Οι δανειστές συντηρούν το χρηματοδοτικό εκβιασμό και απαιτούν πρόσθετα μέτρα στη μεταρρυθμιστική λίστα – «Χρησμός» Βαρουφάκη για επικείμενο συμβιβασμό – Νέο ορόσημο η 24η Απριλίου
Η δόση επληρώθη. Η καρδιά πήγε στη θέση της. Η ΕΚΤ αύξησε πάλι το όριο του ELA κατά 1,2 δισ. ευρώ. Οι τράπεζες θα μπουν και στην επόμενη έκδοση εντόκων γραμματίων (625 εκατ. ευρώ, την επόμενη Τετάρτη). Ο Απρίλιος δεν είχε πιστωτικό γεγονός, η πίεση μετατίθεται στον Μάιο, φορτωμένο με εξοφλήσεις σχεδόν 1 δισ. και ανακύκλωση εντόκων ύψους 2,8 δισ. Επομένως, το ενδεχόμενο να υπάρξει συμφωνία που θα ξεκλειδώνει τη χρηματοδότηση στο άτυπο Eurogroup της 24ης του μηνός (Ρίγα Λετονίας) για την κυβέρνηση δεν έχει μόνο συμβολικό χαρακτήρα. Οι δανειστές φροντίζουν να διατηρούν την κατάσταση χρηματοδοτικής πολιορκίας. Παρ’ ό,τι οι κυβερνητικοί παράγοντες που συμμετείχαν στο τελευταίο Euroworking Group (Μ. Τετάρτη-Μ. Πέμπτη) κατέστησαν σαφείς τις επείγουσες ταμειακές ανάγκες, οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν πτοήθηκαν: εν τη παλάμη… μεταρρυθμίσεις και ούτω βοήσωμεν.
Οι πληροφορίες δεν είναι μεν αναστάσιμες, αλλά προδίδουν ότι στις 24 του μηνός κυβέρνηση και δανειστές καταλήγουν σε συμφωνία. Οι λέξεις «πρόοδος» και «βελτίωση» εκφέρονται με φειδώ, αλλά σταθερά από την πλευρά των «θεσμών». Η επικαιροποιημένη λίστα Βαρουφάκη, με μέτρα ύψους 6,1 δισ., έχει γίνει δεκτή ως βάση συζήτησης, αλλά στο Euroworking Group ζητήθηκε ο εμπλουτισμός της με πρόσθετα μέτρα ύψους 1 δισ., μαζί με φορολογικό νομοσχέδιο που να περιλαμβάνει και τις τελικές ρυθμίσεις για τον ΦΠΑ.
Το ισοζύγιο του συμβιβασμού
Ποια θα είναι η συνισταμένη των μέτρων δεν είναι δυνατό να λεχθεί πριν δοθούν στη δημοσιότητα. Όμως, δημοσιονομική παρέμβαση ύψους 7,1 δισ. σε 9 μήνες φαίνεται αδύνατη χωρίς μια δόση λιτότητας, πράγμα που η κυβέρνηση κατηγορηματικά αρνείται. Από την πλευρά των θεσμών είναι βέβαιο ότι ζητείται μια τέτοια δόση. Θέλουν να τη δουν, έστω και για λόγους γοήτρου, τυπωμένη στο χαρτί. Και ο τελευταίος «χρησμός» Βαρουφάκη στο Bloomberg μάλλον προδιαθέτει για πολιτικά προβληματικές υποχωρήσεις: «Δεν θα ήμασταν κατάλληλοι για το σκοπό εάν δεν ήμασταν έτοιμοι να πληρώσουμε πολιτικό κόστος για να σταθεροποιήσουμε την Ελλάδα και να την οδηγήσουμε στην ανάπτυξη… Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε κάθε είδους συμβιβασμούς, αλλά όχι να συμβιβαστούμε», είπε ο υπουργός Οικονομικών.
Το ΔΝΤ, που διαθέτει αυτονομία σ’ αυτή τη διαπραγμάτευση, έχει και καταστατικούς λόγους να απαιτεί πιο σκληρούς και σίγουρους συμβιβασμούς. Για να εκταμιεύσει τις δανειακές δόσεις του 2014 πρέπει να εξασφαλίζεται η εξυπηρέτηση του χρέους για το επόμενο δωδεκάμηνο. Με το χρηματοδοτικό κενό να μετριέται ήδη στα 17 δισ. φέτος και τους Ευρωπαίους δανειστές να μη λένε λέξη για τη νέα αναδιάρθρωση του χρέους, το ΔΝΤ θα προτιμούσε να δει «αίμα» εδώ και τώρα (π.χ. περικοπές συντάξεων). Μπορεί να ρητορεύει αδάπανα για την υπερβολική δόση λιτότητας στην Ευρώπη, αλλά όταν υπεισέρχεται στη θέση του «έσχατου τοκογλύφου» δεν κάνει εκπτώσεις. Έτσι άλλωστε έχει κερδίσει 2,5 δισ. μέχρι τώρα δανείζοντας την Ελλάδα με ληστρικό επιτόκιο 3,6%, όταν τα επιτόκια της FED και της ΕΚΤ είναι σχεδόν μηδενικά.
