Οι δυναμικές αλλάζουν, το πολιτικό σκηνικό αναδιατάσσετα. Του Γιάννη Τσούτσια
Ένα είναι βέβαιο: Η δολοφονία του Π. Φύσσα αποτέλεσε την απαρχή καταιγιστικών και δυσανάγνωστων πολιτικών εξελίξεων που συνταράσσουν και αναδιατάσσουν το πολιτικό σκηνικό. Καθώς βρισκόμαστε εν κινήσει και στο μέσον της διαδρομής, οι εξελίξεις δεν έχουν κατεύθυνση. Το ακατανόητο διασπείρεται ακατέργαστο στην κοινή γνώμη και στα πολιτικά στελέχη, μαζί μ’ έναν ορυμαγδό αμφιλεγόμενων πληροφοριών, ενισχύοντας την ένταση του αποπροσανατολισμού. Αναντίρρητα, ωστόσο, το σκηνικό αναμορφώνεται υπό την αντίθεση κυβέρνησης και Χ.Α. και τις εκατέρωθεν πρωτοβουλίες τους. Η πολιτική ζωή μετατοπίζεται αντιστοίχως. Ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να απολαμβάνει το γεγονός ότι απομακρύνθηκε προσωρινά από τη θέση του στοχοποιημένου με τη θεωρία των δύο άκρων και ότι δεν είναι ο αποδέκτης των επιθέσεων. Αλλά και οι λαϊκές αντιδράσεις, δεν υπερέβησαν το επίπεδο του αυτοματισμού, (ελλείψει και της αντίστοιχης διάθεσης από τους πολιτικούς φορείς) και παρέμειναν περιθωριακές, χωρίς να επηρεάσουν ιδιαίτερα τις εξελίξεις. Η κοινωνία, από θέση κοινής γνώμης, βλέπει την εξελισσόμενη πολιτική κρίση να οδηγείται σε εκλογική εκτόνωση.
Η Χρυσή Αυγή πιέζεται. Εξάντλησε τα αντανακλαστικά της, αποκαλύπτοντας δυνατότητες για τις οποίες πολλοί ήταν ανυποψίαστοι, που δεν αφορούν μόνο στον ανομικό της μηχανισμό και την τρέχουσα κοινωνική της αποδοχή, αλλά εκτείνονται σε ερείσματα -άμεσα εκμεταλλεύσιμα- που μεθοδικά έχει οικοδομήσει στο σκληρό πυρήνα του κράτους. Το χτύπημα που αντιμετωπίζει βάζει τέλος στις διερωτήσεις, σχετικά με το κατά πόσον είναι αυτή χειραγωγούμενη έξωθεν, ενεργούμενο του συστήματος, μακρύ χέρι της τρόικας κ.λπ. Είναι βέβαιο ότι η ευρωκρατία έχει ανάψει πράσινο φώς για την επίθεση που δέχεται, ενώ και τα διάφορα ελλαδικά εξωθεσμικά κέντρα μένουν αδιάφορα. Εν ολίγοις, η παγκοσμιοποίηση και οι ντόπιοι υποστηρικτές της δεν παίζουν μέσα από τη Χρυσή Αυγή, ούτε υπολογίζουν σ’ αυτήν για συμπληρωματικούς ρόλους. Η ίδια, καθώς η επίθεση που δέχεται επιταχύνεται και διογκώνεται, βρίσκεται σε δίλημμα: Να αντιμετωπίσει την πρόκληση τώρα, ρηξικέλευθα και αποφασιστικά, προκαλώντας εκλογές, με άμεσα καταβλητέες τις σημαντικές απώλειες για την ίδια ή να αναδιπλωθεί, μπαίνοντας σε μια πολιτική περίοδο, στο τέλος της οποίας θα έχει μεν αποδυναμωθεί ακόμη περισσότερο, αλλά ενδεχομένως να καταφέρει να συγκρατήσει μαζί με κάποια εκλογικά ποσοστά, και τη νομιμοποίησή της;
Η κυβέρνηση, παρ’ ότι κι αυτή στριμωγμένη και εσωτερικά κατακερματισμένη, δείχνει να ανακτά την πρωτοβουλία. Ο προσανατολισμός της δεν αλλάζει, παραμένει σταθερός και σχετίζεται με το πώς θα αξιοποιηθούν οι εξελίξεις στο μέτωπο της κύριας αντιπαράθεσης που καλλιεργεί, απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι αντιδράσεις που προκάλεσαν οι παρεμβάσεις Λαζαρίδη, τόσο σε επίπεδο στελεχών, όσο και στην κοινή γνώμη, προσωρινά, εμπόδισαν να «κουμπώσουν» οι κυβερνητικοί χειρισμοί με τη θεωρία των δύο άκρων. Ωστόσο, το επόμενο διάστημα η τακτική στον ίδιο στόχο θα συγκλίνει. Και ο Σαμαράς, μετά από τις σταθμίσεις των πρώτων εικοσιτετραώρων, αποφάσισε να χτυπήσει την Χ.