Συνεχίζετε η ανάλγητη πολιτική του ΟΑΣΘ
του Βασίλη Παπαγέωργα*
Το ζήτημα των μετακινήσεων στην πόλη της Θεσσαλονίκης βρίσκεται συχνά στην επικαιρότητα, με την πλειοψηφία του επιβατικού κοινού να είναι δυσαρεστημένο με τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Ο γόρδιος δεσμός του ΟΑΣΘ που ενώ είναι ιδιωτικός οργανισμός, επιδοτείται εδώ και δεκαετίες από το κράτος, παραμένει ανεπίλυτος με ευθύνη όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, παρά τις διάφορες εξαγγελίες περί εξυγίανσής του. Φυσικά, εκείνοι που την πληρώνουν πάντα δεν είναι άλλοι από τους επιβάτες που βλέπουν χρόνο με το χρόνο την μείωση των παρεχόμενων υπηρεσιών του ΟΑΣΘ. Για τους ανέργους της πόλης, ειδικά, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη τόσο από την πολιτεία όσο και από τον ΟΑΣΘ, σε αντίθεση με την Αθήνα όπου οι άνεργοι μετακινούνται δωρεάν από το καλοκαίρι του 2015.
Συγκεκριμένα, με την πρόσφατη νέα σύμβαση που υπογράφηκε μεταξύ ΟΑΣΘ και κράτους πολλές από τις παρεχόμενες υπηρεσίες του οργανισμού περικόπηκαν ενώ ταυτόχρονα ο ΟΑΣΘ επιμένει στην ανάλγητη πολιτική του να μην παρέχει δωρεάν μετακινήσεις στους ανέργους και αντίθετα να επιβάλει πρόστιμα στο 60πλάσιο της αξίας τους εισιτηρίου (δηλαδή 60 ευρώ). Επίσης, σε αγαστή συνεργασία με το κράτος κατοχύρωσε τα πρόστιμα να μεταφέρονται στην εφορία μετά από 60 μέρες, στο 5πλάσιο της αξίας τους (δηλαδή 300 ευρώ). Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση που προβλέπει την υπαγωγή των προστίμων στην εφορία δεν αφήνει κανένα περιθώριο στον επιβάτη να αντιδράσει απέναντι στον ΟΑΣΘ. Πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου επιβάτες καταγγέλλουν τον ΟΑΣΘ ότι τους επέβαλε άδικα πρόστιμο για διάφορους λόγους όπως π.χ. είχαν εισιτήριο που δεν πρόλαβαν να ακυρώσουν ή ότι το ακυρωτικό μηχάνημα δεν είχε μελάνι ή ακόμα και περιπτώσεις όπου οι ελεγκτές ισχυρίστηκαν ότι επιβάτες ακύρωσαν το εισιτήριο αφότου τους είδαν. Επίσης, αξιοσημείωτο είναι ότι οι ελεγκτές ζητούν το κινητό τηλέφωνο του επιβάτη πριν γράψουν ένα πρόστιμο ώστε να επιβεβαιώσουν τα στοιχεία κάποιου, γεγονός που εγείρει ερωτήματα κατά πόσο ο ΟΑΣΘ έχει πρόσβαση στις τηλεφωνικές εταιρίες και, εφόσον ισχύει κάτι τέτοιο, κατά πόσο είναι νόμιμο.
Κοινός παρανομαστής των παραπάνω, είναι το γεγονός ότι οι ελεγκτές δρουν ως κράτος εν κράτει και παρακρατούν εντός λεωφορείου τους επιβάτες που δεν συμμορφώνονται με τις υποδείξεις τους, κάτι το οποίο είναι φυσικά παράνομο. Πολλά τέτοια περιστατικά μπορεί να καταλήγουν σε σωματική ή λεκτική βία από μέρους τους. Υπάρχουν, ωστόσο και εξαιρέσεις στον κανόνα όπου ελεγκτές υπήρξαν διαλλακτικοί απέναντι σε ανέργους ή κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. Θεωρούμε, όμως, ότι η προαναφερθείσα στάση της πλειοψηφίας των ελεγκτών προέρχεται από την πολιτική μηδενική ανοχής του ΟΑΣΘ σε όσους δεν διαθέτουν εισιτήριο και ειδικά στους ανέργους. Παρά τις συχνές δηλώσεις στελεχών του ΟΑΣΘ ότι ο οργανισμός διαγράφει πρόστιμα ανέργων στα πλαίσια κοινωνικής πολιτικής που δήθεν εφαρμόζει, η πραγματικότητα ωστόσο είναι διαφορετική. Όσοι άνεργοι έχουν προσπαθήσει ατομικά να διαγράψουν το πρόστιμό τους στον ΟΑΣΘ απορρίπτονται. Αυτό που δεν λέει, όμως, ο ΟΑΣΘ είναι ότι τα πρόστιμα όντως διαγράφονται χάρη, όμως, στην πίεση και την διεκδίκηση συλλογικοτήτων της πόλης, οι οποίες παρεμβαίνουν συλλογικά και διασφαλίζουν την διαγραφή των προστίμων.
Όσο πάντως δεν κατοχυρώνονται οι δωρεάν μετακινήσεις για τους ανέργους, το σίγουρο είναι ότι οι άνεργοι της πόλης θα εγκλωβίζονται σε μια αδιέξοδη κατάσταση. Ήδη το κράτος, μέσω του ΟΑΕΔ, θέτει αυστηρά κριτήρια για την διατήρηση της κάρτας ανεργίας, δηλαδή να μπορεί να αποδείξει κανείς ότι αναζητά ενεργά εργασία. Από την άλλη, είναι απορίας άξιο το πώς ο άνεργος θα αναζητήσει ενεργά δουλειά (να δώσει συνεντεύξεις, να αφήσει βιογραφικά κτλ) όταν καλείται να πληρώνει τόσο ακριβές, χαμηλής ποιότητας και χωρίς κοινωνική ευαισθησία, μετακινήσεις.
Την αντίφαση αυτή έρχεται να επιλύσει το Δίκτυο Ανέργων και Επισφαλώς Εργαζομένων Θεσσαλονίκης, το οποίο εδώ και τρία χρόνια με μηνιαίες παρεμβάσεις (κάθε 23 του μήνα) στον ΟΑΣΘ διαγράφει τα πρόστιμα των ανέργων και διασφαλίζει με αυτόν τον τρόπο την δωρεάν μεταφορά τους. Μέχρις ότου οι δωρεάν μετακινήσεις ανέργων κατακτηθούν και στην Θεσσαλονίκη, καλούμε όλους τους επιβάτες να στηρίξουν το δίκαιο αίτημα μας με την ενεργό και αλληλέγγυα στάση τόσο εντός των λεωφορείων και απέναντι σε περιστατικά αυθαιρεσίας των ελεγκτών, όσο και στις μηνιαίες παρεμβάσεις μας για την διαγραφή προστίμων στον ΟΑΣΘ.
*Ο Βασίλης Παπαγέωργας είναι μέλος του Δικτύου Ανέργων και Επισφαλώς Εργαζομένων Θεσσαλονίκης
