Ένας αιώνας πέρασε από το τέλος του Μεγάλου Πολέμου, που επεκράτησε να αποκαλείται Α’ Παγκόσμιος (1914-1918). Οι ηττημένες Κεντρικές Δυνάμεις (Αυστρουγγαρία, Γερμανία) με την επακόλουθη Συνθήκη των Βερσαλλιών (1919) γονάτισαν κάτω από τους δυσβάστακτους όρους της. Ενώ είχε προηγηθεί η Μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση, τα μάτια της ανθρωπότητας και περισσότερο της Ευρώπης ήταν εστιασμένα στις επαναστατικές διαδικασίες που διαδραματίζονταν στην Γερμανία. Ο συσχετισμός των δυνάμεων στην μεγάλη κεντροευρωπαϊκή χώρα δυστυχώς δεν επέτρεψε την επικράτηση των επαναστατών που πάλευαν υπό την ηγεσία των Σπαρτακιστών με επικεφαλής την Ρόζα Λούξεμπουργκ και τον Κάρλ Λίμπκνεχτ, οι οποίοι εκτελέστηκαν αγρίως από τις κυβερνητικές δυνάμεις.
Ο ΠΡΟΑΓΓΕΛΟΣ των μετέπειτα εξελίξεων που δεν έπαψαν να είναι επαναστατικές ήταν η εξέγερση των ναυτών στο λιμάνι του Κιέλου, στην Βόρεια Γερμανία. Η σπίθα αυτή μεταδόθηκε αστραπιαία στο άλλο άκρο της χώρας, στην Βαυαρία. Σε μία περιοχή βασικά αγροτική με έντονο το συντηρητικό πνεύμα, παραδόξως οι σοσιαλδημοκράτες, αγροτικά κόμματα και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Βαυαρίας διαμόρφωσαν τους όρους συσπείρωσης της εργατικής τάξης, της αγροτιάς αλλά και στρατιωτών. Συστάθηκαν επαναστατικά συμβούλια τα οποία εμπνέονταν από τις διακηρύξεις και τα πρώτα βήματα των επαναστατών στα ρωσικά σοβιέτ. Επικεφαλής αρχικά τέθηκε ο σοσιαλδημοκράτης Άισνερ ο οποίος είχε σε αρκετές περιπτώσεις ταλαντευτεί στην άσκηση της πολιτικής του. Από την άλλη πλευρά οι δυνάμεις της κεντρικής εξουσίας ακόνιζαν τα μαχαίρια τους για την κατάπνιξη κάθε επαναστατικής κίνησης.
Τις πρώτες ημέρες του Απρίλη του 1919 τα επαναστατικά συμβούλια αποφάσισαν να πάρουν στα χέρια τους την κατάσταση και να ανοίξουν την δεύτερη φάση της λαϊκής δημοκρατικής εξουσίας στη Βαυαρία. Άνοιγε έτσι η περίοδος εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας των Συμβουλίων
Τα πρώτα βήματα της λαϊκής κυβέρνησης του Μονάχου δεν χαρακτηρίστηκαν από τον αναγκαίο ριζοσπαστισμό, δηλαδή δεν κατασχέθηκαν οι μεγάλες περιουσίες και δεν καταργήθηκαν πολλοί αντιδραστικοί νόμοι. Παρατηρήθηκε μία διελκυστίνδα σε ό,τι αφορούσε τις εξουσίες του κοινοβουλίου και την λογοδοσία σ’ αυτό των επαναστατικών συμβουλίων. Η όλο και εντονότερη προσέγγιση του Άισνερ σε συντηρητικές θέσεις έθεσαν επί τάπητος το μέλλον της λαϊκής εξουσίας στην Βαυαρία. Ο Άισνερ (Eisner) δολοφονήθηκε και στην θέση του ανέβηκε ο Γιοχάννες Χόφμαν (Johannes Hoffmann). Αυτά συνέβαιναν μέχρι τις πρώτες ημέρες του Απρίλη του 1919, όταν τα επαναστατικά συμβούλια υπό τον Νίκις (Niekish) αποφάσισαν να πάρουν στα χέρια τους την κατάσταση και να ανοίξουν την δεύτερη φάση της λαϊκής δημοκρατικής εξουσίας. Άνοιγε έτσι η περίοδος εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας των Συμβουλίων. Οι επαναστάτες προέβησαν σε διακήρυξη στην οποία γινόταν λόγος για δραστικά άμεσα μέτρα επαναστατικού χαρακτήρα, δηλαδή δεκαήμερη γενική απεργία, κατάσχεση των αντιδραστικών εφημερίδων, διανομή τροφίμων στον πενόμενο πληθυσμό, καθώς και έλεγχο των τραπεζών και των συγκοινωνιών.
Ο Λένιν ενώ αρχικά στην πρώτη φάση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βαυαρίας, έθεσε πολλά ερωτήματα και ήταν άκρως επιφυλακτικός ως προς την ευόδωσή της, στην δεύτερη φάση χαιρέτισε ενθουσιωδώς τους επαναστάτες των βαυαρικών σοβιέτ και στάθηκε αλληλέγγυος απέναντί τους.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ της βαυαρικής Λαϊκής Δημοκρατίας είχε επικεφαλής τρείς εξέχουσες προσωπικότητες , τον Ευγένιο Λεβινέ, τον Λαντάουερ και τον Τόλερ. Οι επαναστατικές δυνάμεις προσπάθησαν να επιβάλουν το πρόγραμμά τους και τις αρχές της διακήρυξής τους, αλλά δεν είχαν την αποτρεπτική εκείνη ισχύ, ώστε να επιβληθούν στην άρτια οργανωμένη αντίδραση της κεντρικής εξουσίας των Έμπερτ και Νόσκε. Ο στρατός της κυβέρνησης του Βερολίνου άρχισε την επίθεσή του την Πρωτομαγιά του 1919 και προέβη σε ένα λουτρό αίματος ενισχυμένος παράλληλα και από τις παραστρατιωτικές οργανώσεις, που αργότερα θα μπουν στην υπηρεσία των Ναζιστών. Εκατοντάδες επαναστάτες εκτελέστηκαν, πολλοί πέθαναν ποδοπατημένοι , άλλοι σφαγιάσθηκαν ανηλεώς και πολλοί φυλακίστηκαν. Ο Μάης του 1919 σήμανε το τέλος μιας ελπιδοφόρας αλλά αδύναμης επαναστατικής εξουσίας, της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βαυαρίας.
Η περιοχή αυτή της Γερμανίας δυστυχώς έμελλε να αποτελέσει το προπύργιο όχι μόνο της συντήρησης αλλά και των ναζιστικών δυνάμεων, που ανδρώθηκαν κατά την χλιαρή πολιτικά περίοδο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.
Γιάννης Ζήβας
