Οι συνταξιούχοι βρίσκονται υπό συνεχή διωγμό την τελευταία δεκαπενταετία από το σύνολο του πολικού συστήματος. Φυσικά όταν ένα μεγάλο κόμμα είναι στην αντιπολίτευση τα «χαϊδέματα» και οι υποσχέσεις προς τους συνταξιούχους περισσεύουν… για να τα ξεχάσουν την ίδια μέρα που θα βρεθούν στις καρέκλες της εξουσίας. Η αντίληψη που έχουν όλοι αποτυπώθηκε από την Άννα Διαμαντοπούλου πριν από λίγους μήνες στο συνέδριο της Καθημερινής με θέμα τα 50 χρόνια από τη μεταπολίτευση. Όπως μας «διαφώτισε» η απόλυτη υπηρέτης του συστήματος «η χώρα θα χρεοκοπούσε το 2010 λόγω του ασφαλιστικού». Κοινώς οι συνταξιούχοι έφταιγαν για την χρεοκοπία γι’ αυτό και πλήρωσαν και συνεχίζουν να πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα της συνεπαγόμενης κρίσης.
Η παρούσα κυβέρνηση κινείται φυσικά στα ίδια πλαίσια. Όσο ήταν αντιπολίτευση ο τότε τομεάρχης Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γ. Βρούτσης συναντιόταν συνεχώς με τις συνταξιουχικές οργανώσεις και υποσχόταν επίλυση των θεμάτων τους. Πολλές οργανώσεις έχουν κρατήσει τα σχετικά βίντεο και τα παρουσιάζουν είτε στον ίδιο είτε στους υπόλοιπους κυβερνώντες τώρα. Βασικό μοτίβο της τότε εποχής για τη Ν.Δ. ήταν ότι «θα καταργήσουμε το νόμο Κατρούγκαλου». Όταν έγιναν κυβέρνηση με πρώτο αρμόδιο υπουργό τον Γ. Βρούτση όλα αυτά ξεχάστηκαν. Σήμερα επικαλούνται την Άννα Διαμαντοπούλου. «Το πρόβλημα της κοινωνικής ασφάλισης φταίει για τη χρεοκοπία και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε αν και αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν δίκαια αιτήματα», όπως ήταν το συμπέρασμα κυβερνητικού στελέχους του υπουργείου Εργασίας σε πρόσφατη συνάντηση με σύλλογο συνταξιούχων.
Σε αυτές τις συνθήκες οι συνταξιούχοι κάθε χρόνο γίνονται όλο και πιο φτωχοί καθώς χάνουν από παντού, ενώ η κυβέρνηση διαφημίζει ότι τους δίνει αυξήσεις. Ειδικότερα:
1 Οι αθροιστικές μειώσεις που υπέστησαν με τους μνημονιακούς νόμους ξεπερνούν σε ονομαστικούς όρους το 50% των προβλεπόμενων συντάξεων. Σε ορισμένες κατηγορίες όπως είναι μία μερίδα των συνταξιούχων της Εμπορικής Τράπεζας το ποσοστό μείωσης φτάνει στο 70%!
2 Νόμοι περικοπής συντάξεων της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ που κρίθηκαν αντισυνταγματικοί στην πορεία «συνταγματικοποιήθηκαν». Έργο του «κομμουνιστή» κατά τη δήλωσή του Γ. Κατρούγκαλου με τον σχετικό νόμο την εποχής της κυβέρνησης της «πρώτη φορά αριστερά»! Όσον αφορά δε τα αναδρομικά έστω του ενδεκάμηνου, όσο επέτρεψε η σχετική δικαστική απόφαση, φρόντισε η παρούσα κυβέρνηση να βάλει όλα τα δυνατά εμπόδια για να καθυστερήσουν μέχρι να δικαιωθούν (;) μόνο οι συνταξιούχοι που έχουν προσφύγει δικαστικά. Και ας έλεγε ότι θα τα επιστρέψει όλα σε όλους χωρίς προσφυγές στη δικαιοσύνη. Έτσι σήμερα εννιά χρόνια μετά τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) δεν γνωρίζουν οι συνταξιούχοι αν θα πάρουν τα αναδρομικά για τον 13ο και τον 14ο μισθό (δώρα) και φυσικά εκκρεμεί το σύνολο των αναδρομικών ενδεκάμηνου συν τα δώρα για τις επικουρικές. Τα όποια δικαστήρια τούς έχουν δικαιώσει κινούνται στο ρυθμό του e-ΕΦΚΑ, που δίνει τα σχετικά στοιχεία με το σταγονόμετρο. Τα αποτελέσματα μετά από τόσα χρόνια; Αφού μιλάμε για ανθρώπους της τρίτης ηλικίας… «δικαίωση μετά θάνατον»! Αυτή είναι η ευαισθησία της κυβέρνησης, του δικαστικού συστήματος και της διοίκησης του e-ΕΦΚΑ.
