Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Διασπάται σε πολλά κομμάτια ο ανοιξιάτικος κομήτης «Άτλας» (C/2019 Y4 Atlas) που –αργοπεθαίνοντας– πλησιάζει τη Γη. Οι φωτογραφίες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble αποκάλυψαν περίπου 30 κομμάτια στις 20 Απριλίου και 25 κομμάτια στις 23 Απριλίου. Αυτό εξηγεί γιατί ο κομήτης, όσο πλησιάζει τον πλανήτη μας, γίνεται πιο αχνός και όχι πιο φωτεινός, όπως αναμενόταν αρχικά.
Τα ευρήματα αποτελούν ένδειξη ότι η διάσπαση των κομητών είναι αρκετά συχνή. Επειδή αυτή συμβαίνει γρήγορα και απρόβλεπτα, οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη βέβαιοι ποια είναι η αιτία της διάσπασης. Το τηλεσκόπιο Hubble μπορεί να διακρίνει κομμάτια μικρά όσο ένα σπίτι. Πριν τη διάσπαση ο πυρήνας του κομήτη εκτιμάται ότι είχε μήκος περίπου όσο δύο ποδοσφαιρικά γήπεδα.
Ο κομήτης είχε ανακαλυφθεί στις 29 Δεκεμβρίου 2019 από το ρομποτικό τηλεσκόπιο ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) στη Χαβάη, από όπου πήρε και το όνομά του. Ο κομήτης γινόταν ολοένα φωτεινότερος έως τα μέσα Μαρτίου και μερικοί αστρονόμοι προέβλεψαν ότι θα ήταν ορατός με γυμνό μάτι μέσα στον Μάιο, πράγμα που θα τον καθιστούσε έναν από τους πιο θεαματικούς κομήτες των τελευταίων δεκαετιών.
Όμως λόγω της διάσπασής του έχει αρχίσει να γίνεται πιο αχνός αντί φωτεινότερος. Η αρχική διαπίστωση του αργού θανάτου του είχε γίνει στις 11 Απριλίου από έναν ερασιτέχνη αστρονόμο που φωτογράφισε τρία κομμάτια του κομήτη.
Ο «Άτλας» βρίσκεται σήμερα σε απόσταση περίπου 145 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη. Αν κάποιο από τα μεγάλα κομμάτια του τελικά επιβιώσει, ο κομήτης θα κάνει την κοντινότερη προσέγγισή του στη Γη στις 23 Μαΐου σε απόσταση περίπου 115 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Οκτώ μέρες αργότερα, θα πλησιάσει τον Ήλιο σε απόσταση 37 εκατ. χλμ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Συνάντηση κορυφής
Μια συνάντηση κορυφής, Φεγγαριού και της Αφροδίτης, δεσπόζει στους ουρανούς τις μέρες αυτές αφού στην περιοχή της Αφροδίτης βρίσκεται συμπτωματικά και το Φεγγάρι.
Η Αφροδίτη, ο δεύτερος σε απόσταση από τον Ήλιο πλανήτης του ηλιακού συστήματος, είναι ορατή από τις απογευματινές ώρες, μόλις δύσει ο ήλιος, και αυτές τις μέρες μέχρι τις 21:30-22:00 δύει και χάνεται. Όπως ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο πρόεδρος της Αστρονομικής Εταιρείας Κύπρου, Χρύσανθος Φάκας, για τον λόγο αυτό η Αφροδίτη λέγεται και Αποσπερίτης και Αυγερινός γιατί συνήθως την παρατηρούμε το απόγευμα και τα χαράματα.
Λόγω της φωτεινότητας και της ομορφιάς της, οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμασαν Αφροδίτη, από τη θεά της ομορφιάς Αφροδίτη. Αποτελεί το τρίτο πιο λαμπρό αντικείμενο στον νυκτερινό ουρανό μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη. Η παρατήρησή της στους ουρανούς είναι το έναυσμα ότι έρχεται το καλοκαίρι.
Σημειώνεται, ανέφερε, ότι η Αφροδίτη είναι πιο φωτεινή από τον πλανήτη Δία και θα έπρεπε να θεωρούμε ότι είναι μεγαλύτερη, ωστόσο οι αρχαίοι Έλληνες είχαν καταλάβει ότι δεν ήταν μεγαλύτερη απλά ήταν ένα πολύ όμορφο ουράνιο σώμα που του έδωσαν το όνομα της θεάς της ομορφιάς, κάτι το οποίο οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη εξηγήσει πώς οι Έλληνες το διαπίστωσαν χωρίς τη χρήση της σημερινής τεχνολογίας.
