Δημοσιεύουμε παρακάτω δύο αρκετά ενδιαφέρουσες προτάσεις του Βασίλη Ξυδιά σχετικά με την πιο συμμετοχική διεξαγωγή του διαλόγου προς το Δεύτερο Συνέδριο, για την αποτελεσματικότερη χαρτογράφηση των προς διερεύνηση θεμάτων και την εξόρυξη δυνατοτήτων σύνθεσης και συμπερασμάτων. Πιστεύουμε ότι στην πορεία προς το 2ο Συνέδριο, αλλά και στην ίδια την διαδικασία του συνεδρίου, μορφές όπως αυτές που προτείνονται μπορούν να δοκιμαστούν και να παράξουν απτά αποτελέσματα αλλά και πολύτιμη πείρα για τη συνέχεια.
Το σημείωμα αυτό περιλαμβάνει δύο σκέψεις-προτάσεις για τα επόμενα βήματα του Συνεδρίου:
- Η ιδέα της «Συνεδριακής Συνέλευσης», που πρότεινα μετά το πέρας του πρώτου συνεδρίου,
- Η ιδέα ενός συγκεντρωτικού «Θεματικού Πίνακα» στον οποίο θα φαίνονται με έναν συνοπτικό και εποπτικό τρόπο όλα τα θέματα και οι προτάσεις που έχουν τεθεί στη συζήτηση.
Στόχος και των δύο προτάσεων είναι μια πιο συλλογική, πιο συμμετοχική και πιο εξωστρεφής διαδικασία, που να κεφαλαιοποιεί το ενδιαφέρον και τη συσπείρωση που προκάλεσε το πρώτο Συνέδριο, οικοδομώντας ένα κοινό σώμα σκέψης και δράσης.
Συνεδριακή Συνέλευση
Προτείνω τη συγκρότηση μιας «συνεδριακής συνέλευσης» (π.χ. 100-120 άτομα), που το μεγαλύτερο μέρος της (π.χ. 75-90 άτομα) θα προκύψει με κλήρωση μεταξύ του συνόλου των εγγεγραμμένων στο συνέδριο, και ένα μικρότερο μέρος (π.χ. 25-30 άτομα) θα αποτελείται από πρόσωπα ορισμένα από την οργανωτική επιτροπή (Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί, και προφανώς θα εξαρτηθούν μεταξύ άλλων από τις πρακτικές δυνατότητες).
- Η συνεδριακή αυτή συνέλευση συζητά επί τη βάσει συμμετοχικών διαδικασιών τύπου «world-café» ή άλλων παρεμφερών τεχνικών και μεθόδων «art of hosting» και «participatory leadership». Υπάρχει σχετική εμπειρία και άνθρωποι με ειδίκευση που μπορούν να βοηθήσουν στην υποστήριξη μιας τέτοιας διαδικασίας.
- Θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε με μια δοκιμή σε μια επιμέρους θεματική ημερίδα, ιδανικά όπου υπάρχει μια σχετική ωρίμανση της σχετικής συζήτησης, και να εξάγουμε συμπεράσματα που πιθανά να φανούν χρήσιμα και για άλλες θεματικές.
Θεματικός πίνακας
Η δεύτερη πρόταση είναι πιο τεχνική, συμπληρωματική της προηγούμενης. Είναι η κατάρτιση ενός «θεματικού πίνακα», που θα καταρτιστεί με τη συνεργασία της οργανωτικής επιτροπής και της συνεδριακής συνέλευσης. Ο πίνακας αυτός θα δείχνει με έναν γενικό εποπτικό τρόπο τα ζητήματα που έχουν θιγεί, καθώς και το επίπεδο ωρίμανσης της συζήτησης, τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί και τις συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί για κάθε επιμέρους ζήτημα. (Βλέπε για παράδειγμα τον πίνακα).