3 Μετά από μία δεκαετία και πλέον μειώσεων, οι πρώτες ονομαστικές αυξήσεις σε συντάξεις δόθηκαν από 1/1/2023. Οι αυξήσεις αυτές αφορούν μόνο την κύρια σύνταξη και υπολείπονται σημαντικά του πληθωρισμού όπως μετριέται με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ). Αν τις συγκρίνουμε με το πραγματικό «καλάθι αγαθών των συνταξιούχων» η διαφορά είναι τεράστια. Οι αυξήσεις που έχουν δοθεί είναι 7,5% από 1/1/2023, 3% από 1/1/2024 και από 1/1/2025 προβλέπεται αύξηση που θα είναι από 2,2%-2,5%, ανάλογα με την εξέλιξη του πληθωρισμού το τελευταίο τρίμηνο. Οι αυξήσεις αυτές στην καλύτερη περίπτωση (2,5% από 1/1/2025) είναι κάτω από το ΔΤΚ. Ειδικότερα η αθροιστική ονομαστική αύξηση είναι 13,5%. Την ίδια περίοδο ο ΔΤΚ έχει αυξηθεί κατά 17,7% σε μέσα επίπεδα από το 2020 (2020 = έτος βάσης) καθώς το 2021 ξεκίνησε η ραγδαία άνοδος των τιμών.
Ήδη με το «καλημέρα» οι συνταξιούχοι έχουν χάσει 4,2% μόνο σε σύγκριση με τον γενικό πληθωρισμό. Την ίδια περίοδο δεν έλαβαν τίποτε από την αύξηση του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι η αύξηση του ΑΕΠ από το 2019, για να λάβουμε υπόψη και τις μεγάλες μεταβολές μείωση και στη συνέχεια αύξηση λόγω των εκτάκτων συνθηκών της πανδημίας, είναι σωρευτικά 9,1%. Συνεπώς οι συνταξιούχοι, και μόνο στις κύριες συντάξεις που έλαβαν αύξηση και θα λάβουν την επόμενη δόση από 1/1/2025, δεν πήραν απολύτως τίποτε από την αύξηση κατά 9,1% του ΑΕΠ για την περίοδο 2019-2024 και ταυτόχρονα έχασαν, καθώς ο μέσος πληθωρισμός είναι μεγαλύτερος έως και τον Οκτώβριο 2024 κατά 4,2% από το σύνολο των αυξήσεων. Όμως οι μειώσεις των συνταξιούχων δεν σταματούν εδώ ακόμα και στις κύριες συντάξεις όπως μπορείτε να δείτε και στο πλαίσιο του κειμένου:
4 Οι αυξήσεις που θα δοθούν από 1/1/2025 όπως και εκείνες των δύο προηγούμενων ετών αφορούν μόνο τις κύριες συντάξεις. Οι επικουρικές διαχρονικά παραμένουν χωρίς καμία ονομαστική αύξηση στα επίπεδα που μειώθηκαν-«πετσοκόπηκαν» με τους μνημονιακούς νόμους.
5 Χαράτσια στον τομέα της υγείας. Ως γνωστόν οι συνταξιούχοι, λόγω ηλικίας, έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη (κάνουν αναγκαστικά χρήση) των υπηρεσιών υγείας. Με βάση το τρίτο μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ αυξήθηκε η εισφορά υπέρ υγείας από 4% σε 6% στις κύριες συντάξεις και επιβλήθηκε επίσης το 6% στις επικουρικές συντάξεις. Η παρούσα κυβέρνηση που κατά καιρούς υποσχέθηκε στους συνταξιούχους βελτιώσεις επί των ανωτέρω κρατήσεων προχωρά στη μείωση κατά 1% στις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών από 1/1/2025 αλλά δεν κάνει καμία μεταβολή στις επιβαρύνσεις των συνταξιούχων. Παράλληλα υπενθυμίζουμε ότι όλες οι μεταβολές που έχουν γίνει εντός του 2024, επί υπουργίας Γεωργιάδη στον τομέα της υγείας, αφορούν μεγάλες επιβαρύνσεις των ασφαλισμένων, κυρίως των συνταξιούχων που κάνουν την σημαντικότερη χρήση. Οι αυξήσεις αυτές αφορούν στα φάρμακα, με την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού, όσο και στις εξετάσεις σε δομές εκτός δημόσιου συστήματος, το οποίο εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να ανταποκριθεί λόγω της πολιτικής πολλαπλής απαξίωσής του που εφαρμόζει η κυβέρνηση.