Πηγή: Sigmalive
Οι διοικητικοί δικαστές κατά του νόμου Χατζηδάκη
Η Ένωση Διοικητικών Δικαστών, με την ευαισθησία που δείχνει διαχρονικά για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως επιβεβαιώνει και η πραγματοποίηση πέντε επιτυχημένων συνεδρίων ή διημερίδων με θεματολογία σχετικά με περιβαλλοντικά ζητήματα την τελευταία πενταετία, εκφράζει την ανησυχία της για πληθώρα διατάξεων του σχεδίου Νόμου που συζητείται στη Βουλή με τίτλο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις». Η ανησυχία μας εστιάζεται, ιδίως, στην πρόβλεψη ταχύρρυθμων διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης, οι οποίες δεν θα διασφαλίζουν αντικειμενικώς τον πλήρη έλεγχο της τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, στις διατάξεις που αφορούν την έρευνα για υδρογονάνθρακες, στις διατάξεις για τις οικιστικές πυκνώσεις και στην κατάργηση του καθεστώτος προστατευόμενων περιοχών.
Σε κάθε περίπτωση δεν νοείται τέτοια σημαντικά νομοθετήματα να εισάγονται εν μέσω πανδημίας, όπου αντικειμενικά η δυνατότητα παρέμβασης των ενδιαφερόμενων φορέων, μεταξύ των οποίων και η Ένωσή μας (ως και εκ του ότι οι διοικητικοί δικαστές εκδικάζουμε σχετικές διαφορές), είναι περιορισμένη.
Παρακολουθώντας έναν σπιζαετό
Στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE Bonelli East Med για την προστασία του σπιζαετού στην Ανατολική Μεσόγειο, έχουν τοποθετηθεί μέχρι σήμερα δορυφορικοί πομποί παρακολούθησης σε 25 νεοσσούς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, με στόχο να μελετηθούν για πρώτη φορά οι κινήσεις των ανήλικων σπιζαετών, ώστε να εντοπιστούν σημαντικές περιοχές για το είδος αλλά και οι κίνδυνοι στους οποίους τα πουλιά εκτίθενται όταν βρίσκονται σε αυτές.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της παρακολούθησης του Προγράμματος, η μεγαλύτερη απόσταση που καλύφθηκε προς αναζήτηση κατάλληλης περιοχής, έγινε από έναν σπιζαετό από την Ανατολική Πελοπόννησο, στον οποίον τοποθετήθηκε δορυφορικός πομπός από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία τον Μάιο της περσινής χρονιάς. Ο νεαρός σπιζαετός πέρασε τον χειμώνα στην Κροατία, κυρίως στην περιοχή γύρω από την πόλη Ζαντάρ, που βρίσκεται στο μέσο περίπου της χώρας.
Το μεγάλο ταξίδι των 1.000 και πλέον χιλιομέτρων ξεκίνησε πριν ακόμη τελειώσει το καλοκαίρι. Μετά από μια ολιγοήμερη στάση στην Αλβανία, ο μικρός σπιζαετός βρήκε το μέρος της αρεσκείας του στην Κροατία, ολοκληρώνοντας έτσι μια περιπλάνηση στις ακτές της Αδριατικής η οποία κράτησε περίπου 15 μέρες. Εκεί έμεινε μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, ενώ φάνηκε να προτιμά ως ενδιαιτήματα κυρίως αγροτικές εκτάσεις στην περιφέρεια μεγάλων υγροτόπων αλλά και ανοιχτές, χορτολιβαδικές εκτάσεις σε ημιορεινές περιοχές. Ο ερχομός της άνοιξης σήμανε και την ώρα της αναχώρησης: ακολουθώντας την αντίστροφη πορεία επέστρεψε στα μέρη που γεννήθηκε και πλέον έχουμε τη χαρά να τον παρακολουθούμε να μεγαλώνει και να συνεχίζει τις εξερευνήσεις του επί ελληνικού εδάφους.
Η περιοχή που επέλεξε ο νεαρός σπιζαετός για να περάσει τον χειμώνα δεν είναι καθόλου τυχαία. Οι βαλκανικές χώρες που βρέχονται από την Αδριατική Θάλασσα (Αλβανία, Μαυροβούνιο, Κροατία) συμπεριλαμβάνονται στη ζώνη εξάπλωσης του είδους. Δυστυχώς όμως, οι πληροφορίες που μας δίνει η Ορνιθολογική Εταιρεία της Κροατίας BIOM, εταίρος της BirdLife International, είναι δυσάρεστες για την τύχη του είδους στη χώρα. Η τελευταία αποδεδειγμένη περίπτωση φωλιάσματος σπιζαετού εκεί ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 στο Εθνικό πάρκο Krka. Έκτοτε, το είδος παρατηρείται σπάνια και δεν έχουν εντοπιστεί ενεργές επικράτειες. Από το 2013 είναι χαρακτηρισμένο ως Κρισίμως Κινδυνεύον στο Κόκκινο βιβλίο της Κροατίας (η υψηλότερη κατηγορία Κινδύνου), μιας και υπάρχει η πιθανότητα να επιβιώνει ένας μικρός αναπαραγόμενος πληθυσμός ο οποίος όμως δεν ξεπερνά τα δύο ζευγάρια.
Ορνιθολογική Εταιρεία