Ο Θεματικός Χάρτης που προτείνω υπηρετεί έναν γενικότερο σκοπό, που είναι η ενίσχυση του συμμετοχικού χαρακτήρα του συνεδρίου. Χρειαζόμαστε λοιπόν έναν τρόπο που να επιτρέπει σε όλους τους φίλους να καταθέτουν τις θεματικές προτάσεις τους, και να βρίσκουν άλλους που συμφωνούν μαζί τους. Αυτό θα μπορούσε να διευκολυνθεί με έναν Θεματικό Χάρτη, που να βοηθά τον καθένα να έχει μπροστά του ένα πανόραμα των θεμάτων, των απόψεων, και των προτάσεων που τίθενται στη συζήτηση. Αυτός ο Θεματικός Χάρτης θα πρέπει να είναι «δυναμικός», δηλαδή να είναι ανοικτός σε διαρκή εμπλουτισμό. Και θα πρέπει να πλαισιώνεται και με άλλα οργανωτικά μέτρα.
α) Θεματική επιτροπή. Προτείνω τη σύσταση μιας ειδικής υποεπιτροπής της Οργανωτικής Επιτροπής, που θα έχει σαν στόχο να επιμελείται την κατάρτιση αυτού του διαρκώς ανοικτού-δυναμικού Θεματικού Χάρτη.
β) Ο Θεματικός Χάρτης θα πρέπει να έχει τη μορφή του Θεματικού Πίνακα που πρότεινα (ή κάτι παρόμοιο). Ακόμα καλύτερα θα ήταν αν μπορούσαμε να φτιάχναμε ένα ειδικό τμήμα της ιστοσελίδας του Συνεδρίου, που να έχει μια δομή ιεραρχική παρόμοια με τη Wikipedia – ίσως και με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, αν υπάρχουν άνθρωποι που να μπορούν να το αναλάβουν.
γ) Κάθε σύντροφος που θέλει να προτείνει ένα νέο θέμα, ή μια επιμέρους θεματική πτυχή στα υπάρχοντα θέματα, ή κάποιες προτάσεις κ.λπ., θα μπορεί να υποβάλλει τις σκέψεις-προτάσεις του με τους εξής τρόπους:
i) Με ένα σημείωμα (όπως συνήθως).
ii) Παρεμβαίνοντας στον διαδικτυακά αναρτημένο Θεματικό Χάρτη (υπό την τελική έγκριση της Θεματικής Επιτροπής).
iii) Πάντα υπό την επιμέλεια της Θεματική Επιτροπής, κάθε σύντροφος που θέλει να προτείνει ένα θέμα μπορεί να κάνει μια βιντεοσκοπημένη εισήγηση (το μέτρο αυτό θα βοηθήσει να υποκατασταθούν οι εκτός τόπου παρεμβάσεις που κάνουν διάφοροι σύντροφοι κατά τη διάρκεια των οργανωτικών συναντήσεών μας).
iv) Επιμέρους ομάδες που συμφωνούν μεταξύ τους μπορούν να κάνουν ειδικές συνεδρίες-συναντήσεις.
Με τον τρόπο αυτόν μπορούμε να φανταστούμε ένα διαρκώς «Ανοικτό και Συμμετοχικό Συνέδριο», με θέματα «διαφορετικών ταχυτήτων». Στην πορεία του συνεδρίου αυτού κάποια θέματα συζητούνται διεξοδικά και καταλήγουμε και σε συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής και δράσης, ενώ κάποια άλλα μπορούν να μένουν στο επίπεδο της ζύμωσης και της εν γένει ανταλλαγής απόψεων. Επίσης κάποια θέματα μπορούν να προωθούνται από επιμέρους μειοψηφικές ομάδες (στον βαθμό που η πλειοψηφία δεν τα θεωρεί προτεραιότητες, αλλά δεν έχει και αντιρρήσεις αρχής ώστε να θέτει βέτο στη συζήτησή τους ή στην ανάληψη κάποιων σχετικών πρωτοβουλιών).