Τύρο της Φοινίκης μετά πολύμηνη πολιορκία, αφού προηγουμένως κάλυψε την απόσταση της Τύρου από ορισμένο μέγεθος της στεριάς με όγκους χωμάτων. Έχω υπόψη μου τον Κλοντ Λεβί Στρος, μεγάλο ανθρωπολόγο, που όμνυε στη θάλασσα πριν να γίνει οπαδός του δασικού χώρου. Κι ακόμη έχω υπόψη μου τον Κώστα τον Μοσχόπουλο, εκλεκτό συνάνθρωπο, που έπαιζε τον φίλο της θάλασσας πάντα από την προοπτική του πλοιάρχου κρουαζιερόπλοιου.
Αλλά δεν είχα καθόλου υπόψη την αναφορά του Παντελή Κάκαρη, στην Oeanix, την πρώτη πλωτή πόλη που θα κατασκευασθεί στη Νότια Κορέα σαν επίνειο της δεύτερης μεγάλης πόλης, μέχρι το 2025! Πάντως ανακαλούσα στη μνήμη μου την εντύπωση που μου είχε προκαλέσει ο Μαγειρίας όταν έλεγε ότι η πρόσχωση του διαδρόμου 03/21 (καταρχήν τροχόδρομου) στη θάλασσα του Σαρωνικού ήταν μια πανεύκολη διαδικασία, ακόμη και από τον ορίζοντα του 1988: Τότε που δεν υπήρχε νέο αεροδρόμιο στην Αθήνα, τη χρονιά στην οποία γινόταν στο Πάντειο Πανεπιστήμιο μια Ημερίδα για τα μεγάλα έργα στην Ελλάδα, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και άλλα.
Παράνομη αλιεία Τούρκων…
Στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Φούρνων και Σάμου εντοπίσαμε 2 τουρκικές μηχανότρατες, 1,5 μίλι από τις ελληνικές ακτές. Είχαν μόλις ξεκινήσει να αλιεύουν παράνομα στα ελληνικά χωρικά ύδατα, σέρνοντας στον βυθό τα βαριά αλιευτικά τους εργαλεία – σε μία εποχή μάλιστα που απαγορεύεται η αλιεία με μηχανότρατες στην Ελλάδα, για να δοθεί στα ιχθυοαποθέματα μία ευκαιρία να ανακάμψουν από την υπεραλίευση.
Τα συγκεκριμένα τουρκικά αλιευτικά σκάφη είναι γνωστά τόσο σ’ εμάς, όσο και στις αρχές για την «πειρατική αλιεία» που διεξάγουν στα ελληνικά νερά. Και τα προηγούμενα χρόνια είχαμε καταγράψει τις γρήγορες διεισδύσεις τους στα χωρικά ύδατα, ενώ σε προηγούμενα περιστατικά είχαν φτάσει μέχρι και το κεντρικό Αιγαίο. Πάντοτε διατηρούν κλειστό το σύστημα εντοπισμού AIS, αξιοποιώντας παράλληλα τη μεγάλη κυκλοφορία σκαφών κατά τους θερινούς μήνες.
Έπειτα από την κοντινή προσέγγιση του ερευνητικού σκάφους Aegean Explorer, γνωρίζοντας ότι η έντονη παρουσία μας σημαίνει την άμεση διακοπή της καταστροφικής αλιείας, οι τουρκικές μηχανότρατες ανέκτησαν άμεσα τα αλιευτικά τους εργαλεία και αποχώρησαν γρήγορα προς τα τουρκικά νερά. Ταυτόχρονα ενημερώθηκαν και οι λιμενικές αρχές, οι οποίες δεν χρειάστηκε να μεταβούν στην περιοχή λόγω της άμεσης αποχώρησης των τουρκικών σκαφών.
Τα στοιχεία των περιστατικών καταστροφικής και παράνομης αλιείας, κοινοποιούνται από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος προς τις αρμόδιες ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές.
Να τονίσουμε για άλλη μία φορά ότι η συγκεκριμένη αναφορά γίνεται χωρίς να υπάρχει καμία εθνικιστική προσέγγιση από πλευράς του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος. Μοναδικός σκοπός μας είναι η προστασία και συνεχής άμυνα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, που πότε δεν ήταν τόσο αναγκαία όσο σήμερα.
Θοδωρής Τσιμπίδης, για το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος»
