επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Σε μια ενέργεια που, εκτός από την καθαριότητα, φιλοδοξεί να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος, καθώς υπολογίζεται ότι μέσω της δράσης θα ανακυκλώνονται περισσότερα από 250.000 αποτσίγαρα τον χρόνο, προχωρά ο Δήμος Αθηναίων. Σε κεντρικά σημεία της πόλης τοποθετούνται 20 νέα μεγάλα αστικά σταχτοδοχεία-κάλπες, σε συνεργασία με το περιβαλλοντικό πρόγραμμα συλλογής και ανακύκλωσης αποτσίγαρων «Γόπα project» και με την υποστήριξη της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής (ΕΑΤΑ).
Στόχος είναι να παρακινούν τους περαστικούς να σταματούν και να τα χρησιμοποιούν, πετώντας μέσα σε αυτά τα αποτσίγαρά τους. Μέσω του πιλοτικού προγράμματος, έχουν συλλεχθεί ως τώρα συνολικά 30.000 αποτσίγαρα, ενώ περισσότερα από 5.000 έχουν ήδη σταλεί για ανακύκλωση. Τα συνολικά 25 αστικά σταχτοδοχεία, θα βρίσκονται στη διάθεση των πολιτών στις περιοχές: Σύνταγμα, Γκάζι, Μεταξουργείο, Μοναστηράκι, Πλάκα, Θησείο, Ψυρρή, Ομόνοια, Πετράλωνα, Κουκάκι, Ερμού, Βαρβάκειο, Κολωνάκι, Ζάππειο, Κολοκοτρώνη, Δ. Αρεοπαγίτου, Ακαδημίας και Πανεπιστημίου.
Τα νέα «κίτρινα κουτιά» που προστίθενται στα πέντε υπάρχοντα (είχαν τοποθετηθεί μέσω πιλοτικής εφαρμογής στο Σύνταγμα, το Γκάζι, την Ερμού και το Μοναστηράκι) στοχεύουν να μειώσουν τα απορρίμματα τσιγάρου στον δημόσιο χώρο μέσα από τη συμμετοχή των καπνιστών σε ένα σύστημα «ψηφοφορίας». Τα ερωτήματα που τίθενται σε κάθε «ψηφοφορία» περιστρέφονται γύρω από την ίδια την πόλη, τον αθλητισμό, τη μουσική, τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση. Μπορεί επίσης να έχουν κοινωνικό ή περιβαλλοντικό περιεχόμενο, να εμπνέονται από την επικαιρότητα, να είναι χιουμοριστικά.
«Ήξερες ότι τα αποτσίγαρα που πετιούνται στην πόλη καταλήγουν στη θάλασσα; Όχι – Τώρα ξέρεις!», «Σου μιλώ και κοκκινίζεις»: από Σαββόπουλο – από Χαρούλη, Καλύτερος «Ρονάλντο»: Kριστιάνο – «Φαινόμενο», είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία οι περαστικοί καλούνται να απαντήσουν με την «ψήφο» τους.
Πηγή: naftemporiki.gr
Φιλικές πόλεις για τους πεζούς
Το Παρίσι, το Λονδίνο, η Μπογκοτά και το Χονγκ Κονγκ συγκαταλέγονται στις πόλεις εκείνες που είναι πιο φιλικές προς τους πεζούς σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με μια νέα μελέτη σε δείγμα σχεδόν 1.000 πόλεων που εκπόνησε το μη κερδοσκοπικό Ινστιτούτο Πολιτικής των Μεταφορών και της Ανάπτυξης, το οποίο εδρεύει στη Νέα Υόρκη.
Η βελτίωση της καταλληλότητας των πόλεων για τους πεζούς είναι ιδιαίτερα σημαντική σήμερα καθώς η ανησυχία για θέματα δημόσιας ασφάλειας έχει προκαλέσει τη ραγδαία μείωση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς εκθέτοντας σε μεγαλύτερο κίνδυνο τον ευάλωτο πληθυσμό, λέει η Χέδερ Τόμσον, επικεφαλής του Ινστιτούτου.
Στη διάρκεια του λοκ-ντάουν για τον περιορισμό των κρουσμάτων του κορωνοϊού οι κάτοικοι των πόλεων σε όλο τον κόσμο στράφηκαν στο περπάτημα και στη σωματική άσκηση στους δρόμους που είχαν κλείσει για την κυκλοφορία.
Ωστόσο, καθώς χαλάρωναν οι περιορισμοί, η κίνηση αυξανόταν. Τα περισσότερα αυτοκίνητα στους δρόμους επιδεινώνουν την ποιότητα του αέρα, αυξάνουν τις εκπομπές αέριων τοξικών ρύπων και δημιουργούν μεγαλύτερους κινδύνους για τους πεζούς, σύμφωνα με το Ινστιτούτο.
«Οι φιλικές προς τους πεζούς πόλεις δεν προκύπτουν έτσι τυχαία», εξηγεί ο δρ. Τέιλορ Ράιχ, ένας συνεργάτης του Ινστιτούτου και επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, οι αρχές θα πρέπει πρώτα να κατανοήσουν τα προβλήματα που έχει προκαλέσει ο σχεδιασμός ο οποίος είναι προσανατολισμένος στα αυτοκίνητα. Στη συνέχεια μπορούν να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα προχωρώντας στην αστική ανάπτυξη «μικτής χρήσης» –την ενσωμάτωση, δηλαδή, διαφορετικών τύπων κτιρίων και χρήσεων, οικιστικών ή εμπορικών, παλαιών ή καινούργιων– μέχρι τον εξοπλισμό των δρόμων με παγκάκια, μεγάλους πεζόδρομους και σκίαστρα.
