Πού χάθηκαν οι 440.000 θέσεις εργασίας του Σαμαρά
Το Σαββατοκύριακο που πέρασε ο συντάκτης σκέφτηκε πως ήρθε η ώρα να καθαρίσει λίγο το δωμάτιό του. «Και τι με ενδιαφέρει αυτό, όταν συγυρίζω δεν συνηθίζω να το γράφω στις εφημερίδες – εκτός και όταν επιτέλους το κάνει ο γιος ή η κόρη μου, τότε ναι, αξίζει δημοσιογραφικής κάλυψης», θα αναφωνήσετε.
Πολύ σωστά! Όμως, ο συντάκτης του Δρόμου βρέθηκε αντιμέτωπος με παλαιές, περυσινές δηλαδή, εφημερίδες, από το ξεκίνημα του 2014. Εφημερίδες γεμάτες εξαγγελίες. Όχι κάτι πρωτότυπο, επίσης θα πείτε. Κι αυτό σωστό. Αλλά, όταν διαβάζεις πως «την αντιμετώπιση της ανεργίας έθεσε ως κυβερνητική προτεραιότητα για το 2014, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς», και πως «εξήγγειλε τρεις πυλώνες μεσοπρόθεσμης στρατηγικής για την ανεργία, δηλαδή υποστηρικτικά μέτρα άμεσης εφαρμογής για την διετία 2014-2015, τονίζοντας πως όλα αυτά τα προγράμματα θα χρηματοδοτηθούν από το ΕΣΠΑ» και πως «πάνω από 440.000 άνεργοι θα βρουν δουλειά, με τη συμμετοχή τους στα προγράμματα αυτά», δεν μπορείς παρά να σκεφτείς: τι έγινε από όλα αυτά;
Πριν από λίγες ημέρες, η πρωθυπουργός της «επιτυχημένης» Λετονίας, η Λαϊμντότα Στραουτζούμα, ανέλαβε την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένας από τους κύριους στόχους της συγκεκριμένη προεδρίας, σύμφωνα με τα λόγια της ίδιας της πρωθυπουργού, είναι η εργασία. Και ειδικά τα ευρωπαϊκά προγράμματα, που ειδικά έπειτα από την εξαγγελία των επενδυτικό σχέδιο των 315 δισ. ευρώ που παρουσίασε τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, θα συνεχίζουν να κατευθύνονται προς τη χώρα μας.
Κοινωφελής εργασία, ο δρόμος προς το «work–for–benefits»
Οι προσλήψεις με την Κοινωφελή Εργασία του ΟΑΕΔ αφορούν τους δήμους, κοινωνικές υπηρεσίες του κράτους και τoν ευρύτερο δημόσιο τομέα. Συγκεκριμένα, από τις 49.803 προσλήψεις, οι 14.000 αφορούν τα υπουργεία, 31.953 τους δήμους, 3.500 τις περιφέρειες και 350 τις αποκεντρωμένες διοικήσεις του κράτους που λειτουργούν στις περιφέρειες της χώρας. Μέσω αυτής, οι κρατικοί φορείς, ΟΑΕΔ και ΟΤΑ γίνονται, όπως αναφέρει η ΠΟΕ-ΟΤΑ, «οι πιο βάρβαροι και στυγνοί εργοδότες, διαμορφώνοντας μισθούς και μεροκάματα πείνας και εξαθλίωσης των 420 ευρώ τον μήνα ή 17 ευρώ την μέρα, και των 490 ή 19 ευρώ, αντίστοιχα, για οκτάωρη απασχόληση».
Οι εργαζόμενοι στο πρόγραμμα δεν έχουν δικαίωμα άδειας, ούτε αναρρωτικής, επιδόματος αδείας, Δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων. Δεν δικαιούνται επίδομα παιδιών και προϋπηρεσίας, καταστρατηγώντας την ισχύουσα Εργατική Νομοθεσία.
Χρησιμοποιούνται για να καλύψουν βασικές ανάγκες λειτουργίας των υπηρεσιών. Έτσι, μετατρέπονται σε «ωφελούμενους ανέργους», «γυμνούς» από εργασιακά δικαιώματα και ο μισθός μετατρέπεται σε μη τακτικά καταβαλλόμενο «επίδομα εργασίας» που αντικαθιστά το απαρχαιωμένο και μειωμένο επίδομα ανεργίας.
Με αυτόν τον τρόπο ευέλικτη απασχόληση και ανεργία ανακυκλώνονται, οδηγώντας στην διεθνή εμπειρία της επιδοματικής εργασίας. Στην Ινδία, για παράδειγμα, ως μέτρο καταπολέμησης της φτώχειας η κυβέρνηση προσφέρει ένα πρόγραμμα εκατό ημερών πληρωμένης εργασίας ετησίως αντί για επίδομα ανεργίας. Στην Ευρώπη, τέτοια προγράμματα υπάρχουν στη Μεγάλη Βρετανία, στην Ολλανδία (Work First) και στη Γερμανία (Hartz Reforms). Σημειώνεται ότι με το συγκεκριμένο πρόγραμμα επιχειρήθηκε πριν λίγο καιρό να απασχοληθούν νηπιαγωγοί, ενώ το δίκτυο επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν «ωφελούμενους», ολοένα αυξάνεται.
