Ο τουρισμός είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες του αναπτυξιακού υποδείγματος που προωθούν οι μνημονιακές δυνάμεις. Με κύριο επιχείρημα την αύξηση του αριθμού των ταξιδιωτών και των εισπράξεων στήνεται ένα ολόκληρο σκηνικό που έχει ως στόχο την κατάργηση των ρυθμίσεων που προστατεύουν το περιβάλλον και τις εργασιακές σχέσεις. Ποιο είναι όμως το προφίλ του ελληνικού τουρισμού και πως εξελίχθηκε την τριετία 2010-2013, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος;
Βασικά μεγέθη ταξιδιωτικών εισπράξεων
| 2010 | 2013 | Μεταβολή | |
| Εισπράξεις (εκατ. ευρώ) | 9.611,3 | 12.152,2 | 26% |
| Ταξιδιωτική κίνηση (χιλ. ταξιδιώτες) | 15.007,5 | 20.111,4 | 34% |
| Δαπάνη ανά ταξίδι (ευρώ) | 640,4 | 604,2 | -6% |
| Δαπάνη ανά διανυκτέρευση (ευρώ) | 68,6 | 74,6 | 9% |
| Μέση διάρκεια παραμονής (αριθμός διανυκτερεύσεων) | 9,3 | 8,1 | -13% |
Η αύξηση κατά 26% των ταξιδιωτικών εισπράξεων είναι πλασματική καθώς η σύγκριση με το 2010 δεν δίνει την ακριβή εικόνα. Το 2008 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις είχαν ανέλθει σε 11.662,3 εκατ. ευρώ οπότε προκύπτει σαφώς μικρότερη αύξηση (μόλις 4,2%) παρά τη μεγάλη αύξηση του αριθμού των ταξιδιωτών. Πρόκειται για μείωση της δαπάνης ανά ταξίδι που συνεχίζεται και την τριετία 2010-2013 (μείωση κατά 6%).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η μεταβολή που έχει επέλθει την ανάλυση των παραπάνω μεγεθών κατά χώρα προέλευσης.
Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά χώρα προέλευσης (εκατ. ευρώ)
| 2010 | 2013 | Μεταβολή | |
| Ε.Ε.- 28 | 6.708,9 | 7.180,3 | 7% |
| Ευρωζώνη | 4.534,2 | 4.831,9 | 7% |
| Γερμανία | 1.623,9 | 1.900,4 | 17% |
| Γαλλία | 641,2 | 905,5 | 41% |
| Ην. Βασίλειο | 1.244,3 | 1.354,7 | 9% |
| ΗΠΑ | 599 | 568,6 | -5% |
| Ρωσία | 495,9 | 1.338,6 | 170% |
Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων δεν ήταν ισόποσα κατανεμημένη ανά χώρα προέλευσης. Με εξαίρεση τη Γαλλία και, κυρίως, τη Ρωσία, τα ποσοστά αύξησης των εισπράξεων από τις παραδοσιακές περιοχές προέλευσης ήταν κάτω από τον μέσο όρο αύξησης (26%). Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων από τη Ρωσία (170%) είναι εντυπωσιακή και ανεβάζει αυτή τη χώρα στην τρίτη θέση.
Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση ανά χώρα προέλευσης (χιλ. ταξιδιώτες)
| 2010 | 2013 | Μεταβολή | |
| Ε.Ε.-28 | 10.212,7 | 10.527,2 | 3% |
| Ευρωζώνη | 6.109,2 | 6.327,2 | 4% |
| Γερμανία | 2.038,9 | 2.267,5 | 11% |
| Γαλλία | 868,3 | 1.152,2 | 33% |
| Ην. Βασίλειο | 1.802,2 | 1.846,3 | 2% |
| ΗΠΑ | 498,3 | 466,5 | -6% |
| Ρωσία | 451,2 | 1.352,9 | 200% |
Ανάλογα είναι τα ευρήματα και για την εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση καθώς καταγράφεται αναλογική αύξηση του αριθμού των ταξιδιωτών με τις ταξιδιωτικές εισπράξεις.
Από τους δύο παραπάνω πίνακες προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα:
1. Παρατηρείται σχετική στασιμότητα τόσο στις ταξιδιωτικές εισπράξεις όσο και στον αριθμό των ταξιδιωτών που προέρχονται από την Ε.Ε.-28 και την ευρωζώνη. Ιδιαίτερα αν υπολογισθούν ως ποσοστό του συνόλου, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από την Ε.Ε.-28 μειώθηκαν την περίοδο 2010-2013, από 70% σε 59% και ο αριθμός των ταξιδιωτών από 68% σε 52%. Ανάλογα μειώθηκε και ο αριθμός των ταξιδιωτών από την Ε.Ε.-28, από 68% του συνόλου το 2010 σε 52% το 2013.
2. Είναι εντυπωσιακή η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων και του αριθμού των ταξιδιωτών που προέρχονται από τη Ρωσία, ιδιαίτερα αν ληφθούν υπ’ όψιν τα προβλήματα με τη βίζα και το ακριβό ευρώ. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι εισπράξεις ανά Ρώσο ταξιδιώτη βρίσκονται στη δεύτερη θέση (989,43 ευρώ) μετά από τους ταξιδιώτες από τις ΗΠΑ (1.218,86 ευρώ).
Παρά την αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων και του αριθμού των ταξιδιωτών, ο αριθμός των εργαζομένων στον κλάδο «Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης», που συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό, μειώθηκε σημαντικά. Το Γ΄ τρίμηνο του 2013 ο αριθμός των εργαζομένων ήταν μειωμένος κατά 14% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2010 ενώ μεταξύ Γ΄ και Δ΄ τριμήνου 2013 η απασχόληση μειώνεται κατά 12% (απόδειξη της εποχικότητας της απασχόλησης). Η εξέλιξη της απασχόλησης είναι αδιάψευστος μάρτυρας των απαράδεκτων εργασιακών σχέσεων και της κυριαρχίας της αδήλωτης εργασίας στον συγκεκριμένο κλάδο για τα οποία η υπουργός Τουρισμού και ο συνδαιτυμόνας της κ. Ανδρεάδης τηρούν σιγήν ιχθύος.
Για να συμβάλει πραγματικά ο τουρισμός στη συνολική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα πρέπει να συνδεθεί με τον πρωτογενή τομέα, την ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού της χώρας και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
