Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Ο Άρης πήρε το όνομά του από τους αρχαίους Ρωμαίους για τον θεό του πολέμου, επειδή το κοκκινωπό χρώμα του θυμίζει αίμα. Κανένας πλανήτης πέρα από τη Γη δεν έχει μελετηθεί τόσο έντονα όσο ο Άρης. Οι καταγεγραμμένες παρατηρήσεις χρονολογούνται από την εποχή της αρχαίας Αιγύπτου πριν από 4.000 χρόνια. Σήμερα έξι διαστημόπλοια βρίσκονται σε τροχιά στον Άρη. Το επιστημονικό τρίο της NASA είναι το #MarsReconnaissanceOrbiter, το #MarsOdyssey και το #MAVEN. Η #Eυρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος διαχειρίστηκε τις αποστολές #ExoMarsTraceGasOrbiter και #MarsExpress. Τέλος, το πρώτο διαστημικό σκάφος της Ινδίας, η αποστολή Mars Orbiter (#MOM) από το 2014.
Καθώς ο Άρης περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο, ολοκληρώνει μία περιστροφή κάθε 24,6 ώρες, κάτι που μοιάζει πολύ με μια μέρα στη Γη (23,9 ώρες). Ο άξονας περιστροφής του Άρη έχει κλίση 25 μοίρες σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς του γύρω από τον Ήλιο. Αυτή είναι μια άλλη ομοιότητα με τη Γη, η οποία έχει αξονική κλίση 23,4 μοίρες. Όπως και η Γη, ο Άρης έχει ξεχωριστές εποχές, αλλά διαρκεί περισσότερο από τις εποχές εδώ στη Γη, καθώς ο Άρης χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να περιστραφεί γύρω από τον Ήλιο (επειδή είναι πιο μακριά). Ο Κόκκινος Πλανήτης είναι στην πραγματικότητα πολλά χρώματα. Στην επιφάνεια βλέπουμε χρώματα όπως καφέ, χρυσό και σκουρόχρωμες περιοχές. Ο λόγος για τον οποίο ο Άρης φαίνεται κοκκινωπός οφείλεται στην οξείδωση ή στη σκουριά του σιδήρου στα βράχια και της σκόνης του Άρη. Ενώ ο Άρης έχει περίπου τη μισή διάμετρο της Γης, η επιφάνειά του έχει σχεδόν την ίδια έκταση με τη στεριά της Γης.
Ένα μεγάλο σύστημα φαραγγιών που ονομάζεται #VallesMarineris είναι αρκετά μεγάλο ώστε να εκτείνεται από την Καλιφόρνια στη Νέα Υόρκη, πάνω από 4.800 χιλιόμετρα. Αυτό το φαράγγι έχει πλάτος 320 χιλιόμετρα και 7 χιλιόμετρα στο βαθύτερο σημείο του, είναι δε περίπου 10 φορές το μέγεθος του Γκραν Κάνυον .
Ο Άρης φιλοξενεί το μεγαλύτερο «βουνό» στο ηλιακό σύστημα, το #OlympusMons.
Υπάρχει νερό στον Άρη σήμερα, αλλά η ατμόσφαιρά του είναι πολύ λεπτή για να υπάρχει υγρό νερό για πολύ καιρό στην επιφάνεια. Η ατμόσφαιρα του Άρη αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο και αέρια αργού, και δεν προσφέρει μεγάλη προστασία από προσκρούσεις αντικειμένων όπως μετεωρίτες, αστεροειδείς και κομήτες.
Η θερμοκρασία στον Άρη μπορεί να είναι τόσο υψηλή όσο 20 βαθμοί Κελσίου ή τόσο χαμηλή όσο περίπου -153 βαθμοί Κελσίου. Ο Άρης έχει δύο μικρά φεγγάρια, τον Φόβο και τον Δείμο. Έχουν σχήμα πατάτας επειδή έχουν πολύ μικρή μάζα για να γίνουν σφαιρικά από την βαρύτητα.
