από τον Δημήτρη Ουλή
Τα αγαπημένα μας Jumbo έχουν αρχίσει προ πολλού να βγάζουν στις βιτρίνες τους τα Χριστουγεννιάτικα. Το παράδειγμά τους ακολουθεί μια πληθώρα άλλων καταστημάτων «εποχιακών ειδών» σε ολόκληρη την Ελλάδα. Γράφω τούτες τις γραμμές ενώ το ημερολόγιο δείχνει 17 Οκτωβρίου 2017, και σκέφτομαι ότι θα πρέπει επιτέλους να αρχίσουμε να «ακούμε» τις αγορές –να στοχαζόμαστε δηλαδή με τη δέουσα σοβαρότητα, όλα όσα εκείνες μας διαμηνύουν.
Το μήνυμα, εν προκειμένω, είναι ξεκάθαρο. Η γιορτή της 28ης Οκτωβρίου δεν «αποδίδει» πια, έχει εξαντλήσει προ πολλού τις δυνατότητες της κεφαλαιοκρατικής της αξιοποίησης. Εξ ου και θα πρέπει να υπερκεραστεί από μία περισσότερο κερδοφόρα. Διότι, εδώ που τα λέμε, τι μπορεί πραγματικά να σου αποδώσει το «ΟΧΙ» του 1940; Το πολύ-πολύ, κάποιες γαλανόλευκες, κάποιες στολές με την επιγραφή «το όμορφο ευζωνάκι», και κάποια αντίτυπα των μεγάλων επιτυχιών της Σοφίας Βέμπο.
Ενώ τα Χριστούγεννα –πόση διαφορά! Πρόκειται για τη μόνη πραγματική γιορτή, θρησκευτικής μάλιστα φύσεως –θέλω να πω, γιορτή της μοναδικής θρησκείας που ακμάζει σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο: τον καπιταλισμό. Εδώ, σύντροφοι, τα χωρατά περιττεύουν. Εδώ, ναός και μητρόπολη συναιρούνται στο Μεγάλο Εμπορικό Κέντρο, εδώ τα δώρα είναι Τίμια, με όλη τη σημασία της λέξης, εδώ η αγιότητα μετριέται με κριτήρια κέρδους και ανταγωνιστικότητας (ο Santa Claus, άγιος της Coca-Cola), εδώ ξανοίγεται μπροστά μας μια ευωχική Χαναάν, με άφθονα αντικείμενα προς κατανάλωση.
Κι ύστερα μου λέτε εσείς για την 28η Οκτωβρίου. Ξυπνήστε, επιτέλους. «Ακούστε» τις αγορές. Εκσυγχρονίστε το εορτολόγιό σας. Και απεμπολήστε τις εορταστικές έξεις που αγκυροβολούν μονάχα στο θυμικό και την άκριτη συνήθεια. Γιορτή σημαίνει απόδοση: πάει, τελείωσε. Όλα τα υπόλοιπα είναι συναισθηματισμοί και φληναφήματα. Γι’ αυτό, ανασκουμπωθείτε και αρχίστε να προετοιμάζεστε από τώρα. Όσο νωρίτερα, τόσο καλύτερα. Όση περισσότερη φόρα πάρετε, τόσο πιο ορμητικά θα πέσετε πάνω στις βιτρίνες των καταστημάτων. Τόσο πιο αδηφάγα θα καταναλώσετε. Και τόσο πιο «ευτυχισμένα» θα γιορτάσετε.
Μετά τα Χριστούγεννα, οι Απόκριες. Και μετά τις Απόκριες, το Πάσχα. Γιορτές καταναλωτικές και ευτυχισμένες, που αποδίδουν θαυμάσια (με μοναδική ίσως εξαίρεση, τη μικρή αντιπαραγωγική παρένθεση της 25ης Μαρτίου). Το πρόβλημα ωστόσο, ξεκινάει αμέσως μετά: πρόκειται για το μεγάλο εορταστικό κενό που εκτείνεται από το Πάσχα μέχρι τα επόμενα Χριστούγεννα. Κενό αντιπαραγωγικό και ζημιογόνο, το οποίο αντιμετωπίζεται συνήθως με ημίμετρα: τα «καλοκαιρινά είδη» τους πρώτους θερινούς μήνες, τα «σχολικά είδη», τους πρώτους φθινοπωρινούς μήνες. Πλην όμως, είναι προφανές ότι τα ημίμετρα αυτά αμβλύνουν μεν τα συμπτώματα, αλλά δεν επαρκούν για να θεραπεύσουν την ασθένεια. Η θεραπεία της ασθένειας απαιτεί, κατά τη γνώμη μου, δύο επιπλέον ριζοσπαστικές κινήσεις: την άμεση κατάργηση όλων ανεξαιρέτως των αντιπαραγωγικών γιορτών –28η Οκτωβρίου, 17η Νοεμβρίου, 25η Μαρτίου, 15η Αυγούστου. Και την αντικατάστασή τους με θεσμοθετημένες και συνταγματικά κατοχυρωμένες γιορτές, οι οποίες διαθέτουν ένα σαφές καταναλωτικό πρόσημο.
Όσο για το ποιες μπορεί να είναι αυτές οι γιορτές, μην ανησυχείτε. Μπορούμε πάντοτε να αντλήσουμε έμπνευση και διαισθήσεις από το έργο του Μακιαβέλι.