Νομοσχέδια και «Επιτροπή Αλήθεια»
Γενικώς, σε όλα τα επίπεδα της διαπραγμάτευσης- στο Brussels Group, στο Euroworking Group και στις… εκ του σύνεγγυς επαφές του Hilton’s Group, δηλαδή των τεχνικών κλιμακίων της πρώην τρόικας-, έχει αποκατασταθεί ατμόσφαιρα εργασίας και συνεργασίας. Ποιος κάνει τα περισσότερα βήματα υποχώρησης και συμβιβασμού θα φανεί όταν δημοσιοποιηθεί η εκκολαπτόμενη συμφωνία και μετρηθεί το κοινωνικό της ισοζύγιο.
Προς το παρόν η κυβέρνηση πυκνώνει τη δράση της στο εσωτερικό μέτωπο, με την κατάθεση νομοσχεδίων που υλοποιούν προγραμματικές δεσμεύσεις της. Στο παζλ των κυβερνητικών πρωτοβουλιών έχουν προστεθεί και κάποιες που δεν είναι σαφές πώς θα αξιοποιηθούν έναντι των δανειστών, όπως η Εξεταστική για τα μνημόνια και η Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του χρέους. Ιδιαίτερα η δεύτερη, που μπορεί να προσφέρει τεκμηρίωση για το παράνομο του χρέους, και δη το τμήμα του που επιβλήθηκε για να διασωθούν οι γαλλικές και γερμανικές τράπεζες, είναι άγνωστο αν και πώς θα μπει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης το καλοκαίρι. Αν, δηλαδή, θα αποτελέσει βάση νομικής αμφισβήτησής του χρέους.
Στο θέμα αυτό η «ασάφεια» που διατηρείται είναι αμφίβολο πόσο «δημιουργική» είναι. Πόσο μάλλον όταν συνοδεύεται από δημόσιες διαβεβαιώσεις ότι η Ελλάδα θα πληρώσει στο ακέραιο τις οφειλές της. Η διεθνής εμπειρία αναφέρει ότι τα πορίσματα των Επιτροπών Λογιστικού Ελέγχου αποτελούσαν το εφαλτήριο για μονομερή διαγραφή χρέους. Το γεγονός ότι το ελληνικό χρέος κατά 77% ανήκει στους επίσημους πιστωτές αποτελεί μια πρωτότυπη συνθήκη, αλλά για όλα υπάρχει πρώτη φορά, όπως αποδεικνύει η εμπειρία της Ευρωζώνης από το 2008.
Η «προφητεία» Βενιζέλου
Στο μέτωπο των δανειστών και του παγκόσμιου ενημερωτικού καρτέλ, διατηρείται πνεύμα εκβιασμού και κινδυνολογίας. Αν και διαψευδόμενες επίσημα, οι πληροφορίες ότι η Κύπρος, η Φιλανδία, το Ευρωκοινοβούλιο, ακόμη και η JP Morgan εκπονούν σενάρια GRexit ή GRaccident συντηρούν την κατάσταση απομόνωσης της κυβέρνησης στην πολυμερή διαπραγμάτευση.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, κατά τη συζήτηση επί της πρότασης Εξεταστικής Επιτροπής, περιέγραψε με ακρίβεια -ηθελημένα ή αθέλητα;- τον σχεδιασμό των δανειστών: «Ποιο θα είναι το νέο Μνημόνιο; Θα είναι η επανασυσκευασία των 30 δισ., που υπάρχουν αυτή τη στιγμή για το ελληνικό πρόγραμμα, μόνο που θα εμφανιστεί τώρα ως νέο δάνειο με νέους όρους, πολύ χειρότερο. Διότι το e–mail Χαρδούβελη ήταν ενόψει της εξόδου από το Μνημόνιο. Θα βγαίναμε, θα πηγαίναμε στην προληπτική πιστωτική γραμμή. Τώρα, έχουμε μείνει άλλους τέσσερις μήνες και πηγαίνουμε ξανά σε Μνημόνιο». Ο κ. Βενιζέλος δεν «προφητεύει». Απλώς «καρφώνει» τον σχεδιασμό που ήδη πριν από τις εκλογές τού είχαν παρουσιάσει οι εταίροι- δανειστές. Προφανέστατα παραμένει ενεργός και η εφαρμογή του εξαρτάται από την προσαρμοστικότητα ή την αντίσταση της κυβέρνησης στην τακτική μαστιγίου και κνούτου (καρότο δεν υπάρχει). Ακόμη κι αν η τετράμηνη συμφωνία επιβιώσει χωρίς δραματικά επεισόδια, στο τραπέζι της δεύτερης φάσης της διαπραγμάτευσης τον Ιούνιο, απέναντι στο κυβερνητικό αίτημα για «έξυπνη αναδιάρθρωση» του χρέους είναι βέβαιο ότι οι δανειστές θα βάλουν την έτοιμη λύση τους: νέο δάνειο με τα απολειφάδια του παλιού και νέο μνημόνιο.
