Ο Έκπτωτος άγγελος (2004) είναι η δεύτερη ταινία του Τούρκου Σέμιχ Καπλάνογλου και εκείνη που τον καθιέρωσε στο φεστιβαλικό στερέωμα.
Πρόκειται για ένα χαμηλότονο δράμα, το οποίο καταπιάνεται με ένα θέμα ταμπού τόσο για τη Δύση, αλλά ιδιαίτερα για την τουρκική κοινωνία, όπου η κακοποίηση μιας γυναίκας μπορεί να οδηγήσει στην τιμωρία της από το ίδιο της το περιβάλλον.

Η Ζεϊνέπ, κεντρικός χαρακτήρας στο συγκεκριμένο φιλμ, εργάζεται σε ξενοδοχείο της Κωνσταντινούπολης, και μένει με τον πατέρα της σε ένα μικρό διαμέρισμα. Πέφτει θύμα συστηματικής κακοποίησης από τον πατέρα της, γεγονός που την έχει οδηγήσει σε αποκοπή από τις κοινωνικές της σχέσεις, αλλά και φίμωση της σεξουαλικότητάς της. Μοναδικές ανάσες από την ασφυκτική αυτή κατάσταση αποτελούν η γνωριμία της με τον αινιγματικό Μουσταφά, αλλά και οι επισκέψεις της στον Άγιο Γεώργιο στην Πρίγκηπο όπου, παρ’ ότι η ίδια είναι Μουσουλμάνα, βρίσκει ψυχική και πνευματική διέξοδο.

Η δυσλειτουργική αυτή κατάσταση περιγράφεται με τον γνώριμο μινιμαλισμό του Καπλάνογλου (σχεδόν) δίχως τη χρήση των στοιχείων του μαγικού ρεαλισμού, τα οποία εισήγαγε στο μετέπειτα έργο του. Θα λέγαμε ότι τα μακροσκελή πλάνα, ο ρεαλισμός και η καθαρότητα του ήχου καθώς και η αναστοχαστική διάθεση, παραπέμπουν στον Ταρκόφσκι. Από την άλλη πλευρά, η τραγική έκβαση του σεναρίου, αλλά και οι ανατροπές με αφορμή το τυχαίο, στην παράλληλη αφήγηση, φέρνουν στο νου τις ταινίες του Κριστόφ Κιεσλόφσκι.
Ο Έκπτωτος άγγελος αποτελεί μια ακόμα περίπτωση καλού φεστιβαλικού σινεμά, όπου η ευρωπαϊκή σκηνοθετική αντίληψη συναντά ένα θέμα που αφορά ιδιαίτερα την τουρκική κοινωνία, αλλά κατ’ επέκταση το σύνολο των κοινωνιών, ευρωπαϊκών ή μη.
Η υποδοχή του από το κοινό της Τουρκίας στην πρώτη προβολή δεν ήταν ενθουσιώδης, αλλά σίγουρα το φιλμ είχε έναν κάποιο αντίκτυπο στο κοινό. Η συγκεκριμένη ταινία αποτελεί, άλλωστε, την απαρχή μιας νέας, ιδιαίτερα δημιουργικής φάσης για το τουρκικό σινεμά η οποία κορυφώνεται αυτήν την περίοδο.

Δημήτρης Κοτσέλης

 

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!