Μια συνοικία κατάλληλη για τους πεζούς συνδέεται με καλύτερη υγεία για τους κατοίκους της και λιγότερους θανάτους από τροχαία. Επιπλέον, ενισχύει τις τοπικές επιχειρήσεις, μειώνει τις κοινωνικές ανισότητες και αυξάνει την ανθεκτικότητα απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και στα οικονομικά σοκ, σημειώνει ο Ράιχ.
Μια ξεχωριστή έρευνα από επιστήμονες του βρετανικού πανεπιστημίου του Γουόρικ έδειξε ότι ένα περισσότερο βιώσιμο οικονομικό μοντέλο θα μπορούσε να βοηθήσει τη διεθνή κοινότητα να ανακάμψει οικονομικά από την πανδημία, ενώ ταυτόχρονα θα πετύχαινε τους στόχους για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Στη διάρκεια των lockdowns, βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα πιθανόν να είχαν σώσει περισσότερες ζωές, ενώ η μείωση της ηχορύπανσης και της κυκλοφοριακής συμφόρησης οδήγησαν στην αύξηση του αριθμού των πολιτών που γυμνάζονταν σε εξωτερικούς χώρους, αναφέρεται στη μελέτη που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα.
Σήμερα, η καταλληλότητα των πόλεων για τους πεζούς θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της πολεοδομίας και η απαλλαγή των δρόμων από τα αυτοκίνητα είναι ένας «σύντομος και οικονομικά αποδοτικός τρόπος» για να γίνουν οι πόλεις πιο φιλικές προς τους πεζούς, συμπλήρωσε η Τόμσον.
Πηγές: ΑΜΠΕ, Thomson Reuters Foundation
Οι τελευταίες στιγμές ενός άστρου
Μία σπάνια έκλυση φωτός, που εξέπεμψε ένα άστρο καθώς «καταβροχθιζόταν» από μια κολοσσιαία μαύρη τρύπα, εντοπίστηκε από επιστήμονες που χρησιμοποιούσαν τηλεσκόπια ανά τον κόσμο.
Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως «tidal disruption event» και είναι η πλησιέστερη έκλαμψη τέτοιου είδους που έχει καταγραφεί ποτέ. Προκαλείται όταν ένα άστρο περνά πολύ κοντά από μια μαύρη τρύπα και η τεράστια βαρυτική της έλξη το κομματιάζει σε λεπτές λωρίδες υλικού – μια διαδικασία που είναι γνωστή ως «spaghettification» (μετατροπή σε σπαγγέτι). Κατά τη διαδικασία αυτή μέρος του υλικού πέφτει στη μαύρη τρύπα, εκλύοντας μια φωτεινή έκλαμψη ενέργειας, την οποία οι αστρονόμοι μπορούν να εντοπίσουν.
Αυτά τα φαινόμενα είναι σπάνια και δεν μπορούν πάντοτε να μελετώνται εύκολα, επειδή παρεμβάλλονται σκόνη και συντρίμμια. Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, της οποίας ηγήθηκαν ερευνητές του University of Birmingham, ήταν σε θέση να μελετήσει το συμβάν αυτό με άνευ προηγουμένου λεπτομέρεια, επειδή εντοπίστηκε λίγο πριν την καταστροφή του άστρου.
Χρησιμοποιώντας το Very Large Telescope και το New Technology Telescope, το διεθνές δίκτυο τηλεσκοπίων του Las Cumbres Observatory και το Neil Gehrels Swift Observatory, οι επιστήμονες ήταν σε θέση να παρατηρήσουν την έκλαμψη, στην οποία δόθηκε το όνομα AT2019qiz, σε μια περίοδο έξι μηνών, καθώς γινόταν φωτεινότερη και μετά έχανε τη λαμπρότητά της. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
«Μπορέσαμε να διερευνήσουμε με λεπτομέρεια τι συμβαίνει όταν ένα άστρο “τρώγεται” από ένα τέτοιο θηρίο» είπε ο Ματ Νίκολ, ερευνητής της Royal Astronomical Society στο University of Birmingham. Με τη Σαμάθα Όουτς, επίσης του ίδιου πανεπιστημίου, να σημειώνει πως όταν μια μαύρη τρύπα «καταπίνει» ένα άστρο, μπορεί να εκτοξεύσει με μεγάλη δύναμη υλικό προς τα έξω, το οποίο παρεμβάλλεται και εμποδίζει την καθαρή και ακριβή παρατήρηση. «Αυτό συμβαίνει επειδή η ενέργεια που απελευθερώνεται καθώς η μαύρη τρύπα “τρώει” αστρική ύλη διώχνει τα υπολείμματα του άστρου έξω», συμπληρώνει η Σ. Όουτς.
Στην περίπτωση του AT2019qiz, οι αστρονόμοι μπόρεσαν να αντιληφθούν το φαινόμενο αρκετά νωρίς ώστε να παρατηρήσουν τη διαδικασία στο σύνολό της, καθώς εντοπίστηκαν γρήγορα εκπομπές από αυτό, μετά την καταστροφή του άστρου. «Οι παρατηρήσεις έδειξαν πως το άστρο είχε περίπου την ίδια μάζα με τον ήλιο μας, και ότι έχασε περίπου τη μισή αυτής από τη μαύρη τρύπα – που έχει ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη μάζα» είπε ο Νίκολ.
Πηγή: Ναυτεμπορική
