Οι πανηγυρισμοί του συστήματος και η απόσταση κοινωνίας-Βουλής
Του Γιώργου Παπαϊωάννου
Από πολλές πλευρές, ήδη από το βράδυ των εκλογών, τίθεται η ερώτηση αν οι εκλογές νομιμοποίησαν το τρίτο μνημόνιο. Η απάντηση είναι εύκολη για όσους θέλουν να αποτινάξουν από πάνω τους τις ευθύνες της ψήφισης και εφαρμογής του. Όσοι εμφανίζονταν ως «αντιμνημονιακοί» μέχρι πρόσφατα και είδαν τελευταία «το φως το αληθινόν», είναι λογικό να ψάχνουν για σχήματα που θα δικαιολογούν τη στάση τους. Δεν είναι, όμως, αυτό που μας απασχολεί.
Ας δούμε, λοιπόν, τα εκλογικά αποτελέσματα. Πράγματι, η πλειοψηφία όσων ψήφισαν, ενίσχυσαν κόμματα που αποδέχονται και έχουν στηρίξει στη Βουλή τα μνημόνια. Θα πρέπει, όμως, να γίνουν ορισμένες παρατηρήσεις:
- Το ποσοστό της αποχής σχετικοποιεί τα συμπεράσματα και τις αναλύσεις. Σχεδόν το μισό εκλογικό σώμα δεν προσήλθε στις κάλπες, με την αποχή να σημειώνει ιστορικό ρεκόρ. Ισχύει ότι σε όλες τις εκλογές υπάρχει ένα ποσοστό αποχής αλλά η σύγκριση με προηγούμενες αναμετρήσεις, καθώς και με το δημοψήφισμα, καθιστούν σαφές ότι ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού που δεν πήγε στις κάλπες δυσφορεί με τις ασκούμενες πολιτικές και το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του.
- Ακόμα και η εκτίμηση ότι όσοι ψήφισαν μνημονιακά κόμματα αποδέχονται την εφαρμογή των μνημονίων είναι έωλη. Εδικά, όσον αφορά τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, είναι σαφές ότι μεγάλο τμήμα τους δεν ψήφισε εγκρίνοντας το 3o Mνημόνιο. Ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ είτε με «βαριά καρδιά», είτε δίνοντας μια «δεύτερη ευκαιρία», πειθόμενοι στον έναν ή τον άλλο βαθμό ότι ίσως έτσι γίνει μια προσπάθεια ελάφρυνσης των μέτρων, είτε σε μεγάλο ποσοστό κάνοντας μια επιλογή «μικρότερου κακού» γιατί δεν ήθελαν καθόλου να δουν νικητή τον Μεϊμαράκη. Όσοι πιστεύουν ότι αυτό το 35% θα επικροτήσει ή δεν θα αντισταθεί στην εφαρμογή του μνημονίου είναι γελασμένοι.
- Το δημοψήφισμα είναι πολύ πρόσφατο. Και για να ξεφύγουμε λίγο από τα ποσοστά και τα νούμερα, κατέγραψε διεργασίες πιο βαθιές και «μόνιμες». Εκατομμύρια πολίτες έκαναν μια καθαρή και «φωναχτή» επιλογή, σε αντίθεση με τις πρόσφατες εκλογές στις οποίες προσήλθαν μάλλον μουδιασμένοι και με χαμηλές προσδοκίες. Όποιος νομίζει ότι όσα έδειξαν οι πρόσφατες κάλπες ακυρώνουν τις προηγούμενες, μάλλον ηθελημένα αγνοεί ότι δεν ξεγράφουν τόσο εύκολα όσα συμβαίνουν στο κοινωνικό σώμα.
- Οι πολίτες ψήφισαν πριν φανούν τα αποτελέσματα του 3ου Μνημονίου στην κοινωνία και την οικονομία. Έτσι εξηγείται και η σπουδή του Αλ. Τσίπρα για γρήγορες εκλογές πριν την εφαρμογή των μέτρων. Τώρα, μια σειρά νόμοι παίρνουν σειρά για ψήφιση, ενώ τα «μπιλιέτα» της εφορίας, οι περικοπές και οι ιδιωτικοποιήσεις έρχονται. Και τότε θα έχουμε μια εικόνα πιο πραγματική από τα νούμερα των εκλογών, για το αν η κοινωνία αποδέχεται ή όχι το 3ο Μνημόνιο.
Δύο ακόμα παρατηρήσεις που έχουν και αυτές τη σημασία τους:
Η πρώτη είναι ότι η αντίθεση ανάμεσα στο λαό και το πολιτικό σύστημα, ανάμεσα στη Βουλή και τον κόσμο, συνεχίζει να υπάρχει και εντείνεται. Πρόσφατα, το 62% του λαού είπε «όχι» στο μνημόνιο αλλά 222 από τους 300 βουλευτές το υπερψήφισαν. Αυτή η ψαλίδα δεν έκλεισε. Τώρα, οι βουλευτές που είναι διατεθειμένοι να στηρίξουν την εφαρμογή των μνημονίων φαίνεται να ξεπερνούν τους 260. Είναι πολύ αισιόδοξοι όσοι ευελπιστούν ότι αυτή τη φορά η κοινωνία θα ευθυγραμμιστεί μαζί τους. Η μετα-δημοκρατία και οι κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού αλλοιώνουν τις διαθέσεις και τη θέληση της πλειοψηφίας του λαού, αλλά εκείνος δεν θα σταματήσει να αναζητά τρόπους να εκφραστεί και, αργά ή γρήγορα, θα τους ανακαλύψει και πάλι.
Η δεύτερη παρατήρηση είναι ότι το σχήμα «μνημόνιο-αντιμνημόνιο» έχει πράγματι σοβαρά προβλήματα και έχει σε μεγάλο βαθμό φθαρεί. Όχι, όμως, με την έννοια ότι δεν υφίσταται αυτός ο διαχωρισμός ή ότι η κοινωνία πλέον αποδέχεται τα μνημόνια. Είναι άλλο εκείνο που στην πραγματικότητα συμβαίνει: Οι σκέτα αντιμνημονιακές διακηρύξεις δεν πείθουν σήμερα. Οι πολίτες δεν πείθονται ότι αρκούν η πρόθεση και τα συνθήματα για να «σκίσει» κανείς τα μνημόνια. Ακούν με μεγάλη δυσπιστία και απωθούνται έντονα από διακηρύξεις που δεν πείθουν ότι στηρίζονται σε ένα πειστικό σχέδιο για μια διαφορετική πορεία της χώρας. Έχει μεσολαβήσει η 7μηνη δοκιμασία αντίστοιχων διακηρύξεων και δεν πείθει η επανάληψή τους. Δεν έπαψε, όμως, η επιθυμία της πλειοψηφίας του κόσμου να ζει σε μια ανεξάρτητη και δημοκρατική χώρα, με ελευθερία και χωρίς την ασφυξία που επιβάλλουν οι τρόικες και τα κουαρτέτα. Η ζωή θα δείξει…
Φωτο: plasticobilism.blogspot.gr