Α. Τα περιθώρια της επιλογής του καθόρισε, κυρίως, η απραξία της αντιπολίτευσης, η οποία αδυνατούσε να ορίσει δυναμικά αυτόνομο ρόλο στα πράγματα. Οι ακαθόριστες, μη πολιτικά στοχευμένες απαιτήσεις του αριστερού κόσμου, για καταστολή της Χ.Α., αντιμετωπίστηκαν ως ενσωματώσιμες. Ο Σαμαράς μοιάζει τώρα να υλοποιεί το αίτημα για περιορισμό της Χ.Α., που πριν φάνταζε προνομιακό πεδίο και αποκλειστικό κτήμα της αριστερής δυναμικής. Έτσι, μαζί με όλα αυτά, στέλνονται στον κάλαθο των αχρήστων και οι θεωρίες περί εκκολαπτόμενης ακροδεξιάς διακυβέρνησης και σύγκλισης μεταξύ Ν.Δ. και Χ. Α. Από την άλλη, η πόλωση που προκαλείται, οριοθετεί τον χώρο της Ν.Δ. και αντιστρέφει τη ροή των δημοσκοπικών μετατοπίσεων από την Χ.Α. προς την ίδια. Και, βεβαίως, η Ν.Δ. δεν οργάνωσε τα συμβάντα, είχε όμως την ετοιμότητα να τα εκμεταλλευτεί, με άξονα την πολιτική κουλτούρα του Σαμαρά πως η πολιτική διέρχεται από προβοκατόρικες ενέργειες που ταράζουν τα πράγματα. Σημαντική συνέπεια, τέλος, αυτών των εξελίξεων, είναι η επιχειρούμενη αναβάπτιση του καταρρέοντος πολιτικού συστήματος, το οποίο πιστώνεται πόντους αξιοπιστίας, υλοποιώντας την επίθεση κατά της Χρυσής Αυγής.
Η Αριστερά, άφησε κάθε τακτικό περιθώριο στην κυβέρνηση να ενορχηστρώσει την επίθεση προς την Χ.Α. Η δυσκολία της να αρθρώσει ουσιαστικό αντιπολιτευτικό λόγο, επιλέγοντας μια θέση καθεστωτικού καθωσπρεπισμού, αποδείχτηκε κρίσιμη. Ενδεικτικά, δεν αποκάλυψε στην ελληνική κοινωνία τη διείσδυση της Χ.Α. στο κράτος και το σχέδιο άλωσής του, μέσω της δημιουργίας θυλάκων στο σκληρό πυρήνα του. Το χειρότερο; Τα πρώτα κρίσιμα 24ωρα δεν στοχοποίησε τον Δένδια και την αστυνομία για το γεγονός ότι δεν συνελήφθηκαν (ακόμη) οι περίπου 30 χρυσαυγίτες που συνέργησαν στη δολοφονική ενέδρα, αφήνοντας περιθώρια να στηθούν οι φαντασμαγορικές τηλεοπτικές τελετές, που επέτρεψαν την κυβερνητική στροφή. Γιατί μια τυχόν μαζική σύλληψη τις πρώτες ώρες θα είχε συγκλονιστικό κοινωνικό απόηχο και δεν θα άφηνε κανένα περιθώριο αντίδρασης στη Χ.Α. Θα τοποθετούσε τις εξελίξεις σε δρομολογημένη κατεύθυνση, μειώνοντας αντίστοιχα κάθε περιθώριο πολιτικών χειρισμών. Αποδεικνύεται, έτσι, για την Αριστερά ότι ο μονομερής προσανατολισμός της σε μια πολιτική που στοχεύει στην αυτόματη είσπραξη κερδών από τη μνημονιακή φθορά της κυβέρνησης, πληρώνεται, αργά ή γρήγορα, εν προκειμένω, τώρα. Και ότι η πόλωση γύρω από το Μνημόνιο δεν αρκεί για να καλύψει το σύνολο των πολιτικών δυναμικών και αντιθέσεων στη χώρα. Αυτές, πλέον, ξεφυτρώνουν από παντού και δεν εξασφαλίζουν πλέον αυτόματα πλεονεκτήματα στην Αριστερά, αντίθετα, επιδεινώνουν τις ανεπάρκειές της.
Πολλά θα γραφούν αυτές τις ημέρες. Μια δεύτερη, ωστόσο, βεβαιότητα προκύπτει αβίαστα: Η ουσιαστική αντιμετώπιση του φαινομένου Χρυσή Αυγή, δεν μπορεί να αφορά τους εκλογικούς τακτικισμούς και στις μεθοδεύσεις της ομάδας Σαμαρά. Ούτε και να επαφίεται στην άνευρη κριτική του «αντιφασιστικού αυτονόητου» της Αριστεράς, του οποίου διαφεύγουν οι βαθύτερες παράμετροι, παρόντες ωστόσο στην κοινωνική συνείδηση και αναγκαίοι για να συντεθεί μια πραγματική πολιτική και αποτελεσματική παρέμβαση.
