Το φάρμακο είναι κοινωνικό αγαθό και εμπίπτει σε συγκεκριμένους κανόνες παραγωγής και διακίνησης
Του Ζήση Ζάννα*
Απολύτως δικαιολογημένη η ανησυχία και η αγανάκτηση των φαρμακοποιών με τις πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας για απελευθέρωση των ΜΥΣΥΦΑ και εναλλακτικά κανάλια πώλησης εκτός φαρμακείου. Ας τα πάρουμε, όμως, από την αρχή.
Τα ΜΥΣΥΦΑ (Μη Υποχρεωτικώς Συνταγογραφούμενα Φάρμακα) είναι φαρμακευτικά σκευάσματα που για τη χορήγησή τους δεν απαιτείται ιατρική συνταγή. Παρ’ όλα αυτά δεν παύουν να είναι φάρμακα και το φάρμακο είναι κοινωνικό αγαθό που χορηγείται διά χειρός φαρμακοποιού. Και αυτό γιατί ο φαρμακοποιός, εκτός από επαγγελματίας είναι και σύμβουλος Υγείας και παίζει καθοριστικό ρόλο στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα του πολίτη, ειδικά στη σημερινή ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία όπου η υποβάθμιση των παροχών Υγείας είναι εμφανής.
Όπως όλα τα άλλα φάρμακα έτσι και τα ΜΥΣΥΦΑ υπόκεινται στις αυστηρές προδιαγραφές παραγωγής (GMP), διανομής (GDP) και ορθής φαρμακευτικής πρακτικής. Η διαφήμισή τους υπόκειται επίσης σε περιορισμούς που καθορίζονται από συγκεκριμένη Ευρωπαϊκή Οδηγία, αλλά και από εγκύκλιο του ΕΟΦ. Η αδειοδότησή τους υπόκειται στους ίδιους κανόνες κανονιστικού πλαισίου (regulation) όπως όλα τα άλλα φάρμακα. Ο τρόπος χορήγησής τους, η δοσολογία, η συχνότητα λήψης και οι αλληλεπιδράσεις τους κατά τη συγχορήγησή τους με άλλα φάρμακα, είναι συνεχώς ζητούμενο, προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα ασφάλειας των φαρμάκων στους ασθενείς. Καθότι συγκαταλέγονται στα φάρμακα, απαιτείται διαρκής φαρμακοεπαγρύπνηση και δίνονται συνεχώς προειδοποιήσεις κινδύνου. Για παράδειγμα, προϊόντα για το απλό κρυολόγημα που περιέχουν ποσότητες μεθαμφεταμίνης μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά αντιϋπερτασικές αγωγές και να τις απορρυθμίσουν.
Στη χώρα μας, μέχρι στιγμής, η διακίνησή τους γίνεται αποκλειστικά από τα φαρμακεία και η τιμή τους καθορίζεται με κρατική διατίμηση. Κοινώς, ασκείται ιδιαίτερη μέριμνα από την Πολιτεία για τη διακίνηση αυτών των φαρμάκων.
Αυτό έχει ως συνέπεια η αγορά να είναι ορθώς ρυθμισμένη, να έχουμε αυτή τη στιγμή έναν από τους χαμηλότερους μέσους όρους στις τιμές των ΜΥΣΥΦΑ και να αποφεύγεται η πολυφαρμακία.
Αντίθετα, όπου επιχειρήθηκε η απορρύθμιση της χορήγησης των ΜΥΣΥΦΑ προκλήθηκαν προβλήματα τόσο Δημόσιας Υγείας όσο και ακρίβειας. Ενδεικτικά: τα μεγαλύτερα ποσοστά διεθνώς, εισαγωγών στα νοσοκομεία και αυτοκτονιών από χρήση ΜΥΣΥΦΑ εμφανίζονται στις χώρες που η χορήγησή τους είναι απορρυθμισμένη, δεν έχει φανεί πουθενά ότι οι τιμές των ΜΥΣΥ φαρμάκων μειώνονται όταν η τιμολόγησή τους απορρυθμίζεται και η κοινή πρακτική των «προσφορών τιμής σε οικονομικές συσκευασίες για τον καταναλωτή», στην περίπτωση των ΜΥΣΥΦΑ, έχει αποδείξει ότι οδηγεί σε επιπλέον επιβάρυνση της τσέπης του πολίτη, σε πρόκληση πολυφαρμακίας και κατ’ επέκταση σε κινδύνους για τη Δημόσια Υγεία.
Το φάρμακο είναι κοινωνικό αγαθό και εμπίπτει σε συγκεκριμένους κανόνες παραγωγής και διακίνησης. Επιπροσθέτως, η ασφάλεια και η υγεία των πολιτών πρέπει να συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες της Πολιτείας, ενώ η σωστή χρήση των ΜΥΣΥΦΑ που προορίζονται για ήπιες ασθένειες έχει αποδειχθεί ότι ωφελεί την οικονομία, αφού διασώζει πόρους από τη φαρμακευτική δαπάνη, ύψους 249εκ. ευρώ το χρόνο. Η κρατική διατίμηση διασφαλίζει χαμηλές τιμές που ευνοούν πρωτίστως τον ασθενή.
Έχει, επίσης, αξία να ειπωθεί ότι τα Μη Αποζημιούμενα Φάρμακα, όπως θα έπρεπε να ονομάζονται τα ΜΥΣΥΦΑ, τα τελευταία χρόνια των μνημονιακών κυβερνήσεων έγιναν από 800 περίπου 1.300 αυξάνοντας την ιδιωτική δαπάνη. Ενόψει και της μνημονιακής διάταξης για απελευθέρωση από 1/1/2016, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας πρέπει να νομοθετήσει σύντομα απέναντι στην απορρύθμιση της φαρμακευτικής αγοράς με πρώτο γνώμονα τις ανάγκες της Δημόσιας Υγείας και της απρόσκοπτης πρόσβασης του ασθενούς στο φάρμακο. Οι εμμονές των «θεσμών» -με ναυαρχίδα το ΔΝΤ- για την απελευθέρωση των ΜΥΣΥΦΑ (αρχικά) και την εξυπηρέτηση των νεοφιλελεύθερων δογμάτων τους και τα πολυεθνικά μονοπώλια στο χώρο του φαρμάκου πρέπει να βρουν απέναντι μία αποφασισμένη κυβέρνηση η οποία μένει σταθερή στις προεκλογικές δεσμεύσεις της, εφαρμόζοντας κυρίαρχη εθνική πολιτική.
* Ο Ζήσης Ζάννας είναι βουλευτής Πιερίας του ΣΥΡΙΖΑ