Πηγή: #Spaceman #MARS #CountdownToMars #NASA #ESA #RedPlanet
Εννέα οργανώσεις κατά των ανεμογεννητριών
Εκθέσεις διεθνών οργανισμών τονίζουν ότι η απώλεια της βιοποικιλότητας και η κλιματική αλλαγή είναι οι δύο εξίσου σημαντικές παγκόσμιες κρίσεις που δρουν συνεργατικά και θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον της ανθρωπότητας. Η βιοποικιλότητα, η οποία συμπεριλαμβάνει και όλα τα φυσικά οικοσυστήματα όπως τα δάση, τους υγροτόπους, τις αλπικές περιοχές κ.ά. αναγνωρίζεται ως η σπουδαιότερη ασπίδα ενάντια στην κλιματική αλλαγή καθώς συνεισφέρει σημαντικά στην αντιμετώπισή της και στον μετριασμό των επιπτώσεών της. Η κλιματική αλλαγή αποτελεί απειλή για τη βιοποικιλότητα, αλλά αξιολογείται ως μικρότερης σημασίας σε σχέση με τις αλλαγές στις χρήσεις γης, δηλαδή την άμεση καταστροφή ή/και υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων από τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, όπως η γεωργία ή τα αναπτυξιακά έργα σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές.
Έχει διαπιστωθεί σε παγκόσμια κλίμακα το παράδοξο υπονόμευσης της διατήρησης της βιοποικιλότητας μέσω των πολιτικών για την αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στην Ελλάδα, η οποία αποτελεί επιπλέον Παγκόσμιο Κέντρο Βιοποικιλότητας (Global Biodiversity Hotspot) και ως εκ τούτου φέρει μεγάλη ευθύνη για τη διατήρηση της σπουδαίας φυσικής κληρονομιάς της. Η χωροθέτηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στον ελληνικό χώρο βασίζεται στο παρωχημένο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ (εφεξής Χωροταξικό για τις ΑΠΕ). Εγκρίθηκε το 2008 και είναι ιδιαίτερα προβληματικό, καθώς έχει ως κύριο κριτήριο χωροθέτησης το αιολικό δυναμικό μη λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικές παραμέτρους και την κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία ως προς τους στόχους του δικτύου Natura. H βιοποικιλότητα σήμερα παραμένει αθωράκιστη απέναντι στις αρνητικές επιπτώσεις των λανθασμένα χωροθετημένων και πλημμελώς μελετημένων ΑΣΠΗΕ.
Σχεδόν 13 χρόνια μετά, και ενώ η αναθεώρηση του Χωροταξικού για τις ΑΠΕ έχει σημειώσει δραματική καθυστέρηση, είμαστε μάρτυρες στη σχεδιαζόμενη χωροθέτηση ή στην εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ, στη βάση ανεπαρκέστατων περιβαλλοντικών μελετών, σε περιοχές τεράστιας οικολογικής σημασίας όπως η οροσειρά των Αγράφων, η Πίνδος, ο Σάος της Σαμοθράκης, ο Έβρος –ένας από τους σημαντικότερους μεταναστευτικούς διαδρόμους των αρπακτικών της Ευρώπης– και η Μάνη, πάνω σε κύριο μεταναστευτικό διάδρομο των πουλιών. Ακόμη και το πρωτοφανές, να δρομολογείται η χωροθέτηση ΑΣΠΗΕ στις νησίδες του Ν. Αιγαίου εξαφανίζοντας το βασικό χαρακτηριστικό για το οποίο οι νησίδες είναι προστατευόμενες: την απουσία ανθρωπίνων δραστηριοτήτων!