Πολλαπλές οι μειώσεις στις συντάξεις
Πολλαπλές είναι οι μειώσεις των συνταξιούχων ακόμα και στις κύριες συντάξεις:
α) Ένας μεγάλος αριθμός συνταξιούχων καθώς έχουν την ονομαζόμενη «προσωπική διαφορά» όπως την προσδιορίζει ο νόμος «Κατρούγκαλου», μέχρι αυτή να μηδενιστεί δεν λαμβάνουν καμία αύξηση. Οι συνταξιούχοι αυτοί μειώνονται από χρόνο σε χρόνο. Ήταν περίπου 900.000 το 2023, μειώθηκαν σε 730.000 το 2024 και υπολογίζονται σε 600.000 και πλέον την 1/1/2025.
β) Η αύξηση σε πολλές περιπτώσεις οδηγούσε τα προηγούμενα χρόνια σε μείωση της σύνταξης. Αυτό το παράδοξο συνέβαινε καθώς ο συνταξιούχους είτε ξεπερνούσε αθροιστικά με κύρια και επικουρική το «κατώφλι» των 1.400 ευρώ για την επιβολή της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) σε όλο το ποσό των συντάξεων είτε περνούσε σε υψηλότερο κλιμάκιο με αυξημένο συντελεστή σε όλο το ποσό.
Η παρούσα κυβέρνηση, που είχε υποσχεθεί στο παρελθόν κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και στη συνέχεια ριζική τροποποίηση με αλλαγή τρόπου υπολογισμού και μείωση των κλιμακίων, αντί να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της κάτω από τη γενική κατακραυγή με τις αυξήσεις που για πολλούς έγιναν μειώσεις των συντάξεων, προχωρά αυτή την περίοδο σε «τιμαριθμοποίηση» των κλιμακίων σύμφωνα με το ποσοστό αύξησης από την 1/1/2025. Με αυτή την ενέργεια η κυβέρνηση: i) Διατηρεί και διαιωνίζει ένα «χαράτσι» (αντικοινωνική διπλή φορολογία) που έχει επιβληθεί στους συνταξιούχους. Επίσης πληρώνουν φόρο πάνω στο φόρο, και αυτό γιατί τόσο ο φόρος εισοδήματος όσο και η ΕΑΣ υπολογίζονται στο αρχικό μεικτό ποσό αποδοχών με αποτέλεσμα να μην ισχύει το όριο του αφορολόγητου! ii) Διασφαλίζει σε «σταθερές» τιμές ετήσια έσοδα της τάξης των 620 εκατ. ευρώ που αποτελούν το 14% του δημοσιονομικού πλεονάσματος (4,5 δισ. ευρώ το 2024). iii) Συγκροτεί στο διηνεκές μια μεγάλη «κλειστή ομάδα» συνταξιούχων, κυρίως από τα τέως ειδικά ταμεία Τραπεζών και ΔΕΚΟ. Αυτοί θα πληρώνουν εφ’ όρου ζωής την ΕΑΣ και δεν θα μπορούν στην πράξη να απολαμβάνουν ακέραιες τις ονομαστικές αυξήσεις που θα χορηγούνται, αφού κάθε αύξηση θα επιβαρύνεται σύμφωνα με το συντελεστή ΕΑΣ στον οποίο υπάγονται τώρα. Συνεπώς η ονομαστική αύξηση της σύνταξής τους θα είναι εφ’ όρου ζωής μειωμένη κατά το ποσοστό της ΕΑΣ για όσους είναι ενταγμένοι ήδη στην παρακράτηση. iv) Όσοι υπέστησαν ακόμα μεγαλύτερη ζημιά με μείωση της σύνταξης τα προηγούμενα δύο χρόνια απλά ήταν «άτυχοι». Γι’ αυτούς δεν προβλέπεται καμία διόρθωση προς τα πίσω, έχασαν…
γ) Οι αυξήσεις που αναφέραμε είναι ονομαστικές. Μετά εκτός από την ΕΑΣ υπάρχει και ο φόρος εισοδήματος. Καθώς η φορολογική κλίμακα δεν έχει τιμαριθμοποιηθεί, για να λαμβάνει υπόψη την αύξηση των τιμών, το αποτέλεσμα είναι ένα μεγάλο μέρος της αύξησης αντί να καταλήγει «στην τσέπη» του συνταξιούχου καταλήγει στα ταμεία του κράτους ως φορολογικό έσοδο. Άρα οι ονομαστικές αυξήσεις στις συντάξεις που αναφέραμε είναι πλασματικές λόγω και της φορολογίας.