Voucher
Εδώ και πάνω από έναν χρόνο τρέχουν τα προγράμματα voucher (επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας για νέους έως 29 ετών) που «δίνουν την ευκαιρία να καταρτιστούν μέσω των ΚΕΚ και να απασχοληθούν σε επιχειρήσεις μετά την ολοκλήρωση της κατάρτισης 50.000 άνεργοι εγγεγραμμένοι του ΟΑΕΔ». Η «επιταγή εισόδου» αφορά απόφοιτους πανεπιστημίων, νέους, χρόνια άνεργους, και πολλές άλλες κατηγορίες. Στην πραγματικότητα, αποτελεί παράδειγμα νομιμοποιημένης ανελαστικής εργασίας.
Τα συγκεκριμένα προγράμματα είναι η μόνη πια λύση για να δουλέψουν οι νέοι. Είναι η μετεξέλιξη των γνωστών stage, των παλιών προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας σε πολύ χειρότερες όμως συνθήκες, τόσο που πραγματικά τα παλιά προγράμματα να φαντάζουν «όαση». Το πρώτο στάδιό τους είναι η θεωρητική κατάρτιση, όπου τα ΚΕΚ, μέσω των οποίων υλοποιείται το πρόγραμμα, προσφέρουν μια τύποις εκπαίδευση, για την οποία πληρώνονται 1.100 ευρώ το «κεφάλι». Δεύτερο κομμάτι είναι η λεγόμενη πρακτική άσκηση, όπου ο «voucher-άς» στέλνεται πρώτα σε πολλές συνεντεύξεις και μετά αφού αποφασίσει ο εργοδότης, πηγαίνει σε κάποιο χώρο δουλειάς, ανεξάρτητα πολλές φορές από το επάγγελμά του. Εκεί καλείται να εργαστεί χωρίς χρήματα από τον εργοδότη, αλλά περιμένοντας το ΕΣΠΑ. Οι «voucher-άδες» εργάζονται και σε μεγάλες επιχειρήσεις, όπου έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο μαζικών απολύσεων προσωπικού για να καλύψουν τις θέσεις τους οι ωφελούμενοι. Αν συνεχιστεί και μετά την «πρακτική άσκηση» η σχέση εργασίας, όσον αφορά το μισθό… τον βασικό και αν…
120.000 < 440.000
Συνολικά, με αισιόδοξες εκτιμήσεις, περίπου 120.000 άτομα θα «απασχοληθούν» στα εν λόγω προγράμματα. Πολύ λιγότερα από τους 440.000 ανέργους που «θα έβρισκαν δουλειά», κατά τον απερχόμενο πρωθυπουργό. Οι συμμετέχοντες στα συγκεκριμένα προγράμματα, αναμένεται ολοένα να αυξάνονται, μια και αφενός αποτελούν κεντρική πολιτική επιλογή για την εργασία, από πλευράς Ε.Ε. Ήδη, 7.000 απόφοιτοι ΙΕΚ, ΕΠΑΣ και ΕΠΑΛ, θα βρεθούν και αυτοί σε καθεστώς «πρακτικής άσκησης», χρηματοδοτούμενης από το ΕΣΠΑ. Αφετέρου, η τεράστια ανεργία και υποαπασχόληση, στρέφουν τον κόσμο προς τα προαναφερθέντα.
Ένα καλό ερώτημα προς την όποια νέα κυβέρνηση, που δυστυχώς δεν το έχουμε ακούσει να τίθεται στη διάρκεια αυτής της σύντομης προεκλογικής περιόδου, είναι αν υπάρχουν περιθώρια παρέμβασης σε αυτό το καθεστώς επιδοτούμενης ανεργίας και αν θα συνεχιστεί όπως είναι. Πρόκειται κοινοτικοί πόροι μεγαλύτεροι από 28 δισ. ευρώ να εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία ώς το 2020, με ένα σημαντικό μέρος τους να διοχετεύονται στη «διάχυση γνώσεων και δεξιοτήτων, προσαρμογή στις απαιτήσεις του παγκόσμιου ανταγωνισμού και της διαρκούς αναβάθμισης του ανθρώπινου δυναμικού»; Για να πιαστεί ο στόχος των 440.000 μέχρι το τέλος του 2015, πράγμα απίθανο, πρέπει τα προγράμματα του ΕΣΠΑ να οργιάσουν. Θα συνεχίσουμε όπως μέχρι τώρα;