Φυτοφράκτες
Πέραν από τα οφέλη που αποκομίζουν οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι από το σύστημα φυτοφραχτών, σε ό,τι αφορά την παραγωγή τους (εδαφοπροστασία, φυτοπροστασία, επικονίαση, ωφέλιμη υγρασία, απορρύπανση αέρα, βοσκήσιμη ύλη, ασφάλεια κοπαδιών κ.λπ.), τα οικονομικά οφέλη μπορούν να επεκταθούν και να αποδειχθούν ευεργετικά και για τους παραγωγούς των απαιτούμενων «φυτών φυτοφράχτη» στα φυτώρια της κάθε περιοχής και της χώρας… Στους συνδέσμους που παραθέτω γίνεται αναφορά σε μεγάλο αριθμό φυτικών ειδών κατάλληλων για τη δημιουργία «οικοσυστημάτων φυτοφράχτη» στη χώρα μας σε πεδινές, ημιορεινές και ορεινές περιοχές, αν και στις ορεινές τοποθεσίες τα δασικά οικοσυστήματα (προεκτάσεις και εποικισμοί υπάρχουσας δασικής βλάστησης) περιμετρικά των αγρών και διαχωριστικά των ιδιοκτησιών, είναι πλούσια σε βοτανικά είδη ενδημικά και συχνά καρποφόρα για φρούτα του δάσους.
Στη χώρα μας τα αγροτοπία ποικίλουν ως προς τους φυτοφράχτες. Υπάρχουν περιοχές όπου απαντώνται συχνά, συντηρούνται στο μέτρο που το επιτρέπει η διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού, γεωργικού εξοπλισμού κ.λπ., αλλά υπάρχουν και περιοχές όπως ο Θεσσαλικός κάμπος, ο κάμπος των Σερρών και άλλα εδάφη εκτατικών αλλά και εντατικών καλλιεργειών στη χώρα (με βαμβάκια, σιτηρά, καλαμπόκια, κ.ά.) όπου για πολλά τετραγωνικά χιλιόμετρα παρατηρείται πλήρης έλλειψη φυτοφραχτών, δενδρωδών ή θαμνώνων, ακόμη και μεμονωμένων διάσπαρτων δέντρων… (άδενδρα τοπία). Εξαίρεση αποτελούν οι παραποτάμιες και οι ύφυγρες λωρίδες γης όπου έχουμε ανάπτυξη παραποτάμιας φυσικής βλάστησης η οποία τα τελευταία χρόνια και αυτή δέχεται επίθεση από εκχερσώσεις οι οποίες συχνά συμβαίνουν χωρίς καμία σκέψη και χωρίς λόγο (π.χ. Πηνειός στον Θεσσαλικό κάμπο).
Μην ξεχνάμε ότι οι φυτοφράχτες διευκολύνουν τις αγροτικές πρακτικές σε ό,τι αφορά τη φυτοπροστασία (μειώνοντας τα αγροχημικά) και εξυπηρετούν καλύτερα τον διαχωρισμό της γης που διατίθεται για βιολογικές γεωργικές πρακτικές και παραγωγές.
Ένας σχεδιασμός (Αρχιτεκτονικής του Τοπίου/Αγροτοπίου) κατά περιοχή (ίσως κατά Δημοτική γεωγραφική περιοχή και αρμοδιότητα), στο πλαίσιο ενός Χωροταξικού Σχεδίου για τη χώρα και την Ελληνική Γεωργία, θα μπορούσε να περιλαμβάνει επεμβάσεις, τέτοιες που θα επιτρέπουν τη δημιουργία ανάμεικτων γραμμικών συνθέσεων με δασικά είδη, με καρποφόρα και πολλά καλλωπιστικά, ή φυτείες πολλαπλής χρήσης (καρποφορίας, ανθοφορίας & μελισσοκομικά, αντιπυρικά, περιβαλλοντικού οφέλους με βελτίωση εδάφους, ανεμοφράχτες, βελτίωσης μικροκλίματος, κ.λπ.). Η ανάπτυξη τέτοιων οικοσυστημάτων δεν απαιτεί εντατική και δαπανηρή συντήρηση, παρά μόνο προστασία και περιοδικό έλεγχο.
Σταμάτης Σεκλιζιώτης
